انتخابات قانونمدار بالابرنده ضریب امنیت ملی

رقابت انتخاباتی سالم الزاماتی دارد که اگر درست به آن توجه نشود، اساس انتخابات و اهداف انتخابات به عنوان یکی از پشتوانه‌های امنیت ملی کشور را با چالش جدی روبه‌رو می‌کند.

قطعا انتخابات بدون رقابت سیاسی امکانپذیر نیست، لذا باید چارچوب‌های قانونی برای رقابت‌های انتخاباتی تعریف شود؛ کمااین‌که برای تبلیغات انتخاباتی، برای منابع مالی انتخاباتی چارچوب‌های قانونی لازم است.

در شرایطی که چارچوب فعالیت‌های حزبی و نظام تحزب تعریف روشنی ندارد و احزاب به معنای واقعی کلمه در جامعه نداریم، طبیعتا رقابت‌های انتخاباتی با مشکل روبه‌رو است و آن نظارت‌هایی که باید قبل، زمان برگزاری و بعد از انتخابات در زمینه رقابت‌های انتخاباتی و رعایت چارچوب‌های قانونی صورت بگیرد، مشکلات فراوانی وجود خواهد داشت.

در این میان نقش نخبگان، رسانه‌ها و آموزش‌های همگانی مؤثر است که افکار عمومی را نسبت به موضوع روشن بکنند و نخبگان سیاسی و حزبی ما هم در چارچوب یک منشور اخلاقی و رقابت سیاسی، این اصول و چارچوب‌های اخلاقی و قانونی را رعایت کنند.

لازمه یک انتخابات پرشور رقابت است. در تبلیغات انتخاباتی بویژه، مناظره‌ها که امروز مورد توجه است، اگر چارچوب‌های قانونی و اخلاقی رعایت نشود، به جای کمک به طرح‌های توسعه و پیشرفت کشور در مسیر خلاف آن حرکت کرده و نتایج عکس دارد.

باید رقابت انتخاباتی به گونه‌ای باشد که اذهان عمومی را آگاه کند و آگاهی‌بخش باشد، نه تشویش اذهان عمومی و سلب آرامش مردم و کاهش اعتماد عمومی و تخریب سرمایه‌های اجتماعی. همگان از کاندیداها تا حامیان آنها باید بدانند که فردای انتخابات هم وجود دارد، فردی عضو شورا خواهد شد، فردی رئیس‌جمهور و فردی نماینده مجلس و بقیه طبیعتا در بخش‌های دیگر جامعه به فعالیت‌های خودشان ادامه خواهند داد.

ظرف زمانی انتخابات محدوده خاص خودش را دارد و نباید این بازه انتخاباتی به پیوندهای اجتماعی آسیب بزند، بویژه این‌که اعتماد عمومی را سلب کند و با تخریب غیراخلاقی که صورت می‌گیرد، سرمایه‌های فرهنگی و اجتماعی را که یکشبه شکل نمی‌گیرند، از بین ببرد.

اخلاق سیاسی و تهذیب و تهذب، بنیان‌های تحزب و کار حزبی در نگاه اسلامی ماست، چون هدف مقدس است که همانا خدمت به مردم، خدمت به کشور، خدمت به توسعه کشور است، ابزارهایی هم که به خدمت می‌گیریم باید درست باشد.

یک هدف مطلوب، هر وسیله‌ای را توجیه نمی‌کند، رسیدن به جایگاه خدمت با تخریب دیگران، تشویش اذهان عمومی، تحریک احساسات، جنجال‌آفرینی، دادن اطلاعات غلط و نادرست، تصمیم سالم و درست را از مردم سلب کردن، این رقابت انتخاباتی سالم نیست.

طبیعتا برای این امر ما زیرساخت‌هایی نیاز داریم که فقط در یک ماه به انتخابات یا در زمان برگزاری انتخابات نمی‌توانیم این شرایط را تأمین کنیم، آموزش‌های عمومی لازم است، نخبگان سیاسی و حزبی ما باید در طول سال‌های بین دو دوره انتخابات اینها را تأمین و کار کنند، حامیان کاندیداها، این سطح از آگاهی را داشته باشند که دو هفته یا سه هفته انتخابات خواهد گذشت، مجددا باید همه دست در دست هم برای خدمت به جامعه و پیشرفت کشور کار کنند.

رئیس‌جمهور انتخاب خواهد شد و نتیجه انتخابات و رأی مردم هرچه که باشد باید همگان تمکین به رأی مردم و قانون کنند و متحد در چارچوب قانون با رفاقت کار را برای دستیابی به اهداف جامعه دنبال کنند. دوران رقابت محدود است، رقابت‌ها نباید تخریبی باشد که رفاقت‌ها را آسیب بزند.

داستان «ده بالا» و «ده پایین» و منازعات قومی و قبیله‌ای نباید انتخابات دموکراتیک در مردمسالاری دینی را با چالش روبه‌رو کند. رقابت و نقد لازم است. نقد لازمه آگاهی‌بخشی است، ولی تخریب خیر. آری به نقد عادلانه و منصفانه و نه به تخریب.

با دستمال کثیف نمی‌توان آیینه را پاک کند. با ابزارهای ناصحیح، با تخریب مخاطب، با تخریب رقیب، با به چالش کشیدن غیراخلاقی رقبا، با داده‌پردازی‌های ناصحیح. اینها شیوه‌ها و ابزارهایی است که رقابت انتخاباتی سالم را با مشکل روبه‌رو می‌کند و دیگر انتخابات سالم نیست.

در کشور ما که اقوام و مذاهب وجود دارد، در انتخابات باید نسبت به این اصول دقت شود. اتحاد و وحدت ملی و تمامیت سرزمینی یک کشور، اینها اصول حاکمی است که نباید با چالش روبه‌رو شود. ارزش‌های اسلامی و ایرانی ما نباید به مخاطره بیفتد.

فراموش نکنیم که برای چه در صحنه انتخابات حضور داریم، هدف از انتخابات و رقابت انتخاباتی چیست؟ آیا رسیدن صرف به قدرت است یا این‌که بنا داریم از ابزار انتخابات و گردش نخبگان استفاده کنیم برای این‌که توان‌های جدید، ظرفیت‌های جدید، خون جدید در رگ‌های جامعه ساری و جاری شود و با توان مضاعف بعد از انتخابات در مسیر پیشرفت ملی، توسعه همه‌جانبه، عدالت اجتماعی، ارتقای منزلت و جایگاه اجتماعی و کرامت انسانی و توسعه فرهنگی حرکت کنیم بنابراین اگر انتخاباتی قانونمدار، برنامه‌محور، رقابتی سالم و قانونمند داشته باشیم، انتخابات شور بیشتر، حضور بیشتر و طبیعتا افزایش ضریب امنیت ملی را به همراه خواهد داشت.

در غیر این صورت اهداف انتخابات و دستاوردهایی که باید داشته باشد، با چالشی جدی روبه‌رو خواهد شد.

دکتر محمدرضا مجیدی/ استاد دانشگاه تهران

ضمیمه جام سیاست جام جم