درس‌های ساختمان پلاسکو برای فردا

2 ـ شهرداری و رئیس شورای شهر تهران می‌گویند بیش از 16 بار به مستاجران، مالکان و مدیریت، هیات امنا و... ساختمان پلاسکو تذکر داده بودند که شرایط ایمنی ساختمان نامناسب است، اما با بی‌اعتنایی آنان روبه‌رو شده‌اند. گفته شده از 590 واحد تجاری در برج 17 طبقه کمتر از 150 واحد بیمه بوده‌اند؟! و هم‌اکنون ساختمان‌های زیادی در کلانشهر تهران در چنین وضعیتی هستند؟!

3 ـ کشور و پایتخت را نمی‌شود با تعارف اداره کرد علاوه بر این سیاست‌زدگی و نگاه قبیله‌ای و جناحی که بعضا بر مسائل کشور متاسفانه سایه انداخته مزید بر علت شده است. در حادثه ساختمان پلاسکو شهرداری دارد کار خودش را می‌کند و وظایف‌اش را انجام می‌دهد و دولت هم همین‌طور،‌ اما تشکیل «کمیته حقیقت‌یاب از سوی قوه قضاییه» برای آن‌که داوری عادلانه و فراتر از قوه مجریه باشد، ضروری است.

اگر رئیس محترم قوه قضاییه این پیشنهاد را مناسب بداند و دستور تشکیل آن را به فوریت ابلاغ و از قضات، حقوقدانان، مدیران کارآمد و مورد وثوق استفاده کند هم جلب اعتماد قوه قضاییه و هم دیگر دستگاه‌های دولتی و شهرداری را از سوی افکار عمومی در پی خواهد داشت. البته این کمیته باید ظرف مدت معین مثلا سه ما‌ه موارد را بررسی و نتیجه آن را در اختیار افکار عمومی قرار دهد.

4 ـ ما در کشوری زندگی می‌کنیم که روی کمربند زلزله است که بارها و بارها زندگی هموطنان را نابود و به کام مرگ برده است: بوئین‌زهرا سال (1341)، طبس (1357)، رودبار و منجیل (1369)، بم (1382) و ورزقان و اهر (1391) از مهیب‌ترین آنها بوده است.

علاوه بر این سیل ویرانگر که خسارات فراوانی را متوجه ما کرده است.

اینها بلایا و حوادث طبیعی هستند که ما باید برای مقابله با آنها برنامه‌ریزی و سازماندهی داشته باشیم.

5 ـ چه کنیم که این همه تلفات جانی و خسارات مادی نداشته باشیم و خود و دیگران را ملامت نکنیم. به نظرم راهکارهای زیر ضروری است:

- مدیریت یکپارچه شهری و تفویض همه اختیارات در حوزه بهداشتی، فرهنگی، آموزشی، خدماتی، اجتماعی به شهرداری‌ها . فرقی بین شهرداری تهران با دیگر شهرها نیست و البته شهرداری با حمایت قانونی، مالی و پشتیبانی که باید از سوی دولت شود نیز پاسخگو و مقام مسئول خواهد بود.

ـ ‌با اصلاحات در قانون انتخابات شوراها باید اعضای شورای شهر برخوردار از تخصص‌های مورد نیاز مدیریت شهری باشند و البته شورای شهرداری صرفا نیز نباشند و شورای شهر را مدیریت، هدایت، نظارت و سیاستگذاری کنند.

ـ سازمان پدافند غیرعامل، ستاد مدیریت بحران کشور و دیگر نهادها و سازمان‌های متعدد، پراکنده و موازی‌کاری دارند در هم ادغام شوند و یک سازمان کارآمد، منعطف،‌ برخوردار از همه نوع امکانات فنی، تجهیزاتی، لجستیکی، پشتیبانی و انسانی تشکیل شود.

ـ‌ تامین وسایل و تجهیزات مورد نیاز سازمان مذکور در اولویت بودجه و اعتبار دولت قرار گیرد و حداکثر ظرف دو سال ناوگان این سازمان نوسازی شود.

ـ شهردار‌ی‌ها، شورای شهر و سازمان پدافند موظف شوند در یک بازه زمانی پنج ساله در سراسر کشور همه ساختمان‌های مستهلک، بافت‌های فرسوده و قدیمی را تخریب و نوسازی کنند. دولت و نهادهای مرتبط چون بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی، شهرداری و... که مرتبط با این ابنیه و مستغلات هستند همکاری بایسته‌ای به عمل آورند.

ـ‌ مجلس شورای اسلامی قانونی جامع و همه‌جانبه برای تحقق این اهداف، ماموریت‌ها و موظف کردن دستگاه‌های مسئول به پاسخگویی و سازوکار نظارت بر آن را تصویب و رئیس‌جمهور به همه دستگاه‌ها ابلاغ کند.

ـ مجمع تشخیص مصلحت نظام سیاست‌های کلی نظام در حوزه پدافند غیرعامل، بحران‌ها و بلایای طبیعی و حوادث غیرمترقبه را تهیه و ارائه کند.

ـ بالا رفتن سطح سواد رسانه‌ای و آموزش تکالیف و مسئولیت‌های اجتماعی شهروندان هم یک ضرورت تام است.

رسانه‌ها بویژه صدا و سیما باید برای این مهم برنامه‌سازی‌های جذاب را در دستور کار قرار دهند. این‌که هر شهروند چه وظایفی را در زمان بحران برعهده دارد و چگونه باید به سازمان امداد و نجات کشور کمک کند یک مساله مهم است.

فراموش نکنیم این کارهای بزرگ و مهم صرفا با تصویب قانون که البته مهم است حل نمی‌شود، بلکه اراده و انگیزه و روح کار جمعی و همدلانه می‌خواهد. اگر دنبال کاهش خسارات انسانی و مادی هستیم، همین امروز باید برای این کار مهم اقدام کنیم وگرنه فردا دیر است.

دکتر علی دارابی - استاد دانشگاه