دموکرات‌ها و تغییر استراتژی

دموکرات‌ها با وجود این‌که بیش از چهار میلیون رای بیشتر در انتخابات 2016 به‌دست آوردند (به جهت درصد بالای رای در دو ایالات کالیفرنیا و نیویورک) ولیکن با توجه به قوانین انتخاباتی پذیرفتند که نامزد جمهوریخواه، پیروز مبارزه ریاست جمهوری است. ساختار قدرت سیاسی در آمریکا و نخبگان حاکم این کشور، چارچوب تعریف شده در کنوانسیون قانون اساسی سال 1787 را که بر اساس آن ارزش رای هر رای‌دهنده برای تعیین رئیس‌جمهور برابر نیست همچنان معتبر می‌داند، چرا که خواهان آن هستند ساختار دو حزبی حاکم کنونی که قدیمی‌ترین در جهان است و منافع آنان را به بهترین نحو حفظ می‌کند، دارای مشروعیت باشد. به همین دلیل با وجود این‌که ال گور، چهل و سومین رئیس‌جمهور آمریکا می‌شد ولیکن با نظر دیوان عالی در خصوص باطل اعلام شدن آرا، وقتی جورج دبلیو بوش به کاخ سفید راه یافت ، قبول کردند و روال عادی تعاملات و معادلات سیاسی همچنان دنبال شد. اما پذیرش نتایج انتخابات 2016 برای رهبری حزب دموکرات، گروه‌های اجتماعی تشکیل دهنده پایگاه اجتماعی این حزب و مجموعه‌های رسانه‌ای که ارزش‌های همسو با این حزب را تعریف ایدئولوژیک خود ترسیم می‌سازند، ناخرسندی فراوان را به صحنه آورده است. نامزد پیروز در طول مبارزات انتخاباتی تمام اتیکت‌های انتخاباتی و هنجارهای مبارزاتی را نادیده گرفت و مشروعیت قدرت سیاسی مستقر و اعتبار رقیب انتخاباتی را آماج حمله قرار داد. دموکرات‌ها (در بسیاری از مواقع با معاضدت و همراهی جمهوریخواهان) نیز ویژگی‌های شخصیتی و رفتارهای فردی نامزد رقیب را فراوان به سخره گرفتند. در هنگام انتخابات بالاخص انتخابات ریاست جمهوری که تقریبا یک فرآیند دو ساله را طی می‌کند، دو حزب دموکرات و جمهوریخواه فعالیتی را وارد معادلات انتخاباتی می‌کند که موسوم به «جمع‌آوری اطلاعات در خصوص ناگفته‌های زندگی خصوصی و سیاسی» نامزد حریف است. دونالد جان ترامپ در یک کنفرانس مطبوعاتی زنانی که بیل کلینتون را در طول سال‌ها متهم به رفتار ناشایست کرده بودند، گردهم آورد و اعلام کرد هیلاری کلینتون چون از تمام این اتهامات آگاه بوده و به عنوان یک فمنیست اقدامی برای یاری به این زنان نکرده پس عملا در تشویق رفتار همسرش نقش داشته است. تیم انتخاباتی هیلاری کلینتون هم یک نوار قدیمی را که در آن نامزد جمهوریخواه در خصوص زنان صحبت‌های ناپسندیده مطرح کرده بود، پیدا کرد و فرصت انتشار آن را به‌وجود آورد.

در رابطه با مسائل سیاسی، دموکرات‌ها در طول انتخابات با همکاری رسانه‌های همسو، مداوم این اتهام را اشاعه دادند که ولادیمیر پوتین به جهت علایق شخصی و سیاسی خواهان شکست نامزد دموکرات است و به همین دلیل روسیه با نامزد جمهوریخواه تبانی کرده تا فردی وارد کاخ سفید شود که انتخاب مسکو است. از آغازین روز بعد از انتخابات، رهبران دموکرات و رسانه‌هایی که ارزش‌های آنان در تعارض با چارچوب‌های ایدئولوژیک محافظه‌کار است، مساله تبانی ساکن کاخ سفید و روس‌ها را به موضوع اول و کلیدی بحث‌های سیاسی و حیات بخش گفتمان حاکم تبدیل کردند. دموکرات‌ها این باور را به صحنه آوردند که برای پیروزی در انتخابات میان‌دوره‌ای 2018 و کسب اکثریت در مجلس نمایندگان، کارآمدترین استراتژی همانا بحث در مورد تبانی و در نتیجه زیر سوال بردن مشروعیت نتایج انتخابات و به تبع آن تضعیف ساختار قدرت قوه مجریه و مقننه است. دموکرات‌ها در کنگره، بعضی از معتبرترین رسانه‌های جریان اصلی و چند کانال تلویزیونی از ماه نوامبر 2016 کاملا در مسیر این استراتژی گام برداشته‌اند. اما معادلات سیاسی در آمریکا به گونه‌ای پیش رفته که منطق شکل‌دهنده این استراتژی که همانا کسب اکثریت در مجلس در سال 2018 بود با چالش تئوریک و عملیاتی وسیع روبه‌رو شده است. در چهار ایالت کانزانس، وایومینگ، کارولینای جنوبی و جورجیا برای جایگزینی چهار نماینده‌ای که به دلایل متفاوت مجلس را ترک کردند، انتخابات در طول ماه‌های اخیر برگزار شد. در هر چهار ایالت نامزدهای دموکرات، محور فعالیت خود را زیر سوال بردن مشروعیت رئیس‌جمهور و مساله تبانی با روسیه قرار دادند. اما شکست در هر چهار انتخابات بالاخص در جورجیا که به عنوان پرخرج‌ترین انتخابات در طول تاریخ آمریکا برای مجلس نمایندگان مطرح گشت منجر به این شده که این نکته محرز شود برای پیروزی نیاز به ایده و برنامه است و با صحبت از تبانی و روسیه نمی‌توان رای به‌دست آورد. حال رسانه‌ها توجه را معطوف به نقد سیاست‌های رئیس‌جمهور کرده و تیترهای کمتری را به مساله روسیه اختصاص می دهند و حزب دموکرات هم برای کسب پیروزی به بحث تفاوت ارزش‌ها و برنامه‌های خود با حزب جمهوریخواه پرداخته است.

دکتر حسین دهشیار - استاد دانشگاه علامه طباطبایی