بزرگانی که دیگر نیستند

نزدیک 20 سال از ساخت سریال امام علی(ع) می‌گذرد و تماشای دوباره آن، سوای دیدن یک اثر شاخص و تامل برانگیز در حوزه آثار تاریخی مذهبی به نوعی مایه دریغ و افسوس هم هست از بابت هنرمندانی که در سریال میرباقری به غایت هنرنمایی کرده‌اند و حالا دیگر در میان ما نیستند. از انوشیروان ارجمند و رضا کرم‌رضایی و جهانگیر فروهر گرفته تا عباس امیری و منصور والامقام و حسین پناهی. به این فهرست البته جواد خدادادی، نعمت‌الله گرجی، سروش خلیلی، باقر صحرارودی، علی‌اصغر گرمسیری و... را نیز باید اضافه کرد. شاخص‌ترین این جمع اما بی‌گمان مرحوم مهدی فتحی است که برای نقش‌آفرینی در شخصیت عمروعاص سنگ تمام گذاشت و کار را تمام کرد.

مرحوم فتحی چنان برای ایفای نقش این مکار ملعون تاریخ مایه گذاشت و انرژی صرف کرد که بعید است بازیگر دیگری بتواند ضرب شست هنری او را در بازنمایی شخصیت‌های تاریخی تکرار کند. دیگر بازیگرانی که از آنها نام برده شد هم هر چه داشتند روکردند برای نقش‌آفرینی در قالب شخصیت‌هایی که عهده‌دار ایفایش بودند. از جواد خدادادی، آن بازیگر مظلوم و بی‌حاشیه در نقش ابوذر غفاری گرفته تا کهنه‌هنرپیشه‌ای همچون جهانگیر فروهر در قالب شخصیت ابوسفیان. مرحوم منصور والامقام زبیر بن عوام بود و عباس امیری، ابوموسی اشعری. رضا کرم‌رضایی نقش طلیحه بن خویلد را بازی می‌کرد و حسین پناهی، ابن خباب، همان مرد بادیه‌‌نشین ساده‌دلی که خوارج به جرم بر زبان راندن حرف حق و جانبداری از مولای متقیان، سر از بدنش جدا کردند و شکم زن پا به ماهش را دریدند، سبعانه.

شادروان انوشیروان ارجمند هم ایفاگر نقش اشعث بن قیس بود که از جایگاه صحابه امام علی(ع) به یکی از منافقان کوفه تنزل پیدا کرد. هر چه بود تمام این بازیگران فقید از جان و دل مایه گذاشتند برای جان بخشیدن به شخصیت‌های تاریخی سریال. در آستانه سالروز شهادت حضرت علی(ع) و به بهانه مروری بر سریالی که با محوریت این شخصیت بی‌نظیر جهان اسلام ساخته شده است، باید یادی کرد از همه این بزرگان که دیگر در میان ما نیستند و از این دنیا رخت بربسته‌اند. تماشای دوباره مجموعه‌های نمایشی فاخر و پربازیگری همچون سریال امام علی(ع) داوود میرباقری علاوه بر جذابیت‌های بصری و سمعی‌اش به نوعی یادآوری خاطره و یاد هنرپیشه‌هایی است که در آن به هنرنمایی پرداخته‌اند و دیگر در میان ما نیستند. بزرگانی که این روزها جای خالیشان بیشتر از همیشه احساس می‌شود.

محسن محمدی