به گزارش جام جم آنلاین ، بیژن نامدار زنگنه در گفت و گو با ایسنا با تاکید بر اینکه قرار گرفتن در دوران تحریم برای ایران مثل قرار گرفتن ته چاه بوده است، گفت: ما در دوران تحریم ته چاه بودهایم و ته چاه نمیتوان فوتبال بازی کرد! آنجا باید تنها خودت را نجات دهی و زنده نگه داری.
زنگنه با اشاره به اینکه در دولت یازدهم وزارت نفت را با صادرات کمتر از یک میلیون بشکه نفت تحویل گرفته است، خاطرنشان کرد: در آن زمان صادرات ما حدود 900 هزار بشکه نفت خام بود که البته ما در زمان کمی در حدود 100 هزار بشکه توانستیم آن را افزایش دهیم، اما این مقدار بسیار کمی بود در حالی که ما ظرفیت حدود یک میلیون بشکه تولید نفت در کشور خوابیده داشتیم.
وی با بیان اینکه دنیا بازگشت سریع ایران به بازار نفت پس از برداشته شدن تحریمها را باور نداشت، عنوان کرد: پس از امضای برجام هیچکس باور نمیکرد که بتوانیم ظرف 3 تا 4 ماه تولید و صادرات نفت خود را یک میلیون بشکه افزایش دهیم و این چیز بسیار مهمی بود.
چرایی اصرار ایران به افزایش تولید نفت
وی با اشاره به یکی از اصول خود بر افزایش تولید نفت افزود: اصل من این بود که ما باید در حداقل زمان و با حداکثر سرعت به بازار برگردیم و این درحالی بود که بسیاری این اشکال را وارد می کردند که در بازاری که قیمت نفت روندی سرازیری دارد بازگشت ایران این کاهش قیمت نفت را تشدید خواهد کرد.
زنگنه در این باره ادامه داد: از این نظر که عرضه و تقاضا تعیین کننده قیمت نفت شده بود و ما در آن زمان اضافه عرضه به بازار داشتیم برخی معتقد بودند که افزایش تولید ایران میتواند اضافه عرضه به بازار را تشدید کرده و قیمت نفت را کاهش دهد و اصرار داشتند که ایران این کار را نکند، اما اصرار من بر این بود که به هر قیمتی شده نفت خود را سریعا وارد بازار کنیم چرا که اگر این کار را نکنیم معلوم نیست چه اتفاقی در بازار می افتد و ممکن است یکباره سهم ما در بازار به طور کامل از بین برود.
وزیر نفت دولت یازدهم در ادامه صحبتهایش با تاکید بر اینکه با برداشته شدن تحریمها ایران باید با حداکثر سرعت به بازار بازگردد، اظهار کرد: ما توانستیم این کار را انجام دهیم و همه دنیا نیز از این امر متعجب شدند و بازگشت ایران را امری شگفت انگیز دانستند.
تاکتیک ایران در بازار نفت جواب داد
وی با اشاره به اینکه ایران ظرف سه ماه توانست تولید خود را به 3.8 میلیون بشکه در روز برساند، گفت: از سوی دیگر صادرات نفت خام خودرا نیز به 2 میلیون بشکه در روز رساندیم.
زنگنه با اشاره به اینکه در این فاصله نه تنها قیمت ها افت بیشتری پیدا نکرد بلکه به دلایلی رو به افزایش رفت افزود: البته یکی از دلایلی که من از ابتدا این قدر در مورد افزایش سریع تولید نفت ایران می گفتم این بود که بازار را نسبت به این امر واکسینه کنم، چرا که از نظر من بازار آثار این حرف ها را روی قیمت ها از همان اول می بیند و به نظر من بخشی از کاهش قیمت در آن زمان نیز به خاطر همین هشدار نسبت به بازگشت ایران به بازار نفت بوده است.
به گفته وی، در حال حاضر ایران به سطح تولید پیش از تحریم های خود نزدیک شده است.
