دقت، صحت و سرعت، عنصر اصلی خبر استانی

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از روابط عمومی رسانه ملی انعکاس اخبار اقوام در قاب مشترکی به‌نام رادیو و تلویزیون اشاره‌ای به ظرفیت مناسب و بالنده رسانه ملی دارد که مجموعه‌ای با عنوان معاونت مراکز استان‌های صداوسیما هدایت آن را برعهده دارد. این بخش را مدیریت اخبار و تولیدات رادیویی و تلویزیونی استان‌ها پیش از تولید تا موقع پخش برعهده دارد و با هدایت کمیسیون خبر در نوزدهمین جشنواره تولیدات رادیویی و تلویزیونی استان‌ها ضمن انتخاب آثار درخور توجه، مسیری را برای برنامه‌سازی در حوزه خبر ترسیم می‌کند.

سیدداود موسوی مدیرکل اخبار استان‌ها که در این دوره از جشنواره، ریاست کمیسیون خبر را نیز برعهده دارد، ظرفیت خبری 33 مرکز استانی را همپای دیگر تولیدات رادیویی و تلویزیونی می‌داند و با اشاره به سه بخش تلویزیونی و سه بخش رادیویی اخبار استانی که روزانه روی آنتن استان‌ها می‌رود، آن را ظرفیت بزرگی برای انعکاس اخبار در مراکز استان‌ها می‌شمارد. این مراکز روزانه بین 300 تا 400 خبر مکتوب، در حدود 100 آیتم و گزارش تصویری و 50 آیتم صوتی برای بخش‌های ملی و فراملی رادیو و تلویزیون تولید و آماده می‌کنند. به‌ بیانی دیگر، بیش از 40 درصد ظرفیت تولیدات مراکز استان‌ها در شبکه‌های ملی و فراملی پخش و با استقبال خوبی مواجه می‌شود.

در گام نخست شکل‌گیری کمیسیون خبر، چه نکاتی مرکز توجه شما خواهدبود؟

جشنواره تولیدات مراکز استان‌ها یکی از جشنواره‌های معتبر رسانه ملی است که به‌منظور انتخاب آثار برتر برای برنامه‌سازی، تشویق هنرمندان و ارزیابی کمّی و کیفی تولیدات مراکز و هدایت تولیدات سال‌های بعد در مسیر رویکردهای اساسی سازمان صدا‌و‌سیما برپا می‌شود و کمیسیون خبر در کنار چهار کمیسیون دیگر امیدوار است در نشان دادن سیمای استانی و قومی هم‌وطنان عزیز و ایجاد انسجام، وحدت ملی، همدلی و هم‌زبانی، گام بر دارد. رسانه ملی آینه تمام نمای وحدت ملی اقوام ایرانی است و خبر که به عنوان گزارشی از رویدادهای واقعی و عینی تعریف می‌شود بخشی از این واقع‌نمایی و اتحاد و انسجام است.

چه عنصری در این واقع‌نمایی برای شما اهمیت داشته است؟

ما تلاش کردیم به‌دور از شکل تشریفاتی جشنواره، این رویداد را زمینه‌ای برای آموزش ببینیم و وجه کاربردی و آموزشی جشنواره در حوزه خبر برای ما اولویت داشته‌است. هم‌اکنون بیش از 241 بخش خبری رادیویی و تلویزیونی در مراکز سی‌و‌سه گانه، وظیفه اطلاع‌رسانی و نشر خبر را بر‌عهده دارند و این بخش‌ها پیش از هر چیز، بازتاب دهنده قومیت، نژاد، زبان و فرهنگ منطقه‌شان هستند. پس رویدادها نیز در همین بستر سنجیده و ارزیابی می‌شود.

شاخص بررسی آثار در کمیسیون خبر چه بوده‌است؟

با توجه به اهداف و سیاست‌های کلی حاکم بر جشنواره، ما نیز با نگاه حرفه‌ای، آثار را ارزیابی خواهیم کرد. با اینکه آثار ارسالی باید در سال‌های 93 و 94 تولید شده، ‌باشند، نگاه ما به‌روز است و شیوه‌‌های حرفه‌ای تولید خبر، بسته‌های خبری، ادبیات خبر، گویندگی و اجرا و مهندسی خبر را بررسی می‌کند تا عناصری مانند نوآوری، جامع‌نگری و بهره‌وری را از دل آن‌ها استخراج کند و براین مبنا به آن‌ها امتیاز بدهد.

