یک رقابت خطرناک در بازار ایران

ایرانی‌ها عاشق کالاهای مربوط به مد روز هستند. شرکت‌های تولید کننده کالاهای لوکس نیز در تلاش‌اند که با تولید البسه و کیف‌های بیشتر اشتهای ایرانی‌ها را پاسخگو باشند اما در این مسیر، رقبای بسیار مهمی از برندِ خودشان دارند: البته مدل‌های تقلبی و فِیک!

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از فرادید ، در مسیرهای تو در توی بازار مرکزی تهران می‌توان مغازه‌هایی را دید که نسخه‌های فیک (Fake) کمربند و کیف دستی "گوچی" (Gucci) را عرضه می‌کنند؛ البته این نمونه‌ها شما را کاملا از نظر ظاهری قانع می‌کنند! مثلا صاحب جوان یکی از مغازه‌ها یک کمربند فیک "لویی ویتون" (Louis Vuitton) ساخت ترکیه را تنها به مبلغ 8 دلار می‌فروخت! این در حالی است که قیمت نمونه اصلی آن حدود 400 دلار است. فروشنده مغازه برای متقاعد کردن من گفت: «اگر می‌خواهی هدیه بدهی، جعبه این کار را هم دارم.»

وارد کنندگان ایرانی در طول یک دهه گذشته به دلیل وجود تحریم‌های بین‌المللی به اقتصاد جهانی به بازارهای اروپایی دسترسی مطلوبی نداشته‌اند. از این رو، کالاهای فیک (گرچه برخی باکیفیت‌ هستند) نیاز طبقه متوسط رو به بالای جامعه ایران را تامین کرده‌اند.

اما حالا با برچیده شدن تحریم‌های بین‌المللی پس از توافق هسته‌ای، اکوسیستم اجناس تقلبی عرصه را برای فروشندگان کالاهای لوکس تنگ کرده و ورود کالاهای اصل به بازار ایران را کُندتر کرده است.

تحلیلگران صنایع ایران به رغم حاکمیت سیاست‌های بسیار محافظه کارانه و فاصله‌گیری از ارزش‌های غربی، بازار 80 میلیونی ایران را فرصتی خوب برای ورود برندهای مشهور جهان قلمداد می‌کنند. بر اساس داده‌های پایگاه "پلَنِت ریتِیل" لندن، سرانه مصرف هر شخص در تهران در سال گذشته 4700 دلار بود که این میزان بالاترین نرخ در خاورمیانه محسوب می‌شود.

برند روبرتو کاوالی (Roberto Cavalli) در فوریه سال گذشته میلادی یک بوتیک جدید را در منطقه ثروتمند نشین زعفرانیه افتتاح کرد. ورساچه (Versace) نیز همین کار را در ماه آوریل سال 2016 میلادی انجام داد. هر دو برند پس از همکاری با یک تاجر ایرانی، موفق به افتتاح شعب جدید خود در تهران شدند.

این تاجر می‌گوید: «میزان فروش رضایت بخش بوده اما کمتر از حد انتظار ما است.»

از نظر او دلیل فروش کمتر از حد انتظار این است که بسیاری از افراد قشر ثروتمند ایران در ارتباط با تغییرات سیاست فروش اجناس در ایران مطلع نیستند و همچنان در بوتیک‌های محلی به دنبال خرید کالاهای لوکس هستند اما در نهایت کالاهای فیک را خریداری می‌کنند.

هیچ آمار جامعی از میزان فروش کالاهای فیک در بازار ایران در دست نیست. گرچه تولید و فروش اجناس تقلبی و فیک به لحاظ قانونی در ایران ممنوع است، اما این کالاها زیر سایه عدم نظارت کافی به دست مردم می‌رسند.

مهرناز، تاجر و مغازه داری تهرانی است که نخواست نام کاملش درج شود. وی می‌گوید: «در ایران همه اجناس فیک و تقلبی است. هیچ مجوز و حکم نمایندگی در ایران وجود ندارد و این موضوع حتی شامل افرادی است که ادعا می‌کنند لوگو دارند و اجناس اورجینال را عرضه می‌کنند.»

تردید مشتریان ایرانی نسبت به تقلبی بودن کالاها با ورود بازیکنانی مانند "زیلان" به صحنه بیش از پیش شده است. زیلان از سال 2006 تاکنون با شرکت زارا و دیگر برندهای ایندیتکس همکاری داشته است. بر اساس پایگاه اینترنتی زیلان، شعب آن شبیه شعب رسمی زارا به نظر می‌رسد. از این رو، وجود زیلان در ایران بدین معنا است که برند زارا برای حضور در ایران باید با یک رقیب جدی و بدون مجوز رقابت کند.

