میدان رنگ خون گرفت

در چنین روزی بود که ارتش شاهی که مامور حفظ و حراست از مرزهای کشور در برابر هجوم خارجی بود با فرمان حاکمیت در مقابل مردم معترض قرار گرفت. این در حالی بود که شاه بارها مدعی شده بود که حاکمیت تاکنون در برابر اعتراض ملت واکنش آرامی داشته است.

وقایع سال 57 فصل نوینی از سیر انقلاب اسلامی را گشود. در ابتدای این سال مردم در سراسر کشور مخالفت‌های عمومی خود را با اعتصابات و راهپیمایی‌های پی در پی گسترش دادند. مردم انقلابی از هر فرصتی برای برگزاری تجمع استفاده می‌کردند.

در عیدفطر همین سال بار دیگر مردم تهران با حضوری گسترده در نماز عید، شرکت و بعد از اتمام نماز، راهپیمایی خود را از چهار نقطه شهر شروع کردند.

در همان ساعات اولیه شروع راهپیمایی بسیاری به این جماعت پیوستند. در پایان این مراسم، بدون هیچ برنامه‌ریزی قبلی، شرکت‌کنندگان در قالب پیام‌های شفاهی به همدیگر اطلاع دادند که در روز جمعه 17شهریور بار دیگر کنار هم حضور پیدا می‌کنند و صدای اعتراض خود را به گوش عوامل رژیم می‌رسانند.

در پی این رویداد، هیات دولت مصوبه‌ای صادر کرد که به موجب آن قرار شد از بامداد روز 17 شهریور، در تهران و 11شهر قم، تبریز، مشهد، اصفهان، شیراز، آبادان، اهواز، کرج، قزوین، کازرون و جهرم حکومت نظامی به مدت شش ماه برقرار شود. شریف امامی در آن زمان نخست‌وزیر بود.

وی که در ابتدای تشکیل کابینه مدعی روابط گرم با روحانیون و نیروهای مذهبی بود و شعار آشتی ملی را سر می‌داد، بعد از این‌که در جریان تصمیم مردم قرار گرفت در جلسه‌ای اضطراری مدعی شد که کشور در جریان یک توطئه ضدمردمی قرار گرفته و محرکان این توطئه نیز شناخته شده‌اند و چاره‌ای جز بازداشت آنان نیست و صلاح در این است که برای تسلط به امور، حکومت نظامی برقرار شود و به‌این ترتیب بهانه لازم برای کشتار مردم در روز بعد یعنی جمعه خونین در میدان شهدا (ژاله سابق) به دست ماموران رژیم پهلوی فراهم شد. کشتار بی‌رحمانه‌ای که زمینه‌ساز انقلابی تاریخ‌ساز شد.

فتاح غلامی - سیاسی