اهمیت نقش دین و معنویت در حفظ بنیان خانواده‌ها

گرچه ضعف اعتقادات و باورهای دینی معلول علت‌های فراوانی است، اما مستقیما بر نهاد خانواده تاثیر می‌گذارد؛ اتفاقی که کم‌ایمانی، بی‌تقوایی و کاهش باورهای مذهبی را به‌دنبال دارد و در نهایت به بروز نابهنجاری و آسیب‌های نوظهور اجتماعی در نهاد جایگزین‌ناپذیر خانواده می‌انجامد.

نتیجه تمام این اتفاقات ناگوار دگرگونی و تغییر و تحولاتی است که زندگی‌های امروزی زیادی را در دنیای غرب تحت‌تاثیر قرار داده است.

در حقیقت سستی در ایمان به اصول مذهبی که خود واکنشِ کنش‌های فراوان اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی و... است، منشأ بسیاری از نابسامانی‌های اخیر خانوادگی و آسیب‌های اجتماعی در جوامع غربی است.

این در حالی است که خداوند در ذات و فطرت بشر اعتقادات دینی را قرار داده فقط کافی است انسان‌ها کمی تلاش کنند تا غبار نشسته بر این فطرت پاک شود، تا غبارزدایی صورت بگیرد و بر اثر مرور زمان و گذشت ایام، بُعد معنوی وجودشان به فراموشی سپرده نشود.

همین دلیل تاکیدی است بر این موضوع که همه انسان‌ها در تمام جوامع مستمرا به آموزه‌ها و توصیه‌های دینی نیاز دارند.

در حقیقت چه در جامعه‌ای غربی زندگی کنند و چه در جامعه‌ای معتقد به مذهب و دین، نیاز دارند تا از فطرت و وجودشان غبارزدایی شود.

در بنیان تمام خانواده‌ها هم این نیاز وجود دارد تا متون و آموزه‌های دینی در مرکز توجه قرار بگیرند. با این حال نکته حائز اهمیت در این باره، اجتناب از هر گونه اجبار یا الزام در حوزه دین بخصوص برای کودکان و نوجوانان است؛ چراکه کم‌سن و سال‌ترین اعضای خانواده برای تغییر نگرش به دین، به زبانی خوش و نیکو نیاز دارند.

از این نظر همزمان با نهاد خانواده بهتر است دین باوری و تشویق به آموزه‌های دینی در سایر نهادهایی که با کودکان و فرزندان خانواده‌ها در ارتباط هستند نیز به صورت یکپارچه،‌ هماهنگ و همدل انجام شود و به عبارتی همه نهادها در کنار هم به تشویق عملی آموزه‌های دینی در جامعه بپردازند. چراکه کمرنگ شدن نقش دین در خانواده، اثرات جبران‌ناپذیری در سست شدن بنیان خانواده‌ها و در نهایت بنیان جامعه خواهد داشت؛ معضلی که امروزه گریبان غرب را گرفته و در کمین خانواده‌ها در کشورهای دیگر هم نشسته است.

جعفر بای - جامعه‌شناس و استاد دانشگاه