صنایع کوچک را دریابید

رهبر معظم انقلاب در سخنان فروردین امسال، 10 راهکار عملی برای اجرای اقتصاد مقاومتی مطرح کردند که راهکار دهم، توجه به صنایع کوچک و متوسط بود.

ایشان در حرم رضوی فرمودند: «الان چندین هزار کارگاه و کارخانه متوسط و کوچک در کشور هست؛ اگر چنانچه این آماری که به من داده‌اند و بنده گفتم که 60 درصد از اینها الان دچار بیکاری و تعطیلی هستند درست باشد، خسارت است. آن چیزی که در متن جامعه اشتغال ایجاد می‌کند، تحرک ایجاد می‌کند و طبقات پایین را بهره‌مند می‌کند، همین صنایع کوچک و متوسط است؛ اینها را تقویت کنند و پیش ببرند.»

طرح 16 هزار میلیارد تومانی

پس از تاکیدات رهبر معظم انقلاب، اوایل اردیبهشت طرح احیای واحدهای راکد از سوی دولت با اعتبار 16 هزار میلیارد تومانی ارائه شد که امروز پس از گذشته سه ماه از این طرح، ارائه قطره‌چکانی تسهیلات موردنیاز صنایع باعث شده تا کارشناسان در این زمینه ابراز نگرانی کنند.

در حالی که بانک‌ها کمبود منابع را دلیل تاخیر در اعطای تسهیلات به بنگاه‌های تولیدی کوچک و متوسط می‌دانند، آمار و ارقامی که تاکنون چند بار ولی‌الله سیف رئیس کل بانک مرکزی بیان کرده، نشان می‌دهد بی‌پولی بانک‌ها توجیه ندارد.

بر اساس اعلام رئیس‌کل بانک مرکزی، سال گذشته 417 هزار میلیارد تومان تسهیلات توسط بانک‌ها پرداخت شده است. بنابراین اعتبار 16 هزار میلیارد تومانی که قرار است به بنگاه‌های کوچک و متوسط اختصاص یابد، کمتر از چهاردرصد توان وام‌دهی بانک‌هاست.

در این زمینه برخی کارشناسان معتقدند اگر بسرعت فکری به حال تولید نکنیم در نیمه دوم سال با گرفتاری‌های بیشتری در زمینه رکود و کاهش تولید در واحدهای تولیدی مواجه خواهیم شد که این روند نه‌تنها باعث افزایش نرخ بیکاری بلکه به افزایش هزینه برای رونق دوباره منجر خواهد شد. گرچه گروه دیگر کارشکنی و نبود تمایل بانک‌ها در ارائه وام به واحدهای نیازمند را عاملی در افزایش نگرانی مسئولان نسبت به آینده تجاری و تولیدی واحدهای صنعتی دانسته و معتقدند بانک‌ها اگر همکاری کنند، می‌توانیم رونق تولید را نظاره‌گر باشیم.

آمار وام‌گیرندگان

در چارچوب طرح احیای واحدهای نیمه‌فعال و مشکل‌دار، سامانه‌ای به نام «بهین‌یاب» از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت معرفی شد تا طرح‌های صنعتی با بالای 60 درصد پیشرفت فیزیکی و واحدهای تولیدی راکد و زیر ظرفیت که نیازمند دریافت تسهیلات جهت ایجاد رونق در تولید خود هستند، در این سامانه ثبت‌نام کرده و پس از تکمیل مدارک و مستندات موردنیاز و تصویب در کمیته بررسی و کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید استان‌ها که به ریاست استانداران در هر استان تشکیل می‌شود به بانک‌های عامل برای دریافت تسهیلات موردنیاز خود معرفی شوند.

از سوی دیگر، چند روز پیش رضا رحمانی قائم‌مقام وزیر صنعت،معدن و تجارت در امور تولید در برنامه تیتر امشب شبکه خبر گفت براساس اطلاعات این سامانه هم‌اکنون 2000 بنگاه از بانک‌های کشور تسهیلات دریافت کرده‌اند.

37 هزار واحد متقاضی

علی یزدانی مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران به خبرنگار ما گفت: آن دسته از بنگاه‌های تولیدی کوچک و متوسط که به‌طور عمده دارای مشکلات نقدینگی بوده و از لحاظ ظرفیت تولید، دانش فنی، توان مدیریت و بازار، توان راه‌اندازی یا افزایش تولید تا پایان سال جاری را دارند و با دریافت این تسهیلات قادر به راه‌اندازی سریع و ایجاد اشتغال جدید باشند، برای گرفتن تسهیلات معرفی می‌شوند.

مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران با اشاره به تعداد واحدهای ثبت‌نامی در این سامانه افزود: تا روز 6 مرداد امسال 37 هزار و 279 واحد تولیدی و طرح صنعتی که برای ایجاد رونق تولید نیازمند دریافت تسهیلات بوده‌اند در سامانه معرفی شده از سوی وزارت صنعت ثبت‌نام کرده‌اند.

یزدانی تصریح کرد: با توجه به شرایط و مدارک موردنیازی که واحدهای تولیدی باید جهت معرفی به بانک‌های عامل ارائه می‌کردند تا ابتدای مرداد 10 هزار و 685 واحد تولیدی مدارکشان بررسی شده و با تکمیل روند کار اکنون به بانک‌های عامل جهت دریافت تسهیلات معرفی شده‌اند که این روند به ترتیب ادامه خواهد یافت و واحدهای واجد شرایط با تکمیل مدارک موردنیاز بتدریج به بانک‌های عامل معرفی خواهند شد.

بانک‌ها تمایلی ندارند

اما به گفته واحدهای تولیدی، بانک‌ها تمایلی به ارائه وام به آنها ندارند و این مساله مورد انتقاد مسئولان وزارت صنعت هم قرار گرفته است.

بانک‌ها پول ندارند؟

بهرام شکوری، رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران در زمینه اجرایی شدن طرح احیای واحدهای کوچک و متوسط به خبرنگار جام‌جم گفت: بهترین گزینه برای خروج از رکود و رونق تولید، ایجاد بازار و افزایش توان صادراتی تولیدکنندگان با استفاده از امتیازهای موجود است چون با درنظر گرفتن شرایط و واقعیت اقتصادی اکنون بانک‌ها منابعی برای ارائه تسهیلات در اختیار ندارند و در صورت تکلیف به آنها، ممکن است نتیجه‌ای معکوس به دست آید.

شکوری افزود: امروز در همین شرایط راکد اقتصادی برخی صنایع و تولیدکنندگان دارای مزیت‌های بالایی برای حضور در بازارهای بین‌المللی هستند بنابراین می‌توان با استفاده از قوانین و تسهیل روند صادرات این صنایع، زمینه حرکت صنایع دیگر را نیز فراهم کرد چون وقتی صادرات شکل بگیرد ناخودآگاه صنایع وابسته به صادرکنندگان نیز از رکود خارج می‌شوند.

دولت از هزینه‌های خود بکاهد

دکتر مهدی پازوکی، استاد دانشگاه نیز با اشاره به اهمیت جریان نقدینگی در تولید به خبرنگار ما گفت: اگر بتوانیم همواره جریان نقدینگی و پول با قیمت مناسب را در اختیار تولیدکنندگان قرار دهیم، امتیازی است که می‌تواند در کنار دیگر امتیازها باعث ایجاد فرصت رقابتی میان تولیدکنندگان در بازارهای بین‌المللی شود بنابراین لازم است مسئولان شرایطی را فراهم کنند که این روند ادامه‌دار باشد.

پازوکی تصریح کرد: با این واقعیت دولت با کاهش هزینه‌های خود در بخش‌های غیرضرور مثل یارانه‌ها یا بودجه‌های برخی نهادهای موازی مثل واحدهای آموزشی و... قادر خواهد بود بخش قابل توجهی از بدهی خود به سیستم بانکی یا حتی پیمانکاران را بپردازد.

تذکر مجدد رهبری

کندی اجرای طرح احیای واحدهای تولیدی سبب شد تا رهبر معظم انقلاب در دیدار هفته جاری با مردم بار دیگر این مساله را به مسئولان گوشزد کنند: «من بارها در سخنرانی‌ها تکرار کرده‌ام، مسئولین عزیز کشور در زمینه مسائل اقتصادی بپردازند به واحدهای تولیدی کوچک و متوسط. ما چند صد هزار از این واحدها در کشور داریم. اینها را احیا بکنند، اشتغال به وجود می‌آید، ابتکار به وجود می‌آید.»

بی‌خبری واحدهای تولیدی از وام

جام‌جم برای دستیابی به اطلاعات دقیق و مستند با استفاده از اطلاعات موجود در سایت «بهین‌یاب» توانست با بیش از 15 تولیدکننده که برای دریافت تسهیلات در این سایت ثبت‌نام کرده‌اند، تماس بگیرد که تمامی آنها اعلام کردند هنوز هیچ وامی دریافت نکرده‌اند و حتی برخی به این نتیجه رسیده‌اند که بهتر است این طرح به دست فراموشی سپرده شود چون قرار نیست اتفاقی بیفتد.

عماد عزتی - اقتصاد