چه تعریفی از حرفه‌ای بودن در حوزه خبر دارید؟

بدیهی است برای ساخت هر برنامه خبری، چه رادیویی و چه تلویزیونی، اولین و مهم‌ترین موضوعی که باید مورد توجه قرار بگیرد ارزش خبری اثر است که باید در کنار سه عنصر دقت، صحت و سرعت مفهوم پیدا کند. ما مجموعه آثار را به‌شکل غیرمنتظره بررسی می‌کنیم و از نگاه مخاطب ارزیابی‌هایمان را می‌چینیم.

نکاتی که در این ارزیابی‌ها در‌نظر دارید، چیست؟

فراموش نکنید که ما درباره مراکز استانی در ایران صحبت می‌کنیم. در حالی که در برخی استان‌ها به‌دلیل اهمیت منطقه، شاهد دو مرکز صداوسیما در یک استان هستیم؛ به‌عنوان نمونه در استان خوزستان با داشتن مرکز خوزستان و آبادان، در استان آذربایجان غربی با داشتن مرکز آذربایجان غربی و مهاباد و همچنین در استان هرمزگان ملاک ارزیابی ما تولیدات صدا‌و‌سیمای خلیج‌فارس و مرکز کیش است. این ظرفیت 33 مرکزی قطعاً در نشان دادن سیمای استانی و قومی هم‌وطنان عزیز و ایجاد انسجام، وحدت ملی، همدلی و هم‌زبانی گام برمی‌دارد. پس ارزیابی ما نیز با توجه به اوضاع اقلیمی، قومی، اقتصادی ، سیاسی و...هر استان خواهد بود.

از منظر دانشگاهی و علمی چطور؟

همان‌طور که گفتم، اصل ارزیابی ما در این دوره، داشتن نگاه حرفه‌ای است. این نگاه دانشگاهی و حرفه‌ای به حوزه خبر، ممکن است وجوه متفاوتی داشته‌باشد. به‌طور مثال، برای ما چینش خبر مهم است؛ اینکه خبرهای پراهمیت اول برنامه و خبرهای کم اهمیت‌تر به‌ترتیب در ادامه برنامه جا داده شده‌اند؛ متن خبری که برای رادیو یا تلویزیون تهیه شده با هم تفاوت داشته است و آیا تنظیم خبر درست بوده یا نه. در این فضا حتماً برای ما چینش و ساخت بسته‌های خبری و گزارش‌ها اهمیت دارد‌.

ویژگی‌های مخاطب بومی در اولویت است

بله، آنچه در ساخت برنامه خبری استانی مهم است و لازم است سردبیر، خبرنگار و گوینده خبر به آن توجه کنند، خبرهای مربوط به مردم، دغدغه‌های بومی و نیازهای مخاطبان آن منطقه است؛ یعنی اخباری که به دغدغه‌های مردم مربوط است. البته باید به این نکته هم توجه کرد که خبرنگار در هر حال برآیند دیدگاه ملی و منطقه‌ای را باید درنظر بگیرد. یعنی باید به آنچه منافع ملی حکم می‌کند هم دقت کند و این یک اصل بدیهی است.

دامنه خبر حرفه‌ای در استان‌ها تا کجا تعریف شود؟

شاید تا پیش از این نگاه ما به بسته‌های خبری صرفاً آگاه‌سازی بود، اما برنامه‌های خبری جدید باید‌ آگاه‌سازی را همراه با سرگرمی و آموزش توام ارائه دهند. این موضوعی است که نیاز عصر کنونی است که با شبکه‌های اجتماعی و فضای دیجیتال محصور شده‌است. خوشبختانه مراکز استان‌ها در این فضا توانسته‌اند نیازهای مخاطبانشان را درک کنند و بخش‌ها و بسته‌های خبری ارزشمندی را تولید کنند که نشان از تلاششان برای دیده‌شدن در این فضای رقابتی است.

