این گزارش همچنین از درآمد 78.4 میلیارد دلاری این شرکت یعنی بالاترین میزان درآمد آن در تاریخ فعالیتش حکایت دارد. شکسته شدن رکورد فروش آیفون در این دوره سه ماهه نیز یکی دیگر از موارد قابل توجه در این گزارش است. با این حال برخی دیگر از اعداد و ارقام موجود در این نوشتارچندان هم رضایتبخش نبود، اما این گزارش در مورد هر یک از محصولات اصلی اپل چه گفته است؟
آیفون در اوج
آیفون، اصلیترین و شناختهشدهترین محصول اپل در جهان است. به همین دلیل تعجبی ندارد این محصول، اصلیترین سهم را در درآمد اپل داشته باشد. در سه ماه پایانی سال 2016، بیش از 78 میلیون دستگاه آیفون از سوی اپل به کشورهای مختلف ارسال شد و البته درآمد و سودی قابل توجه را نیز نصیب این شرکت کرد.
سال گذشته در همین زمان بود که مدیران اپل بشدت نگران فروش آیفون بودند که دلیل آن نیز موفق نبودن یکی از مدلهای جدید این گوشی یعنی آیفون 6 اس بود. با وجود این، امسال به لطف طراحی بینظیر آیفون 7 و مدلهای مختلف آن، اپل میتواند امیدوار باشد این محصول تا پایان سال همچنان فروشی خوب داشته باشد، اما گویا این روند صعودی قرار نیست مدتی طولانی ادامه داشته باشد و تداوم روند درآمد خوب اپل از آیفون به طراحی مدل بعدی این گوشی بستگی دارد.
حال آیپد خوب نیست
گزارش عملکرد سه ماهه پایانی 2016 برای اپل خبرهای بدی نیز داشت. آیپد برای چندمین سال متوالی از نظر تعداد فروش روندی نزولی داشته و از فروش 6/18 میلیون دستگاه در سه ماهه اول سال 2014 به 10.6 میلیون دستگاه در سه ماهه پایانی 2016 رسید. همانطور که مشخص است، این کاهش فروش به کاهش درآمد اپل از این محصول خود نیز انجامیده است.
البته عرضه آیپد پرو در مدل 9.7 اینچی در مارس 2016 تا حد زیادی موفق بود و توانست به فروشی قابل توجه دست یابد.
مجموع درآمد اپل از فروش آیپد در سه ماهه پایانی 2016 حدود پنج میلیارد دلار بود که با توجه به سرمایهگذاریهای کلان صورت گرفته برای تولید آیپد، چندان هم قابل توجه نیست.
مدیران اپل سالهاست تاکید دارند آیپد بزودی بهعنوان اصلیترین ابزار جایگزین رایانههای رومیزی و لپتاپ، مورد استفاده مشتریان قرار میگیرد. آیپد پرو دقیقا بر اساس این نگرش مدیران اپل طراحی شد. با این اوصاف عرضه این محصول از سال 2015 به این سو و موفق نشدن آن در جلب نظر مشتریان، درستی پیشبینی مدیران اپل را زیر سوال برده است.
طراحان آیپد در سالهای اخیر کوشیدهاند این محصول را به شکل دستگاهی بین آیفون و مک طراحی کنند، اما اپل در این میان تنها نیست و شرکتهای رقیب نیز کوشش زیادی برای طراحی محصولات این چنینی به کار گرفتهاند. برای نمونه با عرضه انواع لپتاپهای سبک و باریک شاید دلیل منطقی خاصی برای خرید آیپد وجود نداشته باشد.
مک، آرام به پیش میرود
حتی آمار فروش مک نیز نشانگر آن است که تعداد فروش رفته آن پس از عرضه آیپد پرو تغییر خاصی نکرده است. بهاینترتیب شاید بتوانیم مطمئن شویم آیپد قرار نیست بهعنوان جایگزین رایانه رومیزی و لپتاپ عمل کند، بلکه میتواند بهعنوان ابزاری مکمل به کار گرفته شود.
