قطعه‌های ایرانی سوار خودروهای خارجی نشد!

بر اساس شرایط قراردادهای جدید پژو و رنو،قرار بود این خودروسازان طی سال اول حضورشان در ایران برای تولید محصولات مورد قرارداد حداقل 40 درصد قطعات ایرانی را روی خودروهای خود سوار کرده و آنها را روانه جاده‌های داخلی و خارجی ایران کنند. این در حالی است که روند افزایش سهم تولیدکنندگان ایرانی در این خودروها باید تا 70 درصد طی یک دوره مشخص افزایش یافته و کم‌کم داخلی‌سازی این خودروها صورت پذیرد.

اما در حالی که هنوز خودرویی روانه بازار نشده، می‌بینیم برخی قطعه‌سازان از روند غیرمنطقی همکاری خودروسازان تازه وارد با قطعه‌سازان ایرانی گلایه دارند و معتقدند از این قراردادها چیزی به دست نیاورده‌اند.

در این زمینه گروهی از کارشناسان معتقدند روند انعقاد قرارداد همکاری خارجی‌ها با قطعه‌سازان ایرانی زمانبر است و باید برای رسیدن به جایگاه مشخص، کمی تحمل داشته باشیم، اما گروه دیگر بر این باورند که آن دسته از قطعه‌سازان توانمند ایرانی، سهم خود را از قراردادهای یادشده به دست آورده‌اند و دیگران که چیزی برای ارائه ندارند، صرفا به دنبال جریان‌سازی بوده‌اند. این در حالی است که گروه سوم معتقدند این‌که فقط به دو خودروساز خاص توجه کنیم، باعث دوری ذهن از ورود دیگران به بازار ایران می‌شود به عنوان مثال، اکنون چینی‌ها چراغ خاموش وارد شده‌اند بی‌آن‌که از ورودشان سهمی برای قطعه‌سازان ایران ایجاد شده باشد.

از خودروسازان خارجی انتظار انتقال فناوری نداریم

مازیار جهان بیگلو، دبیر انجمن قطعه سازان، درباره چگونگی اجرای تعهد خودروسازان خارجی برای استفاده از قطعه سازان داخلی به خبرنگار ما گفت: با توجه به اهمیت انتقال فناوری و داخلی‌سازی قطعات خودروهای جدید تولید شده در ایران قرار است طی سال اول حداقل 40 درصد قطعات توسط سازندگان داخلی تأمین شود.

دبیر انجمن قطعه‌سازان، با تاکید بر این‌که این روند زمانبر است، افزود: روند اجرایی شدن این تعهد از سوی سازندگان در جریان است و نباید در این زمینه تعجیل داشته باشیم، چون در صورت عجله ممکن است کیفیت دستخوش تغییراتی شود، بنابراین روند انتخاب سازنده از سوی پژو و رنو انجام شده و در مراحل عقد قرارداد هستند.

وی درباره بخش‌های مختلف همکاری میان خودروسازان خارجی و قطعه‌سازان داخلی تاکید کرد: در تولید خودرو 14 بخش مختلف قطعه‌سازی وجود دارد که تولیدکنندگان ایران در برخی از این بخش‌ها توانمندی قابل توجهی دارند و در برخی دیگر هم لازم است برای ارتقای تخصص و توانمندی سرمایه‌گذاری داشته باشیم.

این مقام صنفی معتقد است، نباید از خودروسازان خارجی انتظار انتقال فناوری به قطعه‌سازی داشته باشیم، چون برخی از فناوری‌های تولید قطعات در اختیار خودروسازان نیست و آنها با انعقاد قراردادهایی از سازندگان عمده نیازهایشان را تامین می‌کنند؛ بنابراین با در نظر گرفتن این واقعیت لازم است از این قراردادها انتظار انتقال فناوری‌های نوین نداشته باشیم.

دبیر انجمن قطعه‌سازان تاکید کرد: انتقال دانش و فناوری‌های تولید در بخش قطعه‌سازی باید از طریق همکاری‌های مشترک میان قطعه‌سازان و تامین‌کنندگان قطعه برای خودروسازان بزرگ ایجاد شود و به همین دلیل اکنون در حال رایزنی‌های مفید و قابل توجهی برای ایجاد همکاری با تولیدکنندگان قطعه در بازارهای بین‌المللی یا سرمایه‌گذاری آنها در کشورمان هستیم.

مشکلی نیست؛ جریان‌سازی می‌شود

از سوی دیگر محمدرضا نجفی‌منش، عضو انجمن قطعه‌سازان در این زمینه به خبرنگار ما گفت: روند اجرای مفاد قرارداد همکاری خودروسازان خارجی با قطعه‌سازان داخلی در جریان است، ولی برخی در حال جریان سازی هستند.

