خودروهای اطفای حریق چگونه عمل می‌کنند؟ +عکس

به گزارش جام جم آنلاین از اخبار خودرو، امروزه برای اطفای حریق، عملیات نجات و سایر خدمات امدادی و ایمنی، دامنه وسیعی از انواع خودرو‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برای تقسیم‌بندی خودرو‌های آتش‌نشانی روش‌‌های مختلفی وجود دارد.

به عنوان مثال در یک تقسیم‌بندی، براساس ظرفیت خودرو، خودرو‌های آتش‌نشانی را در دو مجموعه تقسیم کرده‌اند؛ مجموعه اول شامل دو گروه سواری‌‌های ستادی و گروه استیشن، ون و وانت می‌شود و مجموعه‌ دو شامل خودرو‌های نیمه‌سنگین و سنگین شامل ۴ گروه کامیون‌‌های دومحور، کامیون‌‌های سه‌محور، کامیون و کشنده‌های سه‌محور به بالا و خودرو‌های پشتیبانی می‌شود.

در تقسیم‌بندی دیگری خودرو‌های آتش‌نشانی براساس نوع کاربری به هشت گروه دسته‌بندی شده‌اند.

خودروی آتش‌نشانی معمولی

این خودرو‌ها مهم‌ترین و پرمصرف‌ترین وسیله برای مبارزه اساسی با آتش‌سوزی محسوب می‌ شوند.

از آن‌جا که بیشتر این خودرو‌ها با استفاده از شاسی کامیون ساخته می‌شوند، به آن‌ها کامیون آتش‌نشانی نیز گفته می‌شود.

این خودرو اصلی‌ترین وسیله اطفای حریق سازمان‌‌های آتش‌نشانی است که در سکونت‌گاه‌‌های انسانی اعم از شهر‌ها، شهرک‌ها و روستا‌ها مستقر هستند. از این نظر به «خودروی آتش‌نشانی شهری» نیز مشهورند.

اجزای اصلی این خودرو‌‌ها عبارتند از شاسی، مخزن آب و کف، پمپ و اتاق. ازجمله شاسی‌هایی که در سال‌‌های اخیر در کشور ما برای تولید این‌گونه خودرو‌های آتش‌نشانی به کار گرفته شده‌اند، عبارتند از رنومیدلام، ایسوزو، آتگو، ولوو FM9، FM12، دنیز و… .

برای ذخیره آب در این گونه خودرو‌ها، مخزن مناسبی روی شاسی نصب می‌شود.

از آن‌جا که آب به نسبت سنگین است و هر مترمکعب آب تقریبا یک تن وزن دارد، برای دوری جستن از سنگینی بیش از حد خودرو و در نتیجه بروز مشکلاتی مثل کاهش قدرت تحرک و مانور خودرو و… باید گنجایش مخزن آب متناسب با ظرفیت شاسی و قدرت موتور آن باشد.

حرکت به نسبت سریع خودروی آتش‌نشانی، ترمز و توقف‌‌های ناگهانی، گردش به چپ و راست، حرکت در پیچ‌ها، باعث تلاطم آب داخل مخزن می‌شود و موج ایجاد می‌کند. این پدیده می‌تواند با ایجاد مشکل جدید در کنترل و هدایت خودرو، باعث تصادف و حتی واژگونی آن شود.

برای اجتناب از این خطرات، با استفاده از پره‌‌های طولی و عرضی، در داخل مخزن «موجگیر» ایجاد می‌شود.

پمپ آتش‌نشانی سانتری‌فیوژی نصب‌شده در خودرو‌های آتش‌نشانی نیز دارای دو سیستم عملکردی آب‌دهی با فشار معمولی و فشار قوی است که با‌ همان نیروی موتور خودرو کار می‌کند و توسط دستگاهی به نام PTO که روی گیربکس نصب می‌شود، به پمپ آتش‌نشانی انتقال می‌یابد.

