آیا ایدز در دهه آینده ریشه‌کن می‌شود؟/کدام کشورها ایدز را سرکوب کردند؟

به گزارش جام جم، این نخستین‌بار در طول تاریخ است که مجموعا بیش از نیمی از مبتلایان به این ویروس از دریافت خدمات درمانی برخوردار شده‌اند. در این گزارش همچنین به تأثیر مثبت داروهای ضدویروسی اشاره شده است.

این داروها نه‌تنها در بهبود علائم بیماری مؤثرند، بلکه از احتمال انتقال بیماری از فرد آلوده به دیگران می‌کاهند. نرخ مرگ‌ومیر ناشی از ابتلا به ایدز از سال 1384/ 2005 تقریبا به نصف کاهش یافته است، درحالی که در آن‌زمان فقط 564 هزار از مبتلایان ‌تحت درمان با داروهای ضدویروسی قرار داشتند.

با افزایش آگاهی ‌درخصوص تأثیر داروهای ضدویروسی در کاهش احتمال انتقال ایدز، اکنون بسیاری از کشورها به توصیه سازمان جهانی بهداشت برای درمان تمامی افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی مثبت از داروهای ضدویروسی استفاده می‌کنند. این درحالی است که داروهای ضدویروسی در گذشته فقط در درمان مبتلایانی که سیستم ایمنی بدن‌شان آسیب شدید دیده بود، استفاده می‌شدند. اعضای برنامه مشترک سازمان ملل متحد در سال 1393/ 2014 اعلام کردند دولت‌ها می‌توانند با اجرای استراتژی 90ـ90ـ90 به شیوع این بیماری تا سال 2030 پایان دهند.

در استراتژی نام‌برده، فرض بر این است که چنانچه 90 درصد ناقلان ایدز از ابتلای خود به این ویروس مطلع شوند و90 درصدشان تحت درمان با داروهای ضدویروسی قرار بگیرند و مجدد 90 درصد دریافت‌کنندگان این داروها به درمان خود ادامه دهند، به مقدار قابل ملاحظه‌ای از شیوع این بیماری کاسته خواهد شد. برای تحقق این هدف، 73درصد جمعیت ناقل ایدز در هر کشوری باید این بیماری را در بدن خود با استمرار مصرف داروهای ضدویروسی کاملا سرکوب کنند.

انتقال این ویروس از افراد آلوده فقط به یک نفر کافی است تا شیوع ایدز در آینده نیز ادامه یابد، اما از لحاظ نظری گمان می‌رود چنانچه 73 درصد ناقلان ایدز در هر کشوری موفق به سرکوب کامل این ویروس شوند، کاهش نرخ انتقال این بیماری به‌قدری افت خواهد کرد که برای ریشه‌کنی شیوع ایدز کافی است.

تاکنون هفت کشور جهان شامل بوتسوانا، کامبوج، دانمارک، ایسلند، سنگاپور، سوئد و بریتانیا به هدف فوق دست یافته‌اند. در این میان، کشورهایی که در سرکوب ایدز هنوز در سطح بسیار ضعیفی قرار دارند، عبارتند از ماداگاسکار (3 درصد)، پاکستان (4 درصد)، گابون (7 درصد)، ایران (8 درصد)، مصر (12 درصد)، لیتوانی (17 درصد)، دومینیکا (17 درصد)، باهاماس (18 درصد) و اِکوادور (19 درصد). البته باید توجه داشت فرآیند درمان عده زیادی از مبتلایان به ایدز در اغلب این کشورها زمانی آغاز می‌شود که سیستم ایمنی بیمار دچار صدمات جبران‌ناپذیر شده است. در حال حاضر، توزیع داروهای ضدویروسی میان افرادِ در معرض ابتلا فقط در تعداد انگشت‌شماری از کشورهای جهان انجام می‌شود. این درحالی است که هنوز برخی کشورها موفق به اتخاذ اقدامات ضروری برای ریشه‌‌کنی این ویروس فراگیر نشده‌اند. گفتنی است تا وقتی نرخ انتقال این بیماری به حداقل نرسد، کاهش شمار مبتلایان به ایدز ممکن نخواهد بود.