وزیر نفت در ادامه با اشاره به اینکه در جلسه اخیر اوپک همگی معتقد بودند که ایران تعیین کننده بوده است، تصریح کرد: چرا که ایران با پیوستن به طرح فریز نفتی تا پیش از بازگشت به سطح تولید قبل از تحریم ها موافقت نکرد. زیرا ایران قدرت تولید داشت و هرکس که قدرت تولید داشته باشد می تواند تاثیر گذار باشد. اگر ما در همان سطح تولید 3.8 میلیون بشکه بمانیم و دیگران تولید بیشتر داشته باشند آنها تعیین کننده تصمیمات اوپک خواهند بود.
وی با تاکید بر اینکه همیشه کسی که قدرت تولید بیشتری داشته باشد در بازار تعیین کننده خواهد بود،گفت: داشتن این قدرت تولید باعث میشود تولیدکنندگان دیگر از سیاستهای آن کشور تبعیت کنند چرا که این کشور میتواند در مقابل چند بشکه افزایش تولید کشورهای دیگر میزان بیشتری بشکه وارد بازار کند، البته اگر این قدرت تولید واقعی باشد.
وزیر با سابقه نفت ادامه داد: به این ترتیب برخی از کشورها با افزایش تولید و مازاد ظرفیتی که در برخی برهه های خاصی داشتهاند توانستهاند در زمان افزایش قیمت درآمدهای بالایی داشته باشند که ده ها برابر سرمایه گذاری است که در صنعت نفت شان کرده اند.
قدرت کشورها در اوپک به قدرت وزیرانشان نیست
وزیر نفت با اشاره به اینکه قدرت هر کشور به لحاظ نظری در اوپک معین بوده و تابع قدرت استدلال وزیران نیست گفت: قدرت هر کشور در اوپک را قدرت تولید و مهم تر از ان ظرفیت مازاد تولید هر کشور نشان می دهد و این دو است که این کشور را در اوپک قادر می کند که تعیین کننده و تاثیر گذار باشد.
وی با اشاره به نظر برخی در مورد قدرت رایزنی وزرا و تاثیر آن در اوپک، عنوان کرد: اینطور نیست؛ چرا که وزیرانی که در اوپک جمع می شوند همگی افراد با تجربه و جزو کارکشته ترین افراد هر کشور در حوزه نفت هستند. کشورهای عضو اوپک عموما کشورهای جهان سومی هستند، اما اگر بخواهم بدون حاشیه بگویم اوپک موثر ترین سازمان اقتصادی جهان سوم است و الان ما هیچ سازمانی را مشابه اوپک نداریم که چنین در دنیای اقتصاد تاثیر گذار باشد.
زنگنه با اشاره به اینکه وزرای حاضر در اوپک از بیرون تحلیل هایشان را نمی گیرند، تشریح کرد: همه کسانی که در این سازمان و نشست های آن حاضر می شوند با موضع مشخص می آیند و قدرت اثرگذاری آن نیز تابع قدرت تولید و ظرفیت مازاد تولید است.
برای ایران نفت 7 دلاری هم توجیه اقتصادی دارد
وی با اشاره به اینکه در طرح های کلان کشور افزایش تولید نفت برای حفظ قدرت سیاسی اقتصادی و امینتی مورد تاکید قرار گرفته است، تصریح کرد: نفت تنها یک امر اقتصادی در کشور نیست بلکه یک امر سیاسی و اقتصادی برای ما به شمار می رود و بنابر این ما باید به مسئله افزایش ظرفیت تولید فکر کنیم چرا که ما ذخایر داریم و می توانیم ظرفیت تولید خود را افزایش دهیم اما این به این معنا نیست که حتما می خواهیم ظرفیت نهایی تولید خود را افزایش دهیم و به علاوه معنایش این نیست که اگر تولید خود را افزایش دادیم همه انرا در داخل کشور مصرف می کنیم و همچنین به این معنا نیست که ما هر انچه را که تولید می کنیم خام فروشی میکنیم.