سایر تجهیزات نیز همچون کپسول‌‌های آتش‌نشانی، آچار‌ها، لوله‌ها، سرلوله‌ها و… در اتاق ابزار خودرو جانمایی می‌شوند.

خودروی حامل نردبان

این گروه از خودرو‌های امدادی برای انجام عملیات آتش‌نشانی امداد و نجات در ارتفاع ساخته شده اند. ساختمان کلی آن‌ها عبارت است از یک شاسی که نردبان کشویی یا بالابرهیدرولیکی به روی آن نصب شده است.

به گروه اخیر، سطوح هیدرولیکی نیز گفته می‌شود. نمونه‌های جدید این خودرو‌ها، تجهیزاتی از قبیل سبد حمل افراد، مانیتور ثابت آتش‌نشانی، برانکارد حمل بیمار و… نیز دارند.

نردبان‌های موتوری در انواع سبک (کم‌ارتفاع)، متوسط و بلند ساخته شده‌اند. ولی به‌طور معمول نوع ۳۲ و ۵۲ متری آن‌ها کاربرد بیشتری دارد.

خودرو‌های حامل نردبان فاقد مخزن آب یا هر ماده خاموش‌کننده دیگرند ولی بعضی از انواع آن‌ها پمپ آتش‌نشانی دارند.

خودروی آتش‌نشانی فرودگاهی

براساس استاندارد‌های سازمان جهانی هواپیمایی کشوری (ICAO) تمام فرودگاه‌‌های غیرنظامی باید خودرو‌های آتش‌نشانی و امداد متناسب خود را داشته باشند.

بر این اساس، گروهی از خودرو‌های آتش‌نشانی به‌طور اختصاصی برای خدمت در فرودگاه‌ها طراحی و ساخته می‌شوند.

از ویژگی‌‌های این خودرو‌ها می‌توان به شتاب زیاد، امکان حرکت مطلوب در زمین‌های ناهموار اطراف فرودگاه، مخزن آب و کف بزرگ، مانیتور پرقدرت و… اشاره کرد.

از آن‌جایی که امدادرسانی به هواپیما‌های سانحه‌دیده باید بسیار سریع انجام شود، هم به لحاظ نجات جان سرنشینان هواپیما و هم از نظر موفقیت در فرونشاندن آتش، عملیات اطفای حریق به‌صورت خودکار و از طریق مانیتور‌های پرقدرت خودرو انجام می‌شود.

به‌طور معمول و به‌ویژه در خودرو‌های سنگین آتش‌نشانی فرودگاهی دو مانیتور نصب شده است؛ یکی برای پرتاب کف به روی شعله‌‌های آتش و دیگری برای پاشش همزمان پودر سازگار با کف.

نکته دیگر ضرورت حرکت این خودرو حین پرتاب کف است. از این نظر به‌طور معمول پمپ آتش‌نشانی خودرو‌های سنگین فرودگاهی دارای موتور جداگانه از موتور خودروی آتش‌نشانی است و به‌صورت موتور پمپ واحد عمل می‌کند.

خودروی فرماندهی عملیات

وقوع حوادث شدید و مهم باعث شده است که سازمان‌‌های آتش‌نشانی ضرورت و اهمیت واحد‌های سیار فرماندهی را به خوبی احساس کنند. این گروه از خودرو‌ها، با توجه به همین ضرورت طراحی و ساخته شده‌اند.

در داخل خودرو‌های مزبور با استقرار انواع وسایل ارتباطی شامل کانال‌‌های مختلف بی‌سیم، فاکس و تلفن همراه و ماهواره‌ای، تلویزیون مدار بسته و… همچنین میز کنفرانس و محیط مناسبی برای فرماندهان آتش‌نشانی ایجاد شده است.

در نتیجه آن‌ها قادرند در اسرع وقت انواع سیستم‌‌های مدیریت بحران و یا فرماندهی حادثه را طراحی و اجرا کنند.