آمار فروش انواع رایانههای مک تا اواسط سال 2016 کاهش داشت. با این اوصاف پس از عرضه مکبوک پرو جدید اپل، اوضاع اندکی تغییر کرد. این محصول از طراحی و سختافزار بسیار ارزشمندی برخوردار است، اما کارشناسان انتقاداتی جدی به زمان شارژدهی باتری و نیز قیمت آن دارند. مکبوک پرو جدید برخلاف دیگر مدلهای مک که تغییر چندانی با هم نداشتند، تحولی جدی در این محصول را به همراه داشت اما قیمت بسیار بالای آن اصلیترین مانع در برابر استقبال عمومی از آن به شمار میرفت. به هر حال، اپل با عرضه این محصول توانست روند نزولی فروش مک را تغییر دهد، اما آیا این روند در چند ماه آینده نیز بر همین منوال خواهد ماند؟
ساعت اپل همچون روح سرگردان
اپل در سه ماهه پایانی سال گذشته میلادی نتوانست رکوردی جدید در زمینه فروش ساعت هوشمند خود داشته باشد. با وجود امیدواریهای زیادی که مدیران این شرکت به این محصول خود داشتند، ساعت اپل در کنار آیپد، آیفون و مک نتوانست آنطور که باید انتظارات را برآورده کند. بر اساس این گزارش، میزان فروش و نیز درآمد ناشی از فروش ساعت اپل افزایش یافته است. هر چند جزئیات بیشتری در مورد حجم فروش این محصول اعلام نشده است. بازار ساعتهای هوشمند به دلیل حضور بازیگرانی قدرتمند که میتوانند فناوریهایی پیشرفته با قیمتی پایین به مشتریان عرضه کنند، بشدت رقابتی شده و به همین دلیل کار برای شرکتهایی نظیر اپل بسیار دشوار است.
داستان متفاوت خدمات اپل
اپل علاوه بر تولید سختافزار، در زمینه ارائه خدمات نیز فعالیت میکند. چند سالی بود که این حوزه از خدمات اپل وضعیت خوبی نداشت و هر سال شاهد افت مالی قابل توجهی از درآمد شرکت در این حوزه بودیم.
یکی از خدمات اپل، فروشگاه عرضه اپلیکیشن است. ورود بازیگرانی جدی به این حوزه سبب شده درآمد اپل از فروش انواع اپلیکیشن در این فروشگاه کاهشی 30 درصدی داشته باشد. همچنین سامانه موسیقی اپل یعنی Apple Music نیز اوضاع خوبی ندارد.
یکی دیگر از خدمات اپل یعنی آیکلاود (iCloud) هم به همین دردسر مبتلاست و هزینههای بالایی را روی دست این شرکت میگذارد.
در این میان، برخی بر این باورند قصد اپل از ارائه خدمات مختلف نظیر فروشگاه اپلیکیشن یا فضای ابری برای آپلود فایل، کسب درآمد نیست و صرفا از این خدمات برای تشویق مشتریان به خرید محصولات استفاده میکند.
بیتردید هر قدر خدمات جانبی برای محصولی بیشتر باشد، اشتیاق مشتریان برای خرید نیز افزایش مییابد. این نکته سالهاست مبنای عملکرد بسیاری از شرکتهای مختلف در حوزههای گوناگون به شمار میرود.
اما شاید اپل در این میان یک استثنا باشد. مجموع درآمد اپل از عرضه خدمات در سه ماه پایانی سال 2016، حدود 7.2 میلیارد دلار بود که رکوردی در این زمینه به شمار میرود. گفتنی است این رقم حتی از مجموع درآمد فیسبوک نیز بیشتر است. این در حالی است که فیسبوک فقط خدمات ارائه میکند و برخلاف اپل، فعالیت چندانی در زمینه تولید سختافزار ندارد.
در واقع با وجود فراز و نشیبهایی که خدمات مختلف اپل تجربه کردهاند، این بخش همچنان یکی از پولسازترین حوزههای درآمدی برای این شرکت به شمار میرود.
فضای مه آلود، بازیگران چابک
برخلاف چند دهه پیش که بسیاری از شرکتهای بزرگ دنیا میتوانستند میزان درآمد خود در چند سال پیش رو را پیشبینی کنند، بازار محصولات دیجیتال به هیچ وجه از این قاعده پیروی نمیکند. حضور ناگهانی بازیگرانی از سراسر دنیا بویژه چین در این میدان، میتواند طی چند ماه همه معادلات موجود را بر هم زند. به همین دلیل شرکت باسابقهای همچون اپل شاید نتواند دورنمای دو سال بعد خود را بخوبی ترسیم کند. به همین دلیل، شاید دیگر نتوان بر عکس گذشته، دلباخته یک برند خاص شد، چون معلوم نیست تا چند ماه آینده چه بلایی بر سر آن خواهد آمد!
صالح سپهری فر
ضمیمه کلیک جامجم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد