«ویلایی‌ها» ماندگار شد

به گزارش جام‌جم، فیلم‌های سینمایی ایران طبق آیین‌نامه شورای صنفی نمایش درصورت نرسیدن به کف فروش می‌توانند تا سقف ده هفته به اکران خود ادامه دهند؛ قانونی که طبیعتا ناشی از توجه به بحث رعایت اعتدال در اکران عمومی است که آن هم به نبود ظرفیت نمایشی کافی و کمبود سالن‌های سینما برمی گردد. پرواضح است که اگر تعداد سالن‌های سینماهای کشور به اندازه کافی بود، دیگر صحبت از موضوعاتی چون فیلم‌سوزی و بی‌عدالتی در اکران مطرح نمی‌شد و همه فیلم‌ها در فرصتی برابر، امکان نمایش تام و تمام و گرفتن کامل‌ترین بازخوردها از طیف‌های متنوع تماشاگران را پیدا می‌کردند. در چنین شرایطی آن فیلم‌هایی که الان در وضعیت بد و نامناسبی روی پرده می‌روند و گاهی در مجاورت فیلم‌هایی با ظرفیت بسیار بالاتر جذب تماشاگر مجالی برای تنفس نمی‌یابند، زمان کافی برای درست دیده شدن دراختیار خواهند داشت و دیگر هیچ عذر و بهانه‌ای برای شکست اثر در گیشه پذیرفتنی نخواهد بود. حتی در آن شرایط ایده‌آل فیلم‌های بسیار پرفروش و چند میلیارد تومانی هم که طبق قانون فعلی بیشتر از ده هفته نمی‌توانند روی پرده سینماها باشند، می‌توانند با فراغ خاطر به اکران موفق خود ادامه دهند و نهایت سود و بهره را از ظرفیت بالقوه خود ببرند.

اما در شرایط فعلی که فضای نمایشی سینمای ما با ایده‌آل و شرایط آرمانی فاصله زیادی دارد، باید کج‌دار و مریز رفتار کرد و ضمن احترام به قانون اجازه داد اکران روند موجود خود را بدون حاشیه طی کند. با این حال گاهی فیلم‌هایی ساخته و اکران می‌شود که نمی‌توان آنها را بدون ملاحظه و بی‌اعتنا به ماهیت و هدف و نیت سازندگان آن به حال خود رها کرد. فیلم‌هایی فرهنگی که با نگاهی خالصانه و دغدغه‌مندانه ساخته شده و حرف و پیام مهمی برای ارائه و مواجهه با مخاطب دارد. نباید به چنین آثاری صرفا به چشم مادی نگاه کرد و نمایش و موفقیت آنها را در گیشه سینماها سنجید. فیلم‌هایی نظیر «ویلایی‌ها» با دغدغه و خون جگرخوردن‌های یک ملت و ایثار و فداکاری و صبوری مردمی معتقد و مومن و انقلابی گره خورده و انس و الفتی دیرینه دارد و نمی‌توان آن را به بهانه نفروختن در گیشه، نادیده گرفت.

چنین فیلم‌های شریف و بی‌پناهی، نیاز به حمایت و یاری برای دیده شدن و اثرگذاری دارند. آثاری که عمدتا از نگاه عده‌ای معمولا به استفاده از رانت و حمایت ویژه در تولید و ساخت متهم می‌شوند، اما همان عده این شرایط اسفبار اکران را نمی‌بینند. گو این‌که حتی به فرض اگر حمایت‌ها از چنین آثار ملی و فرهنگی و ارزشی درست هم باشد ـ که با توجه به سنگ‌اندازی‌ها و موانع همیشگی کمی بعید به نظر می‌رسد ـ ، سرمایه‌گذاری به حق و به جایی است و هرچقدر از چنین نگاه و تفکر مبتنی بر ادای دین به شهدا و رزمنده‌ها و ایثارگران و خانواده‌های آنها حمایت و پشتیبانی شود، کم است و جبران آن همه ازخودگذشتگی را نمی‌کند.

ویلایی‌ها که از 20 اردیبهشت اکران عمومی شد، به دلیل نمایش همزمان با برخی فیلم‌های پرظرفیت‌تر دیگر برای فروش بیشتر از جمله کمدی نهنگ عنبر2 و همزمانی با ماه مبارک رمضان که معمولا باعث افت فروش فیلم‌ها می‌شود، نتوانست آن‌طور که باید در گیشه موفق عمل کند، بنابراین طبق قانون شورای صنفی نمایش باید در سینمای سرگروه جای خود را به فیلم بعدی یعنی رگ خواب می‌داد. این موضوع در روزهای اخیر حاشیه‌ساز شد و شائبه حمایت نشدن این اثر ارزشمند را در اکران به وجود آورد.

سازندگان ویلایی‌ها که انتظار داشتند با ادامه اکران فیلم آنها تا پایان ماه مبارک رمضان موافقت شود، وقتی دیدند شورای صنفی نمایش نظری روی ادامه اکران این فیلم ندارد و سینماها با موافقت شورا مبادرت به پیش‌فروش بلیت‌های رگ خواب کردند، تصمیم گرفتند در اعتراض به این وضع، فیلم خود را از پرده سینماها پایین بکشند. هرچند شورای صنفی نمایش در ادامه با دیدن این شرایط، انعطاف بیشتری از خود نشان داد و ادامه اکران ویلایی‌ها را منوط به موافقت پخش‌کننده و تهیه‌کننده رگ خواب دانست.