سخنگوی شرکت ایندیتکس نیز اعلام کرده که زارا هیچ فروشگاه رسمی در ایران ندارد و از هرگونه اظهار نظر بیشتر در این مورد خودداری کرد. از طرفی در حال حاضر، امکان برقراری ارتباط به زیلان نیز وجود ندارد. زیلان از برند زارا برای فروش محصولات آن استفاده می‌کند اما هیچ ارتباطی بین این دو شرکت وجود ندارد.

قوانین ثبت نمایندگی و برند در ایران کاملا واضح است. صادق شمشیری، وکیل املاک، می‌گوید که اگر شرکت ایندیتکس می‌خواهد که شرکت زیلان را ببندد و نمایندگی رسمی زارا را در ایران ثبت کند، باید به دادگاه برود. این فرآیند دست کم چند ماه به طول خواهد انجامید.

مصرف کنندگان ایرانی نیز در بازاری مملو از اجناس تقلبی بزرگ شده‌اند؛ مردم حتی در برخی موارد این کالاها را به خاطر هزینه کمتر و کیفیت نسبتا مطلوب ترجیح می‌دهند. یک وارد کننده کالاهای تقلبی از چین که به خاطر مسائل پیگرد قانونی خودش را "فیروز" معرفی می‌کند، می‌گوید که علاقه ایرانی‌ها به کالاهای تقلبی از یکی دو سال پیش، یعنی همزمان با رواج شبکه‌های اجتماعی و آگاهی بیشتر از برندها، شدت گرفت.

فیروز می‌گوید: «صندل‌های مارک گوچی‌ام تمام شد. حالا می‌خواهم به چین بروم و نمونه‌های بیشتری را وارد کنم. زن‌ها عاشق آن‌ها هستند. مشتریانی دارم که تویوتا پرادو سوار می‌شوند و در شمال هم ویلای شخصی دارند اما حاضر نیستند برای نمونه اورجینال آن پول بدهند.» فیروز از طریق شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام تجارت می‌کند.

بنابراین حتی اگر سیاستمداران ایران مشکل واردات کالاهای تقلبی را به کلی حل کنند، برندهای لوکس خارجی کار دشواری برای تغییر ذائقه و عادت مشتریان ایرانیِ خود در پیش دارند.

یک تاجر می‌گوید: «همین حالا، قیمت کالاهای ما در تهران در مقایسه با نمونه‌های مشابه همان کالا در دبی نزدیک به 40 درصد ارزان‌تر است، اما این باور وجود دارد که محصولات برندهای خارجی در ایران خیلی گران هستند.»

آرماندو برانچینی، نائب رئیس فوندازیونه آلتاگامای میلان (بنیادی برای ارائه برندهای لوکس ایتالیا) می‌گوید که برندهای لوکس خارجی از نحوه افتتاح فروشگاه‌های جدید در اوایل دهه 90 در چین درس گرفته‌اند و به خوبی می‌دانند که اگر در بازاری با این پتانسیل پیشرو باشند، به رغم عدم تحقق فوری موفقیت می‌توانند باز هم از سود خوبی برخوردار باشند. وی در ادامه می‌افزاید: «تا حدود سال 2000، یعنی زمان پیوستن چین به سازمان تجارت جهانی، زمان برد که برندهای لوکس ایتالیا بتوانند به سود بسیاری خوبی از بازار چین دست پیدا کنند.»

آقای برانچینی می‌گویند: «برندهای پیشرو در مقایسه با برندهای پیرو از سود بسیار بیشتری در سال‌های پس از آن برخوردار شدند زیرا از شهرت خوبی برخوردار شده بودند.»

صدرا حسینی اما بر این باور است که در طول بازه زمانی برای ایجاد تغییرات در بازار ایران می‌توان از "تجارت الکترونیکی" به عنوانی رقیبی قدرتمند به جای نمایندگی‌های سنتی یاد کرد. آقای حسینی از موسسان شرکت "لوکس لاندن" است؛ این شرکت بریتانیایی در زمینه عرصه مستقیم کالاهای لوکس اروپایی به ایرانی‌ها فعالیت می‌کند. وی معتقد است که تجارت الکترونیک موجب حذف واسطه‌ها و همچین از بین رفتن تردیدها درباره اصالت کالا می‌شود.

به گفته آقای حسینی، شرکت لوکس لاندن توانسته در یک سال و نیم گذشته صدها هزار پوند درآمد داشته باشد که این مسئله نشان می‌دهد دیگر برندها نیز می‌توانند به گزینه تجارت الکترونیک بیندیشند. او در آخر می‌گوید: «در ایران این طرز فکر وجود دارد که اگر کالایی ساخت ایران باشد، پس حتما آشغال است. این طرز فکر در آینده نیز احتمالا حاکم خواهد بود.»

منبع: Wall Street Journal