وزیر نفت در این باره گفت: ما اگر تولید بیشتری داشته باشیم میتوانیم خوراک نفتی و گازی بیشتر برای پتروشیمیها و صنایع پایین دست نفت تهیه کنیم، بنابراین افزایش ظرفیت تولید پایه و اساس افزایش قدرت یک کشور است.
زنگنه در ادامه با اشاره به اینکه وزارت نفت برای فروش نفت تولیدی خود مشکلی ندارد تاکید کرد مسئله قیمت برای ما تعیین کننده نیست و برای ما نفت 7 دلاری نیز مناسب است چرا که ما از فروش نفت رانت می خوریم.
وی با اشاره به اینکه نفت های گران قیمت در دنیا تعیین کننده قیمت نفت در بازار های جهانی هستند، افزود: نفت های گران قیمت و جایگزین ها قیمت نفت در دنیا را تعیین میکند وگرنه ما نفت را ارزان قیمت تولید میکنیم و با هر قیمتی که بفروشیم ما به التفاوت آن رانتی است که به اقتصاد می رسد و البته برای آن نه این نسل و نه نسل های گذشته و آینده تلاشی نکرده اند بلکه این یک ثروت خداداد به شمار می رود.
قیمت بالای نفت به ضرر تولیدکنندگانی است که نفت ارزان تولید میکنند
وزیر نفت همچنین با اشاره به اینکه یکی از مباحثات بازار نفت وجود نفت و گاز غیر متعارف شیل است، گفت در سال های بین 2010 تا 2014 تولید نفت و گاز شیل آمریکا از حدود 1.2 میلیون بشکه به بیش از 4.8 میلیون بشکه در روز رسید، گفت: به این ترتیب نفت و گاز شیل با قیمت بالا تعادل در بازار را به هم ریخت.
وی با بیان اینکه هرقدر قیمت نفت بالا می رود از نظر استراتژیک به ضرر کشور هایی است که نفت را با قیمت پایین تولید می کنند، خاطر نشان کرد: چرا که نفت های گران مثل نفت و گاز شیل که در آبهای عمیق به دست می آیند وارد بازار شده و تولید آنها اقتصادی می شود. وقتی تولید این نوع نفت و گاز اقتصادی شود دو حالت به وجود می آید؛ یکی اینکه با افزایش تولید در خارج از اوپک و ادامه یافتن سطح تولید در اوپک توازن بین عرضه وتقاضا به هم میخورد و قیمت ها افت می کند.
زنگنه ادامه داد: در این حالت اوپک برای انکه تعادل را به بازار برگرداند عرضه خود را کم کرده و سهم خود را به نفع نفت و گاز غیر متعارف خارج از اوپک از دست می دهد و اگر این کار در دراز مدت انجام شود اوپک به طور مداوم سهم خود و در نتیجه اثر گذاری اش در بازار را از دست می دهد.
وزیر با سابقه نفت با تاکید بر اینکه در چنین شرایطی خلاف تمام قوانین اقتصادی در بازار نفت عمل می شود تصریح کرد: قوانین بازار می گوید ارزان ترین تولید کننده می تواند سهم بیشتری از بازار را به دست آورد، اما اینجا تولیدکنندگان نفت ارزان به نفع تولیدکنندگان گرانترین نفتها عقب نشینی میکنند و این امر موضوع دعوای بزرگ بین استراتژی کوتاه مدت و بلند مدت اوپک است.
وی با بیان اینکه سیاست مداران کشور های جهان سوم علاقه دارند که قیمت نفت همواره بالا باشد اظهارکرد: قیمت نفت بالا به تولید بیشتر نفت های گران قیمت علامت داده و دوباره بازار به هم میریزد و این سیکلی است که مدام ادامه مییابد.
