عمر 5هزار ساله قلیان در دنیا

تاریخچه استعمال دخانیات به 5000 سال پیش از میلاد مسیح و به قبایل شمانستیک برمی‌گردد. تجارت تنباکو با گسترش سفرهای دریایی اروپایی‌ها به آمریکا و دیگر نقاط جهان افزایش یافت. پیش از مصرف تنباکو مخدرهایی مانند ماری جوآنا در خاورمیانه متداول بوده است و با معرفی تنباکو مسیر استعمال دخانیات در دنیا تغییر کرد.

کد خبر: ۹۱۹۳۹۰

روش‌های متعددی برای استعمال این ماده در میان قبایل و فرهنگ‌های مختلف مرسوم بوده است. قلیان با نام‌های زیادی توسط ایرانی‌ها و هندی‌ها برای مصرف به ظاهر سالم تر تنباکو اختراع شده است. در نسخه‌های ابتدایی قلیان‌ها دود ناشی از سوختن تنباکو با عبور از مجراهایی در آب خنک می‌شده‌اند. با تکامل این وسیله دود‌ها از محفظه‌های شیشه‌ای و آب وارد ریه می‌شود که به قلیان‌های امروزی شباهت داشته است.

این وسیله برای استعمال تنباکو بسرعت رواج یافت و پس از ایران و هند به مصر، کشورهای عربی و کشورهای دیگر در اروپا، استرالیا و آمریکای جنوبی، شمالی و جنوب آفریقا راه یافت. قرن 19 میلادی در ترکیه زنانی که خود را از طبقه بالای جامعه در نظر می‌گرفتند، قلیان می‌کشیدند و استعمال قلیان به نوعی نشان‌دهنده جایگاه اجتماعی و قدرت زنان دربار بود و آنان طبقه اجتماعی خود را از این طریق نشان می‌دادند.

با مهاجرت ایرانی‌ها، هندی‌ها و پاکستانی‌ها به اروپا، آنها قلیان‌هایشان را نیز با خود بردند و این روزها در بسیاری از کشورهای اروپایی کافه‌ها و قلیان سراهای زیادی وجود دارد که افراد می‌توانند با مراجعه به این محل‌ها قلیان بکشند. از همان روزهای اولیه مطرح شدن قلیان، این باور وجود داشته است که عبور دود از میان آب باعث کاهش اثرات زیانبار دود حاصل از سوختن تنباکو در مجاورت با ذغال است، اعتقادی که تا امروز سینه به سینه منتقل شده است.

آمارهای تلخ قلیان

بررسی‌های متعدد توسط سازمان‌های بهداشت جهانی نشان داده است مصرف قلیان به مراتب بیشتر از سیگار باعث ورود سموم و فلزات سنگین به بدن انسان می‌شود. ذغال یا مواد مشابه برای سوزاندن تنباکو، خود منبعی برای تولید مواد مضر هستند.

شیشه قلیان و آب درون آن نمی‌تواند مانع جذب مواد مضر داخل دود ناشی از تنباکو شود. به دنبال معرفی تنباکو به ایرانی‌ها و هندی‌ها و به دلیل بروز مشکلات حاد در رابطه با سلامت افراد، پیشنهاد عبور هوا از داخل آب داده شد.

براساس بررسی‌های صورت گرفته 25 درصد از نوجوانان پسر و 21 درصد دختران درآمریکا قلیان می‌کشند که این عدد در سال‌های بین 2013 تا 2014 بین دبیرستانی‌ها دو برابر شده است. استعمال تنباکو همچنان در دنیا در حال افزایش است. قلیان به دلیل قیمت پایین و خاصیت اجتماعی که دارد باعث جمع شدن دوستان گرد هم می‌شود و این موضوع باعث می‌شود جوان‌ها بیشتر به سمت مصرف آن روی بیاورند و به این شکل تفریح کنند.

طی یک دهه گذشته در آمریکا مراکز فروش قلیان افزایش پیدا کرده است و حتی در فروشگاه‌های آنلاین به فروش می‌رسد و افراد می‌توانند براحتی آن را تهیه کنند. در کشورهای عربی 34 درصد افراد با محدوده سن 35 تا 44 سال استفاده مداوم از قلیان را در برنامه‌های زندگی گنجانده‌اند. در این کشورها 68/8 درصد افراد درآمد بالا و 75 درصد هم تحصیلات عالیه دارند و همچنین افراد با درآمد پایین‌تر در هر بار استعمال مدت زمان طولانی‌تری را به کشیدن قلیان اختصاص می‌دهند.

جنگیدن با قلیان، همتی جهانی می‌خواهد

با توجه به آمارهای ارائه شده به نظر می‌رسد رشد استعمال قلیان در دنیا در سال‌های گذشته با افزایش روبه‌رو بوده است و سازمان‌های بهداشتی در تلاشند با اثبات مضرات بسیار سنگین‌تر قلیان نسبت به سیگار و آگاهی‌سازی عمومی در رابطه با عواقب پیدا و پنهان این موضوع در فاز اول از افزایش افرادی که قلیان می‌کشند جلوگیری کرده و سپس مانع قلیان کشیدن مجدد افراد شوند.

این نوع استعمال تنباکو به معضلی بهداشتی در جوامع تبدیل شده است. با توجه به تحقیقات صورت گرفته افراد با درآمد پایین‌تر بیشتر در معرض خطر قرار دارند. از این رو روش‌های پیشگیرانه باید متناسب با سبک زندگی این افراد باشد تا مورد استقبال قرار بگیرد.

برخی وب سایت‌ها با هدف توقف اعتیاد به این وسیله تفریحی به زبان‌های مختلف راه‌اندازی شده است. آنچه اهمیت دارد این است که حتی اگر سال‌ها این کار را انجام داده‌اید، باز هم راه‌ها برای ترک آن از بین نرفته است.

فعالیت‌های جسمانی باعث می‌شود اندورفین ترشح شده در بدن حس خوبی به انسان بدهد و هر چه زندگی فعال‌تری داشته باشید راحت‌تر می‌توانید از کشیدن قلیان پرهیز کنید. اگر از انجام فعالیت‌های ورزشی منع شده باشید می‌توانید جایگزین‌های بهتری برای این موضوع پیدا کنید. محرک‌هایی که باعث می‌شود شما به سمت قلیان کشیدن روی بیاورید را شناسایی و در جهت حذف آنها اقدام کنید.