مناظره؛ تصویری بدون روتوش از آمریکا

رسانه ملی و به طور مشخص شبکه خبر، همگام با رسانه‌های معتبر جهان، مناظره‌های این دو نامزد ریاست جمهوری آمریکا را به صورت مستقیم پوشش داده و به کنجکاوی افکار عمومی درباره چالش‌های سیاسی،‌اجتماعی،‌اقتصادی و فرهنگی جامعه آمریکا پاسخ داده است. به نظر می‌رسد پخش این مناظره‌ها ضمن اطلاع‌رسانی به مخاطبان و جذب آنها به رسانه ملی برای دریافت اطلاعات و اخبار مربوط به این مناظره‌ها، در وسعت نگاه و عمق‌بخشی به دانش سیاسی آنها نیز بی‌تاثیر نباشد.

رسانه ملی با فراهم آوردن فرصت تماشای مناظره‌های کلینتون و ترامپ برای مخاطبان تلویزیون، این فرصت را به آنها داده که بی‌واسطه در جریان این انتخابات و متن و حواشی آن قرار بگیرند و بر اساس دانشی که در زمینه مسائل سیاسی دارند، به درکی درست و منطقی از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و تبعات آن دست پیدا کنند.

این اقدام رسانه ملی توسط بسیاری از کارشناسان دنیای رسانه و سیاست، قابل تامل و مثبت ارزیابی شده و برخی از آنها نکاتی را در این باره مطرح کرده‌اند.

توجه به افکار عمومی

دکتر احمد یحیایی‌ایله‌ای، مدرس ارتباطات، روشنگری را یکی از مهم‌ترین وظایف رسانه‌ها می‌داند و معتقد است رسانه ملی باید درباره چالش‌های داخل کشور یا موضوعات و مسائل بین‌المللی روشنگری کند.

این استاد ارتباطات با اشاره به این که پخش مناظره نامزدهای ریاست‌جمهوری آمریکا اقدامی در جهت روشنگری افکار عمومی بوده‌ است، درباره اهمیت آن به جام‌جم توضیح داد: تغییر و تحولات کشوری مانند آمریکا برای کشور ما اهمیت دارد؛ اول به این دلیل که آمریکا و تحولات آن در جهان تاثیرات ویژه دارد و دوم این که مسائل کشور ما برای آمریکا اهمیت دارد و در فهرست اولویت‌های سیاستمداران این کشور قرار گرفته است.

بر اساس اظهارات دکتر یحیایی ایله‌ای، موضوع انتخابات ریاست‌جمهوری کشور آمریکا برای افکار عمومی جامعه ما اهمیت دارد و رسانه ملی این اهمیت را درک کرده است. وی تاکید دارد که مردم باید بدانند در جهان چه اتفاقاتی در حال وقوع است و ضرورت دارد اطلاعات لازم در اختیارشان قرار گیرد.

به‌طور طبیعی پس از پخش و بررسی رخدادهای مهم سیاسی ایران و جهان، مخاطب به شناخت و دریافت کلی از دنیای سیاست دست پیدا می‌کند اما به عقیده دکتر یحیایی‌ایله‌ای، مخاطب زمانی می‌تواند درباره مسائل سیاسی، صاحب نگاه و تحلیل بشود که مفاهیم عمومی و تخصصی این حوزه را آموزش ببیند و به نظرات و دیدگاه‌های هر دو طیف مخالف و موافق درباره یک مساله سیاسی، دسترسی داشته باشد.

وی در این باره توضیح داد: رسانه ملی، رسانه‌ای بسیار تاثیرگذار است و می‌تواند در بینش سیاسی مردم نقش مهمی ایفا کند به شرط آن که درباره رخدادهای سیاسی نظرات و دیدگاه‌های جناح‌های مختلف و موافقان و مخالفان را در کنار هم عرضه کند.

فرصت درک واقعیات جهان

مرتضی مکی، کارشناس مسائل سیاسی پخش مناظره نامزدهای انتخاباتی آمریکا از رسانه ملی را حائز اثرات مثبت و نتایج قابل تامل می‌داند و بر این عقیده است که با توجه به میزان نفوذ ماهواره‌ها و شرایط رسانه‌ای کشور، این اقدام از سوی تلویزیون عاقلانه بوده است.

