مفاخرشناسی با طنز

نسلی که امروز از بهترین امکانات لازم برای کسب اطلاعات و آگاهی برخوردار است و با یک سرچ ساده در جست‌وجوگرهای اینترنتی می‌تواند درباره برخی افراد معمولی هم اطلاعات کسب کند چه برسد به مشاهیر و مفاخر علمی و هنری که ده‌ها و بلکه صدها سایت و وبلاگ و پایگاه خبری وجود دارد که به زندگی شخصی و حرفه‌ای آنها پرداخته است. ازجمله نقدهای دیگری هم که به نسل جوان می‌شود نه عدم استفاده از فضای مجازی و ابزارهای ارتباطی نوین که استفاده بی رویه،غلط و غیرهدفمند از آن است. به این معنا که سهم نسل جوان از منابع و رسانه‌های اینترنتی بیش از کسب آگاهی، دریافت سرگرمی، طنز و بازی است. حالا تهیه‌کنندگان برنامه «روی خط» رادیو صبا درست با تکیه بر همین نقاط انتقادی، آن را به نقطه قوت بدل کرده‌اند و نه با نفی سرگرمی و طنز که اتفاقا با تکیه و رجوع به آن برنامه‌ای ساخته‌اند تا از طریق زبان طنز به معرفی و آشنایی نسل جوان و حتی بزرگسالان با مشاهیر و مفاخر علمی و هنری می‌پردازد.

ازجمله تمهیدات این برنامه در بازنمایی پیام و ساختار محتوایی خود بازیگری و استفاده از نمایش در معرفی این مشاهیر است، مثل گفت‌وگوهای خیالی و طنازانه با دانشمندان حوزه‌های مختلف یا با فلان هنرمند و نویسنده. در واقع روی خط تلاش کرده میل و گرایش به سرگرمی را با کسب و دریافت آگاهی پیوند بزند و اطلاعات عمومی مخاطب را بالا ببرد. مخاطبی که با شنیدن این برنامه هم سرگرم می‌شود و می‌خندند و هم بر اطلاعات شخصیت‌شناسی او اضافه می‌شود. لزوم ساخت چنین برنامه‌هایی را زمانی می‌توان بیشتر درک کرد که در خود رادیو و تلویزیون شاهد مسابقات علمی و عمومی بوده‌ایم که به دلیل اطلاعات پایین شرکت‌کنندگان جوان به طنز و کمدی در فضاهای مجازی و شبکه‌های اجتماعی بدل شده است. نمونه‌اش مسابقه‌ای که داریوش کاردان آن را برگزار کرد و جواب‌های غلط و اشتباهات فاحش شرکت‌کنندگان در پاسخ به سوالات، بازتاب بسیار منفی در رسانه‌ها داشت.

برنامه‌هایی از جنس روی خط با تمهیدات رسانه‌ای ـ سرگرمی خود می‌تواند اطلاعات نسل جوان را نسبت به مفاخر و مشاهیر کشور خود و سایر کشورهای دنیا افزایش دهد تا دست‌کم بتواند از تکرار برخی طنزهای تلخ واقعی در برنامه‌های تلویزیونی جلوگیری کند. دو عنصر طنز و ساختار روایی ـ نمایشی این برنامه بشدت دلنشین بوده و از بالاترین ظرفیت از حیث روان‌شناسی یادگیری برای تثبیت اطلاعات در ذهن مخاطب برخوردار است که با تلفیق آگاهی و سرگرمی، الگوی جذابی از یک برنامه سرگرم‌کننده فرهنگی ارائه می‌کند. این برنامه هر روز ساعت 17 و 30 دقیقه از رادیو صبا پخش می‌شود و می‌توان با یکی از مفاخر داخلی و خارجی با زبان طنز آشنا شد.

سیدرضا صائمی