در تیم داوران این دوره از جشنواره، چه معیارهایی درنظر گرفته‌شده‌است؟

آقایان اردشیر زابلی‌زاده رئیس دانشگاه صداوسیما، سیدمهرداد سیدمهدی رئیس خبرگزاری صداوسیما، محمود احمدی‌افزادی رئیس دانشکده خبر، حسن عابدینی قائم مقام خبرگزاری صدا‌و‌سیما در کنار بیژن نوباوه و دیگر استادان و پیشکسوتان حوزه خبر می‌کوشند با در نظر گرفتن ویژگی‌های مربوط به یک اثر برجسته و ممتاز خبری، آثار را ارزیابی کنند. مسلماً معیارهای آن‌ها در این ارزیابی کاملاً مبتنی بر اصول حرفه‌ای است. هرچند هر اثر با بهره‌گیری از ویژگی‌های اقلیمی، قومی، زبانی و حتی اقتصادی و راهبردی‌اش تولید شده‌است، اما نکته در‌خور توجه در فضای داوری این است که همه آثار با یک شاخص سنجیده می‌شوند و آن شاخص استانداردهای خبری و شاخص‌های ثابت این حوزه است.

در حوزه سیما و صدا، آثار در چه بخش‌هایی ارزیابی می‌شود؟

در بخش تلویزیون، آثار ارسالی در پنج بخش خبر تلویزیونی، گزارش‌های خبری، گزارش‌های موضوعی، گزارش‌های مستند خبری و آرم، تیتراژ و وله بررسی می‌شود. در حوزه صدا نیز آثار در چهار بخش مجموعه خبر رادیو، گزارش‌های خبری، گزارش‌های موضوعی و بخش مکتوب بررسی می‌شود که البته بخش مکتوب در دو بخش گزارش مکتوب و خبر مکتوب ارزیابی می‌شود.

آیا بخش‌های ویژه نیز در کمیسیون خبر لحاظ شده‌است؟

بله، به رسم هر دوره، گزارش‌های مناسبتی در این فضا ارزیابی می‌شوند. اتفاقاً این بخش در مراکز به‌دلیل ویژگی‌های قومی و زبانی بسیار پربار و با‌اهمیت است.

اگر موافقید روند کار کمیسیون خبر را مرور کنیم.

پس از ارزیابی فرم برنامه‌ها با هماهنگی دبیرخانه، انتخاب داوران و ارائه سرفصل‌های مهم داوری، اهداف و سیاست‌های جشنواره، روند داوری آغاز شده‌است. این روند تا پایان آبان ادامه دارد. در این میان با تعامل و هماهنگی با کمیته اطلاع‌رسانی و انتشارات، جزوات تخصصی برای برنامه‌سازان حوزه خبر تهیه شده‌است. همکاری کمیته فنی برای بازشنوایی و بازبینی آثار توسط داوران هم قابل توجه‌ست.

با پایان داوری‌های جشنواره، اسامی برگزیدگان به‌شکل محرمانه به دبیرخانه جشنواره ارائه خواهد شد.

امسال شاهد برنامه‌‌های جنبی در حوزه خبر نیز خواهیم بود؟

در ایام برگزاری جشنواره، سخنرانی‌هایی از سوی کمیسیون خبر تدارک دیده شده‌است. همچنین تأکید ما بر وجه آموزشی جشنواره همچنان پابرجاست و به همین منظور جلسات نقد و بررسی آثار و کارگاه‌های آموزشی تخصصی ویژه عوامل برنامه‌ساز برپا خواهد شد. برگزیدگان دوره‌های قبل و کارشناسان مجرب ارائه‌دهندگان این کارگاه‌ها هستند که امیدوارم تاثیر مثبتی در روند برنامه‌سازی در حوزه خبر به‌جا بگذارد.

چشم‌انداز شما از خبر صدا و خبر سیما در مراکز چیست؟

مسلّما آنچه در تولید خبر استان‌ها بیش‌تر به چشم می‌آید، نمایش توانمندی‌ها و ظرفیت‌های اقلیمی هر استان است. به عبارت بهتر، هر استانی با اتکا بر داشته‌هایش و اینکه مثلاً قطب کشاورزی، صنعتی، دامداری، صنایع دستی، علمی و فرهنگی، گردشگری و... است، می‌تواند آثاری همسو با آن، تولید کند و اخبارش، هم در شبکه‌های استانی و هم در شبکه‌های سراسری پخش شود.