دلایل و پیامدهای 2 برابر شدن واردات برنج

بر اساس جزئیات آمارهای تجارت خارجی کشورمان در پنج ماهه نخست سال جاری، واردات برنج در حالی از یک میلیون تن عبور کرده که ارزش وارداتی این محصول در حدود 962 میلیون دلار تعیین شده است.

آمارهای گمرک بیانگر آن است برنج عنوان نخستین محصول وارداتی را طی دوره یاد شده به خود اختصاص داده که بر این اساس سهم وزنی این محصول از کل واردات کشور 7 درصد و سهم ارزی آن 4.95 درصد بوده است.

زیاد نیازی به واردات نداریم

فرامک عزیزکریمی، مدیرکل دفتر امور غلات و محصولات اساسی وزارت جهاد کشاورزی با اعلام پایان فصل برداشت برنج گفت: پیش‌بینی می‌شود امسال با تولید دو میلیون و 300 هزار تن برنج سفید به رکورد جدیدی در تولید این محصول دست پیدا کنیم.

مدیرکل دفتر امور غلات و محصولات اساسی وزارت جهاد کشاورزی تاکید کرد: با توجه به سطح زیر کشت دوم 140هزار هکتاری امسال و برداشت محصول آن به نظر می‌رسد با این میزان تولید، نیاز چندانی به واردات نباشد.

برنج پاکستانی انبار شده

سیدمهدی کشاورزی، رئیس اتحادیه انبارهای کالای تجارتی با اشاره به واردات برنج گفت: طی چند هفته اخیر 12هزار تن برنج از پاکستان وارد ایران شده که عده‌ای دلال آن را با برنجی که بتازگی برداشت شده، مخلوط کرده و به نام برنج ایرانی وارد بازار می‌کنند.

کشاورزی افزود: این سودجویی به دلیل رونق بازار محرم برای برگزاری مراسم عزاداری و پخت نذورات صورت گرفته است به صورتی که فروشندگان، برنج‌های مخلوط شده پاکستانی با برنج تازه‌برداشت پرمحصول ایرانی را 8000تومان می‌فروشند.

در همین حال، مرتضی شاه‌حسینی، رئیس اتحادیه واردکنندگان برنج به جام‌جم گفت: در بازار برنج آمارهای دقیقی وجود ندارد و اطلاعات ناقص است به صورتی که اکنون اعلام شده بیش از دو میلیون تن برنج برداشت شده است.

این واردکننده برنج در ادامه تاکید کرد: به عنوان مثال برای سال زراعی 95ـ94 برآورد کردیم با درنظر گرفتن تولید برنج در استان‌های ممنوعه، ایران حدود یک میلیون و 700 هزارتن برنج تولید کرده، درحالی که همان سال هم اعلام شد بیش از دو میلیون و 200 هزار تن برنج برداشت شده است.

شاه‌حسینی با تاکید براین‌که راندمان اغلب کارخانه‌های ایران حداکثر 55 درصد است به جام‌جم گفت: تقریبا 70درصد کارخانه‌های ایران با ماشین‌آلات سنتی و فرسوده درحال کار هستند. تفاوت ماشین‌آلات در میزان ضریب رطوبت است به صورتی که در دستگاه‌های سنتی رطوبت 7 درصد، ولی در دستگاه‌های خودکار 11درصد است.

این تولیدکننده برنج به جام‌جم توضیح داد: ارائه آمارهای غیرواقعی باعث سیاستگذاری‌های اشتباه می‌شود و درنهایت اتفاقی که به بازار تحمیل خواهد شد،افزایش قیمت برنج کیفی ایران و خروج بیشتر این کالای اساسی از سبد خرید خانوار است.

برنج وارداتی بلای جان تولید

محمدصادق حسنی ‌جویباری، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس به جام‌جم گفت: با توجه به شرایط جوی و بارش‌های مناسب امسال حداقل 20 درصد افزایش تولید در محصول برنج تجربه شده، بنابراین تولید برنج کمتر از دو میلیون و 500 هزار تن نیست.

وی افزود: این میزان افزایش تولید روی کاغذ نیست بلکه براساس مشاهدات عینی در مناطق تولیدی شمال کشور و جلسات رو در رو با کشاورزان به دست آمده است، بنابراین این‌که بخواهیم میزان تولید را زیر سوال ببریم منطقی نیست، چون واقعا تولید امسال بالاست.

حسنی‌جویباری تاکید کرد: برخی سودجویان از اختلاط برنج وارداتی ارزان‌قیمت با برنج ایرانی، منافع بسیار زیادی می‌برند که این روند باید با سیاستگذاری منطقی ریشه‌‌کن شود، درحالی که همچنان اراده‌ای در این زمینه نیست.