خودروی آتش‌نشانی صنعتی

بسیاری از صنایع به علت نوع مواد اولیه مصرفی، فرایند تولید و یا نوع تولیدات، در معرض انواع مخاطرات منجر به آتش‌سوزی و انفجار هستند، ازجمله این صنایع، می‌توان به صنایع شیمیایی همچون رنگ و رزین و پتروشیمی اشاره کرد.

برای مقابله با حوادث احتمالی در این گونه صنایع نیز خودرو‌های ویژ‌ه‌ای طراحی و ساخته شده است. از نکات بارز این خودرو‌ها می‌توان به وجود مخزن‌های متعدد انواع مواد خاموش کننده، مانیتور تلسکوپی و… اشاره کرد.

خودروی آتش‌نشانی چندحالته ، یکی از خودرو‌های سنگین مخصوص اطفای حریق صنعتی است که انواع مخزن آب، کف، پودر خاموش کننده و گازکربنیک در آن نصب شده است.

در بعضی از صنایع، مثلا صنایعی که از فلزات قابل اشتعال همچون سدیم، منیزیم و… استفاده می‌کنند، می‌توان از خودرو‌های پودرپاش که حاوی پودر خشک است، استفاده کرد.

خودروی آتش‌نشانی جنگلی

برای مبارزه با آتش‌سوزی در عرصه‌‌های جنگلی خودروهایی مورد نیاز است که بتوانند به راحتی از جاده‌‌های کوهستانی و ناهموار عبور کنند، خودروهایی با مخزن آب به نسبت کوچک، موتور قوی و شاسی محکم.

در این مورد نیز انواع خودرو طراحی و ساخته شده است. به‌عنوان مثال خودروهایی که با استفاده از شاسی وانت و کامیونت دو دیفرانسیل تولید شده‌اند. برای تولید خودرو‌های قدرتمند‌تر، از خودرو‌های شنیدار نیز کمک گرفته شده است.

خودروی پشتیبانی

انواع تانکر‌های حمل آب، خودرو‌های حمل گالن‌‌های کف، خودروی حمل سیلندر‌ها و تجهیزات مربوط به دستگاه تنفسی با هوای فشرده، همچنین انواع خودرو‌های حامل تجهیزات تامین روشنایی، جرثقیل، لودر، بلدوزر و… تجهیزات این گروه از خودرو‌های آتش‌نشانی را تشکیل می‌دهند.

خودروی نجات و حوادث ویژه

این گروه از خودرو‌های امدادی به‌طور معمول از نظر شکل ظاهری شبیه به خودرو‌های معمولی آتش‌نشانی‌انداما برخلاف آن‌ها مخزن آب کف و پمپ آتش‌نشانی ندارند.

در مقابل در فضای داخلی اتاق ابزار آن‌ها، به طرز ماهرانه‌ای انواع و اقسام وسایل و تجهیزات نجات، جای گرفته است تا در حوادث و سوانح مختلف مثل تصادفات رانندگی و سوانح جادهای، ریزش آوار، وقوع سیل و… برای کمک به افراد درگیر و آسیب‌دیده، مورد استفاده قرار گیرند.

خودرو‌های نجات چه از نظر نوع و ظرفیت خودرو و چه از نظر کاربری در انواع و اقسام مختلف تولید شده‌اند. گروهی از این خودرو‌ها به‌طور اختصاصی برای مقابله با حوادث ویژه طراحی شده‌اند.

در خودروی مزبور انواع لباس حفاظتی، وسایل تشخیص نوع مواد خطرناک، مواد خنثی‌کننده، وسایل جمع‌آوری و جلوگیری از ریزش مواد و… جای داده شده است.

در گروه سواری‌‌های ستادی و گروه استیشن، «ون» و «وانت» کاربرد دارد و در گروه خودرو‌های نیمه‌سنگین و سنگین «کامیون‌‌های دومحور»، «کامیون‌‌های سه‌محور»، «کامیون و کشنده‌های سه‌محور به بالا» و «خودرو‌های پشتیبانی» استفاده می‌شود.