پای لنگ تبلیغ در سرشماری نفوس و مسکن 1395

ویژگی شاخص این سرشماری علاوه بر حضور رسانه های نوین، حضور اعضای ستادهای سرشماری و خانواده ها در فضای مجازی بود. در این دوره بیشترین تاکید بر روی ثبت نام اینترنتی خانواده ها و با توجه به ضریب دسترسی به اینترنت، پیش بینی شده بود 40 درصد خانواده ها مشارکت کنند. امری که محقق نگردید.
مشارکت به ویژه در شهرهای بزرگ پایین بود. در نتیجه زمان سرشماری اینترنتی در دو نوبت تمدید گردید. از این رو، از آنجایی که تدارکات و نیروی انسانی سرشماری را بر مبنای آن هدف و فرض نخستین در نظر گرفته بودند، تبلیغات از همان آغاز اهمیت ویژه ای داشت. اما تبلیغات چگونه بود یا می بایست باشد تا خانواده ها ترغیب می شدند به صورت اینترنتی ثبت نام کنند؟
دو فضای تبلیغاتی در دسترس بود و به تبعش دو شیوه تبلیغی به کارگیری شد؛ الف. تبلیغات محیطی ب. تبلیغات رسانه ای. بنر، پوستر،تراکت، بروشر و کارت های تبلیغی(دانش آموزی و خانوار) از ابزارهای تبلیغات محیطی بودند که شهرداری ها، دهیاری ها، مدارس و ادارات دولتی وظیفه تزیین، نصب و توزیع آن را بر عهده داشتند. در فضای رسانه ای تبلیغات در فضای الکترونیکی (رادیو و تلویزیون) و فضای مجازی (اینترنت) انجام می شد.
تبلیغات اینترنتی در فضای وب و شبکه های مجازی بود. در فضای وب هم دو گونه سایت پیام های تبلیغاتی را بارگزاری می کردند: سایت های رسمی متولی امر همچون سایت سازمان آمار، سازمان های مدیریت و برنامه ریزی استان ها، استانداری ها، فرمانداری ها و بخشداری ها و سایت های رسمی و غیر رسمی خبری و خبرگزاری ها. در شبکه های مجازی هم گروه و کانال هایی برای اطلاع رسانی و تبلیغات میان متولیان امر در سطح ستادی و میان افرادی با علایق مشترک در سطح عمومی تشکیل و ایجاد گردید. پیام های که در شبکه های مجازی بارگذاری می گردید متنوع بود از پیام های چند وجهی، متن، فیلم، عکس و صوت تا استیکر.
یکی از حساسیت های پیام حفظ مالکیت اثر بود، بنابراین مدیران شبکه های مجازی بر روی پیام واتر مارک می گذاردند. یک از نقاط قوتی که به کار تبلیغات سرشماری کمک کرد، پیوند میان تبلیغات محیطی و تبلیغات در فضای مجازی بود، بدین نحو که تبلیغات محیطی را در فضای رسانه ای (مجازی) انعکاس و در فضای حقیقی برای عضویت اعضا در شبکه های اجتماعی تبلیغ می شد. حتی بحث و نشست هایی در مورد پیام شبکه های مجازی به صورت حضوری و رو در رو برگزار می گردید.
سنجش اقدامات دو مسئله را روشن کرد؛ ۱ – در شبکه های مجازی، مخاطبان پیام های طولانی نمی خوانند و تعدد پیام آن ها را فراری می دهد. ۲- در فضای حقیقی، برقراری ارتباطات میان فردی بیشتر از ارتباطات واسطه مند و در فضای مجازی انگیزه مشارکت می آفریند.

مختار جعفری- پژوهشگر علم ارتباطات