سایه روشن‌های بودجه 96

معنای تراز عملیاتی این است که اگر دولت بخواهد با درآمدهای مالیاتی منهای درآمدهای نفتی، کشور را اداره کند و هیچ کار عمرانی انجام ندهد در سال 96 حدود 77 هزار میلیارد تومان کسری خواهد داشت. دولت با این‌که در مجموع هزینه عمرانی را بیش از 5 درصد رشد نداده است اما برخی از هزینه ها را با رشد های بالایی که داده موجب شده تا 59 درصد رشد تراز منفی عملیاتی، تامین درآمد این کسری را به آیندگان منتقل کند.

به عنوان مثال در سال گذشته از منابع سرمایه ای 14 هزار و 300 میلیارد تومان بابت تامین این کسری استفاده می‌شد اما در سال آینده 53 هزار میلیارد تومان استفاده خواهد شد. این بدان معناست که دولت به‌نوعی استقراض از نفت و فروش اوراق خزانه اسلامی دست زده است تا بتواند حدود 22درصد رشد جبران خدمات کارکنان خود را عملیاتی کند. در همین حال 27 درصد یارانه را غیر از یارانه نقدی افزایش داده و حدود 48 درصد سایر هزینه های خودش را اضافه کرده است. در مجموع می توان گفت که دولت بر کسر بودجه عملیاتی خودش در این لایحه نسبت به سال قبل 60 درصد اضافه کرده است. معنای این موضوع متعهد کردن دولت‌های بعدی نیز است که در یک نگاه حداقلی می توان گفت که ممکن است این لایحه تصویب شود اما در عمل وارد مرحله اجرایی نخواهد شد.

موضوع تعیین قیمت دلار که 3300 تومان تعیین شده، دارای ابهاماتی است. این قیمت علامت خوبی برای اقتصاد است امامی تواند با توجه به این کسری وسیع تراز عملیاتی مورد پرسش باشد. دولت چگونه راضی شده که کسری تراز عملیاتی خود را تا 60 درصد افزایش دهد و از سوی دیگر با پایین تر گرفتن نرخ دلار تن به انتقادات کارشناسی به کسری تراز عملیاتی بدهد. اگر قیمت دلار را خوشبینانه تلقی کنیم می توان گفت هزینه های واردات کاهش می‌یابد و اقتصاد ملی تقویت می شود و از طرف دیگر می توان گفت که پایین آوردن قیمت دلار به‌رغم عمیق تر شدن شکاف کسری تراز عملیاتی بی‌ارتباط با فعالیت های سیاسی در آغاز سال آینده نیست.

دکتر حسن سبحانی

اقتصاددان