اوپک بخشی از سهم خود را از دست داده است
زنگنه در ادامه صحبتهای خود با اشاره به اینکه بیش از 40 سال است که تولید اوپک چیزی در حدود 30 میلیون بشکه است، خاطر نشان کرد: این در حالی است که تولید نفت خام خارج از اوپک افزایش یافته است و به این ترتیب اوپک سهم خود را از دست داده است. زمانی سهم اوپک در بازار بیش از 60 درصد بود و امروز این سهم به کمتر از 40 درصد کاهش یافته است.
وی با تاکید بر اینکه این تناقض آشکار در موجودیت اوپک برای انتخاب بین منافع بلند و کوتاه مدت خود است، تصریح کرد: در دوره ای که قیمت نفت کاهش پیدا کرد حدود 800 هزار بشکه از نفتهای گران قیمت از بازار خارج شد. اما حالا شاهد افزایش دوباره قیمت نفت هستیم که باعث می شود که تولید نفت و گاز شیل اقتصادی شود. بنابراین اینکه در چه نقطه ای از قیمت باید بایستیم مهم است. عضو کابینه تدبیر و امید با اشاره به اینکه به اعتقاد برخی تحلیل گران با افزایش نرخ نفت به بالای 60 دلار فرصت ورود بازار به نفت و گاز غیر متعارف داده میشود، عنوان کرد: به همین دلیل سهم اوپک با این سیکل ورود نفت و گاز شیل به بازار طی سالیان دراز یکسان بوده است، در حالی که تولید خارج از این سازمان روندی افزایشی دارد.
وی با اشاره به اینکه دنیای امروز مایل به کم شدن سهم اوپک در بازار است تصریح کرد: سیاست جهانی این اقتضا را دارد که تولید کنندگان بیشتر با تولید کمتری در بازار فعالیت کنند و حتی آمریکا نیز مایل نیست که به 2 یا 3 کشور برای تامین نفت خود نیازمند باشد بلکه می خواهد سبد نفتی خود را متنوع کرده و این امنیت انرژی در بازار ایجاد میکند چرا که به وجود امدن تولید کننده بزرگ نفت در بازار میتواند قدرت سیاسی نیز به همراه داشته باشد.
اعدام زنجانی جعبهسیاه را از بین میبرد
وزیر نفت در ادامه در باره آخرین وضعیت مطالبات وزارت نفت از بابک زنجانی گفت: این فرد هنوز در زندان است و هیچیک از بدهی های خود را تسویه نکرده است؛ البته یک سری اموال او به وزارت نفت داده شده و ما به دنبال فروش این اموال هستیم که این اموال در فروش با مشکلات زیادی مواجه اند و در نهایت فکر نمی کنم بتوان تمام اموال اورا به فروش رساند و رقم بزرگی نیز از این طریق عاید وزارت نفت نخواهد شد.
وی با اشاره به اینکه ارزش دارایی های زنجانی به 2000 میلیارد تومان نمیرسد، اظهار کرد: بدهی های رسمی وی نزدیک به 10 هزار میلیارد تومان است و هنوز نیز میگوید فردا و پس فردا بدهی خود را می دهم. اما با این اموالی که به دست ما رسیده است رقمی عاید وزارت نفت نمی شود.
زنگنه با اشاره به اینکه بعد از صدور حکم اعدام نیز تغییری در این زمینه به وجود نیامده است، ادامه داد: در صورت اعدام وی نیز همین 2000 میلیارد تومان به دست می آید؛ البته قوه قضائیه در این زمینه کار خود را می کند. اما ما علاقه ای نداریم که ایشان اعدام شود، چرا که زنجانی در حال حاضر مثل جعبه سیاهی است که با اعدام شدن گم می شود.
زنگنه با اشاره به اینکه قوه قضائیه در این زمینه وظیفه خود را به خوبی انجام می دهد، افزود: انصاف و عدالت در این زمینه رعایت شده است.
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
ایران