تقاضای برنج خارجی

از سوی دیگر مسیح کشاورز، دبیر انجمن واردکنندگان درباره میزان تولید برنج امسال به جام‌جم گفت: با توجه به شرایط موجود خوشبینانه‌ترین حالت این است که یک میلیون و 700 هزار تن برنج تولید شده باشد به این دلیل که سهم برنج وارداتی در بازار هیچ تغییری نداشته و همچنان تقاضا مثل گذشته است.

کشاورز افزود: اگر برنج ایرانی بیشتر تولید شده باشد قطعا باید قیمت‌ها نزولی شده و حجم عرضه بالا برود و با درنظر گرفتن ذائقه و نوع انتخاب مردم، خرید برنج‌های خارجی باید با کاهش مواجه شود، اما همان طور که قبلا نیز اشاره شد، چنین اتفاقی نیفتاده است.

دبیر انجمن واردکنندگان برنج روند افزایشی برنج خارجی را طی پنج ماه گذشته به دلیل شرایط مناسب واردات اعلام کرد و گفت: تعرفه مناسب 26 درصدی باعث شد برنج قانونی بیشتری وارد ایران شود و به همان میزان قاچاق برنج کاهش یابد.

کشاورز تاکید کرد: سیاست‌های مقطعی برای واردات برنج می‌تواند آسیب بیشتری به بازار بزند و نباید صرفا به منافع کشاورزان فکر کرد، بلکه صحبت از تامین یکی از اقلام کالای اساسی برای کل ایران است.

وضع واردات برنج بی‌سامان است

از سوی دیگر، جمیل شایق، دبیر انجمن برنج با اشاره به شرایط جوی مناسب اسفند و فروردین گذشته به جام‌جم گفت: این موارد عاملی بود برای کشت دوم یا حتی سوم در برخی از مناطق، بنابراین امسال برداشت برنج مانند سال گذشته حدود دو میلیون و 250 هزار تن بود، اما این آمار نباید باعث بی‌تفاوتی به معضل بی‌آبی در کشور باشد.

این مقام صنفی معتقد است، درصورت برنامه‌ریزی منطقی و دقیق حتی با همان یک‌بار کشت در سال نیز می‌توان بازار را مدیریت کرد و مانع از واردات بی‌رویه برنج و خروج ارز از کشور شد.

دبیر انجمن برنج با اشاره به مصوبات اخیر دولت برای واردات برنج گفت: متاسفانه وضع واردات برنج آنچنان بی‌سامان است که در مازندران و گیلان برنج وارداتی را بیشتر از تولید این منطقه می‌بینیم که این روند اگر ادامه داشته باشد بزودی چالش بزرگی خواهیم داشت.

وی افزود: امروز وقتی به برنج‌فروشی‌های استان‌های تولیدکننده مراجعه کنید، می‌بینید برنج وارداتی با قیمت 4000 تومان به اندازه‌ای عرضه می‌شود که اصلا برنج تولید داخل کشورمان امکان رقابت ندارد، بنابراین چطور می‌توانیم انتظار داشته باشیم تخلف ایجاد نشود یا این‌که تولیدکننده حمایت شود؟

شایق تصریح کرد: برای مدیریت واردات قرار بود وزارت جهاد کشاورزی میزان نیاز برنج وارداتی کشور را برآورد کند ـ که براساس بررسی‌های ما حدود 850 هزار تن است ـ و این میزان واردات را بدون هیاهوی خبری در بازار توزیع کند، درحالی که هیچ سالی این‌طور نشد و امسال هم متاسفانه به‌جای این‌که ممنوعیت در ابتدای مرداد تا آبان‌ماه اعمال شود، شاهد آن بودیم که اعلام کردند از ابتدای شهریور تا آبان اجرایی می‌شود و ضربه‌ روحی برای تولیدکنندگان شد.

همدستی متخلفان برای اختلاط برنج از شمال تا تهران

رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی از همدستی گروهی متخلف برای اختلاط برنج مرغوب ایرانی با برنج نامرغوب خارجی از شمال تا تهران خبر داد.

محمد آقاطاهر در گفت‌وگو با خبرگزاری صداوسیما؛ با اشاره به اختلاط برنج و عرضه آن در بازار افزود: این روش به دلیل عرضه برنج مخلوط شده با قیمت کم، سبب اختلاف در بازار و گمراه شدن مصرف‌کننده می‌شود.

وی اختلاط برنج را فاجعه دانست و گفت: تشخیص برنج مخلوط شده فقط برای کارشناسان خبره امکان‌پذیر است و مردم برای جلوگیری از این سوءاستفاده فقط از واحدهای صنفی دارای جواز خرید کنند.

وی با اشاره به واردات برنج خارجی پیش از اعمال ممنوعیت ورود این کالا تصریح کرد: برنج خارجی هم‌اکنون از 4500 تا 5250 تومان در بازار عرضه می‌شود.

آمار واردات برنج

عماد عزتی - اقتصاد