ریزش مو؛ عوامل و درمان

به گزارش جام جم آنلاین، این عارضه بر اثر عوامل مختلفی ایجاد می‌شود ولیکن شایع‌ترین علت ریزش موی پایدار، ژنتیک است. مو از دو بخش تشکیل شده است؛ ساقه مو که خارج از پوست قرار گرفته و ریشه مو که داخل پوست قرار دارد. ریشه در انتها پهن تر است و به آن فولیکول یا پیاز مو گفته می‌شود. سلول‌های سازنده مو در قسمت پیاز یا فولیکول مو قرار دارد. تغذیه مو، از طریق رگ‌های ظریف ناحیه پیاز مو است و ترکیب اصلی مو، پروتئین کراتین است که جزو کراتین‌های سخت است.

چرخه رشد مو، شامل سه مرحله مجزا به نام‌های آناژن، کاتاژن و تلوژن است .آناژن، مرحله رشد مو است که به طور متوسط حدود سه سال طول می‌کشد، اما می‌تواند از یک تا هشت سال در افراد مختلف به طول بینجامد. 85درصد موها در این مرحله قرار دارند.

کاتاژن، مرحله حد واسط است. یک تا سه درصد موها در این مرحله هستند. تلوژن، مرحله استراحت مو است و حدود سه ماه طول می‌کشد. 12 درصد موها در این مرحله قرار دارند. این چرخه برای هر تار مو تکرار می‌شود و موی جدید در کنار یا از همان محل قبلی خارج می‌شود. موی بچه‌ها بیشتر در مرحله آناژن قرار دارد. به همین دلیل، تعداد ریزش موی آنها کمتر از بالغین است. معمولا تعداد ریزش مو در حد 100 تا 150 عدد در روز برای افراد بالغ و 50 تا 70 تار مو در کودکان طبیعی است و غیر‌عادی محسوب نمی‌شود. عوامل بسیاری در ریزش مو موثر هستند که از مهم‌ترین آنها می‌توان به عوامل هورمونی و زمینه ژنتیک، جنس، استرس، بیماری و بارداری، مصرف داروها، تغذیه و آب و هوا اشاره کرد.

در بیماری‌هایی مثل کم کاری یا پرکاری تیروئید، بیماری‌های خودایمنی و رادیوتراپی ریزش مو دیده می‌شود. همچنین برخی داروها مانند آلوپورینول، ضد بارداری خوراکی، هپارین، برخی داروهای ضد فشار خون، جنتامایسین و داروهای شیمی‌درمانی می‌توانند باعث ایجاد یا تشدید ریزش مو شوند. دقت داشته باشید، سوء‌تغذیه و کمبود ویتامین روی پوست و مو تاثیر می‌گذارد و سبب ریزش مو، وز شدن، شکنندگی و پوست دانه‌دار می‌شود. ریزش مو در خانم‌ها بیشتر به دلیل برهم خوردن تعادل هورمون‌های جنسی و کمبودهای تغذیه‌ای اتفاق می‌افتد و شایع‌ترین علت ریزش موی خانم‌ها کم خونی فقر آهن است.

کمبود روی، آهن، کلسیم وبرخی ویتامین‌ها نیز سایر عوامل ایجاد ریزش مو است. نکته‌ای که باید مد نظر قرار گیرد، این است که برای درمان ریزش مو در وهله اول باید دلیل اصلی ریزش شناسایی شود تا امکان درمان صحیح فراهم گردد. به عنوان مثال، ریزش موی ناشی از اختلالات هورمونی در خانم‌ها با مصرف مکمل‌های تغذیه‌ای مانند ترکیبات روی (زینک) و آهن رفع نمی‌شود و مستلزم مصرف داروهای مهار‌کننده هورمونی تحت نظر پزشک متخصص است.

در آقایان مهم‌ترین علت ریزش مو عوامل ژنتیک است. ریزش موی ژنتیک، درمان قطعی ندارد و برای کنترل آن تنها می‌توان از درمان‌های نگهدارنده یا کاهنده شدت ریزش مو مانند تونیک‌های حاوی عصاره‌های گیاهی یا محلول‌های حاوی ماینوکسیدیل و در نهایت داروی فیناستراید بهره برد. البته در مورد استفاده از محلول‌های محرک رویش مو مانند ماینوکسیدیل یا داروی فیناستراید باید یادآور شد که اثرگذاری محسوس این داروها مستلزم استفاده مداوم و طولانی است و در مصارف با مدت زمان کمتر از شش ماه، معمولا اثرات ایجاد شده چندان محسوس نیست، ضمن این که در صورت قطع مصرف معمولا بعد از مدتی ریزش مو مجددا آغاز خواهد شد.

در پایان این که باید بدانیم، از لحاظ علمی که قوی‌ترین مرجع واقعیت‌هاست، با قاطعیت می‌توان گفت، هیچ شامپویی نه باعث ریزش مو می‌شود، نه از ریزش آن جلوگیری می‌کند.

دکتر کاوه سالارمند

داروساز