این عضو انجمن قطعه‌سازان تاکید کرد: خودروسازان خارجی در قرارداد منعقد شده ملزم به استفاده از توانمندی‌های داخلی در ابعاد مشخص شده‌اند، اما هرگز ملزم به انعقاد قرارداد با تولیدکنندگان خاص نشده‌اند و بر اساس اصول اقتصادی آنها به دنبال انعقاد قرارداد با تولیدکنندگان توانمند با معیارهای خودشان هستند که این کار را هم انجام داده‌اند.

وی تصریح کرد: برخی قطعه‌سازان ایران توانمندی‌های منحصر به‌فردی دارند که همین نکته آنها را در بازارهای بین‌المللی کاملا شناسانده است و از قراردادهای اخیر خودرویی هم بهره برده‌اند، چون توانمندی و تخصص و کیفیت تولیداتشان کاملا مشخص است، اما آن بخش از تولیدکنندگان که از این قرارداد بهره‌ای نداشته‌اند به دلیل مشکلات خودشان بوده است.

این کارشناس صنعت قطعه‌سازی معتقد است، برای ورود به بازارهای رقابتی لازم است تولیدکنندگان کیفیت‌های محصولشان را در حد استانداردهای بین‌المللی بالا ببرند تا در فهرست نیازهای خودروسازان قرار گیرند، اما اگر بخواهیم در فضای انحصاری فعالیت کنیم، بحث دیگری است.

پیگیری مجلس

از سوی دیگر سیدمهدی مقدسی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی درباره روند اجرای تعهدات خودروسازان خارجی داخل ایران به جام‌جم گفت: با در نظر گرفتن اهمیت موضوع بدون تردید این کمیسیون از نزدیک روند اجرای مواد قرارداد را زیر نظر خواهد داشت و دائم از وزارت صنعت، معدن و تجارت اطلاعات مورد نیاز را دریافت می‌کند.

تعهدات خارجی‌ها اجرا شود

در همین حال حسین انصاری، کارشناس قطعه‌سازی و تولیدکننده درباره حضور تولیدکنندگان ایرانی در قراردادهای جدید خودرویی به جام‌جم گفت: در متن قراردادهای اخیر، میزان مشارکت قطعه‌سازان ایرانی قید شده، اما نکته قابل توجه اجرایی شدن آن است.

وی افزود: امضای قراردادهای همکاری به خودی خود بسیار میمون و مناسب است، اما اجرای دقیق آن و روند نظارت بر آن نکته اصلی است که ظاهرا تاکنون فراموش شده و باید در این زمینه توجه بیشتری داشته باشیم.

این کارشناس قطعه‌سازی معتقد است، مشکلات خودروسازان طی چند سال اخیر باعث شده تا توانمندی‌های قطعه‌سازان با چالش مواجه شود و روند تحقیق و توسعه اغلب آنها قطع شده باشد، لذا این‌که امروز انتظار داشته باشیم مثلا محصولات شرکت‌هایی مانند پژو و رنو را تامین قطعه کنیم، قطعا در بسیاری از بخش‌های مهم ناممکن است.

انصاری تاکید کرد: برای این‌که بتوانیم وارد تولید محصولات یادشده یا حتی مدرن‌تر شویم، ابتدا باید زمینه توسعه قطعه‌سازان را فراهم کنیم تا آنها بتوانند استانداردهای مورد نیاز را به دست ‌آورند؛اما اکنون یک نکته فراموش شده که آن هم حضور خودروهای چینی در بازار ایران است.

به گفته وی، اکنون رسانه‌ها بیشتر به ورود خودروسازان فرانسوی در بازار و همکاری آنها با قطعه‌سازان توجه نشان داده‌اند در حالی که روزبه‌روز شاهد ورود خودروهای چینی جدی‌تری به بازار ایران هستیم و هیچ کس سوال نمی‌کند سهم قطعه‌سازان داخلی در این خودرو چقدر است؟

انصاری تصریح کرد: می‌توانیم با استفاده از همکاری قطعه‌سازان با خودروسازان چینی که شاید استانداردهای سختگیرانه کمتری درباره محصولات خود داشته باشند، زمینه فعالیت گسترده با تولیدکنندگان مطرح فرانسوی داشته باشیم.

این تولیدکننده قطعه با اشاره به بدهی‌های خودروسازان به قطعه‌سازان گفت: تا زمانی که این بدهی‌ها پرداخت نشود و روند تسویه‌حساب‌ها منطقی نباشد، بی‌تردید نمی‌توانیم شاهد رشد و توسعه قابل‌توجهی در قطعه‌سازی کشورمان باشیم، چون این صنعت نیازمند سرمایه‌گذاری و نقدینگی است تا بتواند دائم خود را به روز کرده و برای ورود به بازارهای بین‌المللی آماده باشد.

عماد عزتی