این کارشناس سیاسی توضیح داد: پخش مناظره‌های انتخاباتی آمریکا و دیگر رویدادهای سیاسی ایران و جهان زمینه را برای درک واقعیات جهان و کشورمان فراهم می‌کند و فرصتی است برای این که مخاطب از طریق رسانه‌های دیگر از جمله رسانه‌های مجازی و ماهواره‌ای به سراغ کسب اطلاعات و کشف پدیده‌های سیاسی نرود.

این کارشناس مسائل سیاسی، درباره نقش رسانه ملی در ارتقای دانش سیاسی مخاطبان عنوان کرد: رسانه‌ها نقش جدی در آموزش مردم و هدایت افکار عمومی دارند. رسانه ملی از این بابت به گفته بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران امام‌خمینی(ره) حکم دانشگاه را دارد و لازم است در زمینه مسائل سیاسی نیز نقش آموزشی و اطلاع‌رسان داشته باشد.

شکستن تصویر غیرواقعی

سیدمهرداد سیدمهدی، رئیس خبرگزاری صدا و سیما، پخش مناظره‌ نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از رسانه ملی را فرصتی برای نشان دادن واقعیات درون آمریکا دانست. سیدمهدی در این باره گفت: معمولا رسانه‌های بین‌المللی که عمدتا آمریکایی یا اروپایی هستند، هیچ گاه تصویر واقعی از درون آمریکا نشان نمی‌دهند. تصویری که همواره از آمریکا به عنوان یک ابرقدرت جهانی نشان داده می‌شود تصویر مهد دموکراسی و آزادی، قوی‌ترین اقتصاد دنیا، زندگی همراه با رفاه برای همه مردم با بالاترین استانداردهای حقوق بشر و بدون در نظر گرفتن نژاد و رنگ پوست، دارای رسانه‌های آزاد و سیاستمدارانی با اخلاق و شفاف است.

رئیس خبرگزاری صدا و سیما ضمن اشاره به ضرورت پخش این مناظره‌ها، تصریح کرد: در سه مناظره‌ای که میان دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برگزار شد، این تصویر غیرواقعی شکسته و واقعیات درون جامعه آمریکا و رفتار نخبگان سیاسی آنها نمودار شد. برهمین اساس لازم بود رسانه ملی، مناظره و صحبت‌های دو نامزد انتخابات آمریکا را به صورت مستقیم و زنده پخش کند تا مردم بدون واسطه، در جریان واقعیت‌ها قرار گیرند.

تماشای بی‌واسطه آمریکا

اگرچه هنوز نظر سنجی دقیق درباره دیدگاه‌های مخاطبان از پخش مستقیم این مناظره‌ها وجود ندارد، اما بازخوردهای رسیده به خبرگزاری صدا و سیما حاکی است که مخاطبان از این اقدام شبکه خبر بسیار راضی هستند و احساس می‌کنند بدون واسطه و به طور مستقیم در جریان مباحث انتخاباتی آمریکا قرار گرفته‌ و از زبان نامزدها، واقعیات آمریکا را شنیده‌اند. رئیس خبرگزاری صدا و سیما با طرح این نکته افزود: مردم و مخاطبان در این مناظره‌ها، برخلاف تبلیغات رسانه‌های غرب، این بار از زبان دو نفری که یکی از آنها در چند هفته آینده رئیس‌جمهور آمریکا خواهد شد، درباره فقر گسترده در آمریکا، بدهی سنگین دولت آمریکا، تبعیض نژادی بویژه درخصوص سیاهپوستان، وضعیت بد بیمه و رفاه طبقات متوسط و فقیر، بی‌بند و باری اخلاقی مسئولان آمریکا، پایبند نبودن یکی از نامزدها به دموکراسی ادعایی خودشان، سیاست‌های غلط در عرصه خارجی، مستقل نبودن دستگاه قضایی آمریکا و دادستان کل به عنوان بالاترین مرجع قضایی و موارد دیگر شنیدند. سیدمهدی تاکید می‌کند: یکی از سیاست‌های رسانه ملی و معاونت سیاسی در سال‌های اخیر پخش بی‌واسطه رویدادهای بین‌المللی و سخنان و مواضع مقامات غربی و بویژه آمریکا بوده است تا مردم، خود به قضاوت روشن و واقعی برسند. نظرسنجی‌های قبلی نشان می‌دهد این رویکرد مورد اقبال مخاطبان بوده است.

آذر مهاجر