بزک رنگ برچهره مرکبات مازندران

به گزارش جام‌جم، چند سالی است که رنگ کردن مرکبات نارس و سبزرنگ با رنگ‌های شیمیایی، توسط برخی باغداران یا واسطه‌های خریدار محصول، معمول شده است. این درحالی است که کارشناسان معتقدند رنگ‌آوری مصنوعی گرچه رنگ زرد و نارنجی جذابی به محصول می‌دهد، اما سبب افت کیفیت، ایجاد لکه و کاهش زمان ماندگاری آن می‌شود. از سوی دیگر به دلیل آن‌که ویژگی‌های شیمیایی و بهداشتی اغلب رنگ‌های مورد استفاده، شناخته ‌شده نیست و تولیدکنندگان از دزهای بالای رنگ در مدت زمان تعریف‌نشده‌ای استفاده می‌کنند، این موضوع نفوذ بیش از حد رنگ به پوست و سپس گوشت میوه را در پی دارد که با ورود به بدن موجب مسمومیت و حتی سرطان‌زایی خواهد شد.

حدود 50 درصد مرکبات کشور یعنی نزدیک به دو میلیون و 500 هزار تن در استان مازندران تولید می‌شود و اکنون بیش از 50 واحد سورتینگ (بسته‌بندی و درجه‌بندی مرکبات) دارای مجوز در مازندران فعالیت دارند، این درحالی است که این واحدها سهم چندانی در صادرات مرکبات استان ندارند. کارشناسان می‌گویند ضعف در سیستم بسته‌بندی و فرآوری نامناسب، نداشتن تشکل منسجم صنفی برای سورتینگ‌داران و انبارداران و فعالیت واحدهای غیرمجاز و متخلف از مهم‌ترین عوامل ناموفق روند صادرات مرکبات در مازندران است، اما در این میان برداشت زودهنگام و رنگ‌افزایی‌های غیرمجاز بیش از سایر مسائل، مرکبات مازندران را می‌آزارد.

مرکباتی که بی ارزش می‌شوند

یک عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، نداشتن دانش کافی در صنعت کشاورزی را از مهم‌ترین چالش‌های کشاورزی این استان دانسته و می‌گوید: استفاده از رنگ‌ها، کودها و سموم شیمیایی زمانی آسیب رسان می‌شود که با دانش کافی توام نباشد و متاسفانه از زمانی که رنگ‌های کشاورزی با مجوز اداره بازرگانی وارد مازندران شده است، هیچ نهاد یا ارگان ذی‌ربطی بر چگونگی کنترل کیفی و کمی آنها در واحدهای سورتینگ استان نظارت نمی‌کند.

سید وحید علوی با بیان این‌که در مازندران با توجه به شرایط اقلیمی فقط در برخی از سال‌ها نیاز به رنگ‌افزایی مرکبات است، می‌افزاید: در باقی فصول میوه باید بموقع و با نظارت بر میزان اسیدیته آن توسط کارشناس چیده شود و سورتینگ‌داران باید از خرید میوه‌هایی که قند آنها به عدد هفت نرسیده، خودداری کنند. این درحالی است که آنها میوه‌های کال و ترش‌مزه را می‌خرند و با قرار دادن در مجاورت گاز اتیلن به رنگ‌آوری مرکبات اقدام می‌کنند که همین مساله، تامسون مازندران را که یکی از مرغوب‌ترین انواع تامسون در دنیاست و همچنین نارنگی انشوی مازندران که همپای انشوی ژاپن قابلیت رقابت دارد در بازارهای داخلی و خارجی، بدنام و بدون ارزش اقتصادی می‌کند.

وی تصریح می‌کند: مرکبات رنگ‌افزایی شده به دلیل بسته شدن منافذ پوستیشان در معرض فساد بیشتری قرار گرفته و قابلیت نگهداری طولانی‌مدت را ندارند.

ممنوعیت رنگ‌افزایی مرکبات یک ضرورت

رئیس شبکه بهداشت و درمان شهرستان قائمشهر نیز دراین باره می‌گوید: از نظر ما میوه‌ای در اولویت مصرف قرار دارد که از کمترین میزان سم و کود شیمیایی برخوردار باشد. محمد گران با بیان این‌که رنگ‌آوری و رنگ افزایی مرکبات باید از چرخه بسته‌بندی سورتینگ‌داران خارج شود، می‌افزاید: مصرف میوه باید در خدمت تامین سلامت و شادابی جامعه باشد، نه آن‌که به مهم‌ترین عامل شیوع سرطان و بیماری‌های پوستی در جامعه تبدیل شود. هرچند گفته می‌شود مازندران رتبه نخست مبتلایان به بیماری‌های قلب و عروق و سرطان‌های گوارشی را در کشور به خود اختصاص داده است. وی با تاکید بر لزوم نظارت سازمان جهاد کشاورزی بر فعالیت سورتینگ‌داران تصریح می‌کند: سازمان جهاد کشاورزی باید نسبت به صدور مجوز و پروانه بهره‌برداری برای واحدهای سورتینگ استان، حساسیت بیشتری به خرج دهد .

رنگ‌افزایی در حیاط منازل!

در همین حال سعید خطی، نماینده سورتینگ‌داران قائمشهر با بیان این‌که فعالیت بیش از 170 واحد سورتینگ در این شهر مایه افتخار نیست، می‌افزاید: متاسفانه بسیاری از واحدهای سورتینگ استان و شهرستان بدون مجوز است، به این ترتیب که برخی در حیاط خانه خود یا در زیر چادرها اقدام به سورتینگ و بسته‌بندی مرکبات می‌کنند.

وی با بیان این‌که مرکبات مازندران به دلیل شرایط اقلیمی و آب و هوایی از کیفیت نادری برخوردار است، می‌گوید: با این حال به دلیل بی‌توجهی مدیران در خصوص نظارت بر فعالیت سورتینگ‌داران، این مرکبات حتی در بازارهای داخلی هم مورد استقبال قرار نمی‌گیرد. این صادرکننده مرکبات قائمشهری می‌افزاید: باید رنگ‌های توزیع شده آنالیزکیفی شده تا تکلیف رنگ‌افزایی مرکبات برای همیشه روشن شود، نه آن‌که به سورتینگ داران فشار بیاورند تا از منافع مالی خود چشم‌پوشی کنند.

مرکبات مازندران در سراشیبی سقوط کیفیت

دلاور حیدرپور، مدیرکل جهاد کشاورزی مازندران با اشاره به ضرورت آموزش کشاورزان می‌گوید: متاسفانه صنعت تولید مرکبات در مازندران متناسب با معیارهای بازارهای جهانی نیست و نه‌تنها عواملی همچون رنگ‌افزایی مصنوعی و بسته‌بندی نامناسب در بخش سورتینگ وجود دارد، بلکه کشاورزان هم تمایل به استفاده از سموم ارزان‌قیمت دارند که از کیفیت پایینی برخوردار است و موجب بی‌کیفیتی محصول می‌شود. اگر این اوضاع ادامه پیدا کند، مرکبات مازندران به مشکل برمی‌خورد.

مهتاب مظفری سوادکوهی

جام‌جم مازندران