ویلایی ها، قربانی اکران

پخش‌کننده «ویلایی‌ها» در گفت‌وگو با جام‌جم برلزوم نگاه حمایتی از فیلم‌های فرهنگی و فاخر در شورای صنفی نمایش تاکید کرد و گفت: قطعا باید تغییراتی بر مبنای نگاه حمایتی از چنین فیلم‌هایی در آیین‌نامه شورای صنفی نمایش اتفاق بیفتد. البته قبلا چنین رویکرد حمایتی از فیلم‌ها وجود داشت، اما بتدریج همه اینها حذف شد.

محمد شایسته افزود: الان می‌گویند شرایط اکران همه فیلم‌ها از جمله ویلایی‌ها و نهنگ عنبر2 یکی است و در این وضعیت هرکس زورش می‌رسد، سینما و سئانس بگیرد! بعد هم سینمادار پیش خودش می‌گوید امسال در مجموع چهار پنج فیلم پرفروش بیشتر نیست و اگر نهنگ عنبر را از دست بدهم دیگر تا آخر سال چراغ سینمای من خاموش می‌شود. در چنین شرایطی ضرر اصلی را فیلم‌هایی چون ویلایی‌ها، برادرم خسرو و آشوب می‌بینند. تقریبا همه فیلم‌های این نوبت اکران له شدند.

این تهیه‌کننده سینما درباره اقدام حمایتی پخش‌کننده و تهیه‌کننده «رگ خواب» که به خاطر اکران بیشتر ویلایی‌ها، حاضر شدند اکران فیلم خود را برای یک هفته به تعویق بیندازند، نیز گفت: من به عنوان پخش‌کننده فیلم، از آقایان علی سرتیپی (پخش‌کننده) و حمید نعمت‌الله (تهیه‌کننده) رگ خواب تشکر می‌کنم، واقعا کار قابل تحسینی انجام دادند. هرچند معتقدم حتی با یک هفته اکران بیشتر فیلم هم قطعا برای ویلایی‌ها اتفاق خاصی نمی‌افتد و این فیلم قربانی شرایط اکران شده است.

طناز طباطبایی، یکی از بازیگران این فیلم نیز در گفت‌وگو با خبرآنلاین، نسبت به بی‌توجهی و حمایت نکردن از ویلایی‌ها واکنش نشان داد و گفت: با وجود تمام این شرایط که ما را از یک گیشه خوب محروم می‌کند، سئانس‌‌های ما نیز در زمان اکران دچار مشکل شد، یعنی ویلایی‌ها در سئانس‌هایی نمایش داده شد که کمترین میزان مخاطب را دارد و این مساله نهایت کم‌توجهی و کم‌لطفی بود که می‌توانستند در حق فیلم ما روا داشته باشند. بنیاد سینمایی فارابی هم به عنوان سرمایه‌گذار ویلایی‌ها اخیرا به این موضوع ورود کرد و با بیانیه‌ای نسبت به آن واکنش نشان داد.

حمایت از یک میراث به جاماندنی از سینما

احد آزادی خواه ،سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی هم بتازگی در اظهارنظری از ادامه اکران ویلایی‌ها حمایت کرد و این فیلم را یک میراث به جاماندنی از سینما خواند.در این شرایط، گروه هنر و تجربه هم آمادگی خود را برای اختصاص سئانس‌های فوق‌العاده به این فیلم اعلام کرد.

با این حال به نظر می‌رسد، نتیجه واکنش‌ها و اعتراضات به وضع موجود درباره ویلایی‌ها مثبت بوده و این اثر دفاع مقدسی که نگاه ویژه و هنرمندانه‌ای به صبوری، مقاومت و انتظار زنان در دوران جنگ تحمیلی دارد، تا شب‌های قدر در سینمای سرگروه روی پرده خواهد ماند و پس از آن هم طبق اعلام شورای صنفی نمایش در سینماهای زیرگروه، مجتمع‌های سینمایی و سینماهای آزاد تا سقف ده هفته نمایش آن ادامه پیدا می‌کند.

فکر این همه بی‌توجهی را هم نمی‌کردم

منیر قیدی، نویسنده و کارگردان ویلایی‌ها در گفت‌وگویی که روز گذشته در تسنیم منتشر شد، گلایه‌هایی نسبت به بی‌مهری داوران به این فیلم در زمان جشنواره فجر و شرایط اکران عمومی در این روزها مطرح کرد که بخش‌هایی از آن در ادامه می‌آید:

پس از ساخته شدن ویلایی‌ها این فیلم به جشنواره فیلم فجر می‌رود و آن اتفاقات عجیب و غریب رخ می‌دهد و تازه داوران علیه فیلم مصاحبه می‌کنند و می‌گویند اینها (منظورشان سازندگان است) بی‌ادب هستند و فلان هستند. این هم از وضعیت اکران فیلم.

درست وقتی فیلمنامه را نوشتم، افق‌های پیش رو تا حدی مشخص بود اما مسیر حرکتم را طوری طراحی کردم که همه چیز در لحظه کشف شود. واقعا اصلا فکر نمی‌کردم به ما بگویند هفته سوم اکران فیلم از روی پرده سینماها پایین خواهد آمد. به این جاها فکر نکرده بودم. از زمان ساخت فیلم تا الان. اصلا با آن همه حواشی فکر نمی‌کردم که فیلم اکران شود و بعد...

علی رستگار