رفع حاشیه‌نشینی مشهد؛ نیازمند عزم ملی

به گزارش جام‌جم، برخی آمارها می‌گویند 30 درصد جمعیت مشهد در حاشیه آن زندگی می‌کنند، این درحالی است که استانداردهای جهانی برای این موضوع یک به هشت است. یعنی از هر هشت نفر باید یک نفر حاشیه‌نشین باشد اما این نسبت در مشهد سه به یک است.

این موضوع چنان گسترده شده که هشدارهای جدی را درپی داشته و تلاش‌هایی نیز برای مقابله با آن انجام شده؛ تلاش‌هایی که ظاهرا به هیچ عنوان کافی نیست و کمک موثری به فروکش کردن بحران حاشیه‌نشینی مشهد نکرده است.

این در حالی است که مشهد از اول سال 2017 به عنوان پایتخت معنوی جهان اسلام معرفی خواهد شد و وجود چنین مشکلاتی به هیچ عنوان زیبنده آن نیست و باید بسرعت برای کاهش این مشکل فکری کرد. این درحالی است که مدیران شهری مشهد با این که به اجرای برخی اقدامات برای مقابله با حاشیه‌نشینی اشاره می‌کنند اما یکصدا می‌گویند تا زمانی که عزم ملی شکل نگیرد، حاشیه‌نشینی مشهد حل نخواهد شد.

2/1میلیون حاشیه‌نشین

نماینده تام‌الاختیار استاندار خراسان رضوی در امور حاشیه شهر مشهد دراین باره می‌گوید: روند سریع شهرنشینی، درآمد کم، مشکلات اشتغال و... علل مهاجرت به شهر است که در مشهد علاوه بر آنها وجود بارگاه امام رضا(ع) و مسائل مذهبی دیگرعلت این مهاجرت‌هاست.

محسن کوهی با اعلام این‌که جمعیت کنونی حاشیه‌نشین مشهد یک میلیون و 200 هزار نفر است که در 3894 هکتار و در هشت پهنه و 66 محله مستقر شده‌اند، می‌افزاید: پهنه‌های حاشیه نشینی شامل التیمور 713 هکتار، شهرک شهید رجایی 878 هکتار، گلشهر 343 هکتار، خواجه ربیع 442 هکتار، دروی 222 هکتار، جاده قوچان 604 هکتار، سیدی 56 هکتارو سیس‌آباد 135 هکتار است و تراکم مسکونی حدود 730 نفر در هکتار است که رقم بالایی دارد.

وی بیان می‌کند: دستگاه‌های اجرایی و سازمان‌های غیردولتی به فراخور توان اقدامات زیادی را انجام داده‌اند که شامل محورهایی چون تدوین و تهیه اطلاعات جمعیتی، اجتماعی و فرهنگی سکونتگاه‌های غیررسمی، تعیین مجری مسئول برای پیگیری مباحث شهر توسط استانداری، فعال شدن ستاد مبارزه با ساخت و سازهای غیرمجاز و زمین‌خواری، فعال کردن کارگاه‌های پیشگیری از ایجاد سکونتگاه‌های غیررسمی، پیگیری تقویت ساختار و ترکیب اعضای شورای اجتماعی محلات و تصویب آن در ستاد بازآفرینی استان و.. است.

این مقام مسئول از احداث چهار بیمارستان در منطقه حاشیه شهر خبر می‌دهد و عنوان می‌کند: در بحث بهداشت 42 مرکز بهداشت و 117 پایگاه سلامت در حال بهره‌برداری است و پیگیری احداث 20 مرکز دیگر نیز تا پایان سال آینده در دست اقدام است.

وی اظهار می‌کند: بسته پیشنهادی با بودجه 2160 میلیارد تومانی توسط وزارت کشور مصوب شده که توسط هیات دولت باید تامین اعتبار شود.

چالش بودجه‌ای

نایب‌رئیس کمیسیون حاشیه شهر مشهد نیز با اشاره به این‌که پروژه‌های مختلفی برای مقابله با حاشیه‌نشینی مشهد در دستور کار قرار دارد، از کم‌توجهی بودجه‌ای به این موضوع انتقاد می‌کند و می‌گوید: به خاطر نبود اعتبارات روند کارها در برخی پروژه‌های کاهش حاشیه‌نشینی کند شده اما کارها هرگز متوقف نشده و متناسب با بودجه پیش رفته است. غلامحسین صاحبی وضعیت اعتبارات مقابله با حاشیه‌نشینی را مناسب نمی‌داند و بیان می‌کند: از160 میلیارد تومانی که دولت برای این موضوع مصوب کرده، حتی یک ریال آن تا کنون وصول نشده است و خودمان برای این موضوع هزینه می‌کنیم .

پیگیری ویژه شورای شهر

با وجود این، یکی دیگر از اعضای شورای شهر مشهد امیدوارانه‌تر به حل موضوع حاشیه‌نشینی نگاه کرده و ابراز می‌کند: در شورای چهارم کمیسیون ویژه‌ای به منظور رسیدگی به امور حاشیه شهر تشکیل شده و بودجه 50 میلیارد تومانی به صورت سالانه به آن اختصاص یافته است.

حسن پژمان اظهار می‌کند: سال گذشته و امسال اقدامات مهمی برای معضلات حاشیه شهر مشهد انجام شده و مهم‌ترین آن بازگشایی معابر دراین مناطق بوده و اهم هزینه‌ها صرف امور تملک شده؛ لذا بازگشایی معابر، بسیاری از مشکلات جاری را حل کرده است.

وی ساماندهی کشف رود به طول 14 کیلومتر را اقدام دیگری در این راستا می‌داند و اضافه می‌کند: این اقدام در فازهای ده کیلومتری انجام می‌شود و طبق زمان‌بندی تا پایان دوره چهارم یعنی تا اسفند سال آینده این پروژه نیز به اتمام خواهد رسید.

وی درخصوص سرانه فضای سبز در مناطق حاشیه شهر بیان می‌کند: قبلا این سرانه 5/2 متر بوده است اما اکنون به پنج متر رسیده است و تا پایان امسال به شش متر خواهد رسید.

عضو شورای شهر مشهد، آسفالت حاشیه شهر را دیگر معضل این منطقه می‌خواند و عنوان می‌کند: آسفالت حاشیه معابر خاکی تا کنون دو میلیون متر مکعب انجام شده است. ساماندهی مساجد، ساخت سوله‌های ورزشی، افتتاح ایستگاه آتش‌نشانی و تشکیل بازار میادین عمومی نیز از دیگر کارهای این کمیسیون محسوب می‌شود.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه با تاکید بر این که تمامی اقدامات در حاشیه شهر نباید پیشگیرانه باشد، تصریح می‌کند: برنامه حمایت از دانش‌آموزان استعدادهای درخشان را در برنامه‌های خود داریم تا با استفاده از ظرفیت‌های موجود حمایت مالی در دوران تحصیلی از آنها انجام شود.

با وجود این، کارشناسان ابراز می‌کنند که اهمیت شهر مشهد و چهره و وجهه آن در کشور و جهان اسلام به گونه‌ای است که اقدامات برای زدودن مشکل زشت حاشیه‌نشینی باید جدی‌تر و پیگیرتر انجام شود و دولت نیز همکاری جدی‌تری در این خصوص نشان دهد؛ همکاری‌ای که تاکنون دریغ شده است.

نسیم سهیلی

جام‌جم خراسان رضوی