رواج شایعه‌سازی در فضای مجازی

در سالیان اخیر، ظهور و بروز حواشی و شایعات، این مفهوم را به اذهان متبادر می‌سازد که رسانه‌های رسمی ما گاه قربانی رسانه‌های مجازی می‌شوند و خبری را که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده و هنوز صحت و سقم آن روشن نیست، بازتاب می‌دهند. حال جای این سوال پیش می‌آید که رسانه‌های مجازی منبع پیام هستند یا منتشر‌کننده آن؟ به عبارت دیگر، آیا رسانه‌های مجازی را می‌توان به عنوان منبع و مرجع خبر پذیرفت و به آن استناد کرد؟

کد خبر: ۹۴۰۵۸۸

با توجه به این اتفاق و اتفاق‌های مشابهی که هر از گاه شاهد آن هستیم، متولیان رسانه‌ای کشور باید تعاریف حقوقی و کاربری رسانه‌های مجازی را تعیین و تصویب کنند و رسانه‌های مجازی را به شکل قانونی تابع این قوانین سازند. در غیر این صورت، شاهد تشتت آرا و اختلال در جریان اطلاع رسانی در کشور خواهیم بود که عوارض و عواقب گاه جبران‌ناپذیری برای شخصیت‌های حقیقی و حقوقی خواهد داشت. از سوی دیگر این رخدادها، قدرت و نفوذ شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های مجازی را در تولید و تبادل و تاثرات خبری و اطلاع‌رسانی در جامعه ما مشخص می‌کند.

اینجاست که مساله سواد رسانه‌ای به عنوان یک مهارت همگانی، ضرورت پیدا می‌کند. با توجه به حجم و گستردگی کاربرد گوشی‌های هوشمند در ایران و افزایش کاربران ایرانی شبکه‌های اجتماعی و راه‌اندازی روزافزون انواع کانال‌های خبری و سرگرمی، قطعا شهروندان ما به مهارت‌های سواد رسانه‌ای نیاز دارند و البته در کنار این سواد رسانه ای، نیازمند نظارت تخصصی و حقوقی بر رسانه‌های مجازی هستیم تا در کنار آموزش الگوهای سالم کاربرد رسانه‌های مجازی، نظام حقوقی مرتبط با آن برای کنترل یا مجازات متخلفین در این حوزه تدوین شود.

این دو ضرورت که یکی سویه آموزشی دارد و دیگری سویه نظارتی، با همکاری و هم اندیشی صاحب‌نظران علوم ارتباطات و حقوقدانان ممکن است بتوانیم به ساماندهی موثر رسانه‌های مجازی دست یابیم.

با توجه به رواج شایعه‌سازی در فضاهای مجازی که گویی به سرگرمی رسانه‌ای بدل شده، کمرنگ کردن اثرات آن نیازمند آسیب شناسی و فرهنگسازی است که خود تلویزیون می‌تواند بهترین رسانه ممکن برای انجام این کار باشد. ما در حال حاضر هیچ برنامه تخصصی‌ای که به ابعاد و حاشیه‌های فضاهای مجازی بپردازد و در عین حال جذاب و پر مخاطب باشد نداریم و اکنون زمان آن فرارسیده تا رسانه‌های رسمی ما به تهیه و تولید برنامه‌های کارشناسی در این زمینه دست بزنند تا بتوانند فرهنگ استفاده از تکنولوژهای نوین رسانه‌ای را به مردم آموزش و انتقال دهند و آنها را نسبت به این تجربه جدید و همگانی آگاه کنند.

فضای مجازی در عین این که ظرفیت و امکانات خوبی برای آگاهی بخشی و سرگرمی دارد، به دلیل رهاشدگی حقوقی از یک سو و استفاده افراطی و بدون عقلانیت از سوی دیگر در حال تبدیل شدن به یک تهدید نه فقط برای رسانه‌های رسمی که برای کاربران خود این رسانه‌ها هم هست. تا دیر نشده باید کاری کرد.