افت فشـار بورس!

بازار سرمایه در تابستان امسال روند صعودی امیدوارکننده‌ای به خود گرفته بود به طوری که در 29 شهریور شاخص کل بورس به بالاترین رکورد دو سه سال اخیر یعنی 85831 رسید. اما با شروع پاییز بتدریج شاخص بورس رو به نزول گذاشت به‌طوری که از 5 مهرماه تا دیروز شاخص کل حدود 1300 واحد افت پیدا کرد که حدود 900 واحد افت آن فقط در دو روز ابتدایی هفته جاری رخ داده است.

به این ترتیب در دومین روز معاملات بورس تهران در هفته جاری، دماسنج بازار سرمایه از کانال 85 هزار واحدی پایین رفت و به اواسط کانال 84 هزار واحدی رسید.

کارشناسان بازار سرمایه معتقدند علت نزول سریع بورس در روزهای اخیر، واکنش هیجانی سهامداران به تهدیدات آمریکا علیه برجام است. این در حالی است که وضعیت سوددهی و درآمدزایی شرکت‌های عضو بورس، تقریبا مناسب است و پیش‌بینی صورت‌های مالی آنها تا پایان سال جاری هم امیدوارکننده است؛ اما چربش هیجانات سیاسی و برجامی، موجب نزول بورس شده است.

فعالان بورس می‌گویند بازار سهام همچنان چشم‌انتظار خبرهای ینگه دنیا و رئیس‌جمهور پرحاشیه آن در مورد برجام است. از سوی دیگر انتظار برای برخی تغییر و تحولات مدیریتی در گروه بانک‌ها، بیمه، خودرو و البته خود سازمان بورس نیز در کاهش شاخص بی‌تاثیر نبوده است.

معامله‌گران بورس تهران معتقدند با وجود قول رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار همچنان از طریق معاملات کد به کد و بلوکی نسبت به مهندسی حجم و ارزش معاملات و به تبع آن جلوگیری از ریزش بیشتر شاخص کل بورس روی تابلوی معاملات اقدام می‌شود.

در این رابطه، سهامداران حاضر در تالار بورس با انتقاد از اقدام‌های کنونی ناظران بازار سهام برای ازسرگیری معاملات کد به کد و بلوکی در جریان بازار نقدی سهام می‌گویند با وجود افزایش شاخص کل بورس در هفته‌های قبل، اما قیمت سهام همچنان برای اغلب سرمایه‌گذاران در سبدهای سرمایه‌گذاری با افت معناداری مواجه است.

سهامداران فعال در بورس تهران می‌گویند بازار سهام در انتظار برخی تغییر و تحولات مدیریتی است و این در حالی است که اظهارات رئیس‌جمهور آمریکا درخصوص جدا شدن یکطرفه از توافق‌نامه برجام نیز در نگرانی سهامداران فروشنده سهام طی روزهای اخیر بی‌تأثیر نبوده است.

کاهش سیاسی بورس

سیدروح‌الله حسینی‌مقدم، معاون ناشران شرکت بورس به خبرنگار ما گفت: طبق گزارش شش‌ماهه شرکت‌های بورسی همه آنها از وضعیت سوددهی و همچنین تولید و فروش خوبی برخوردارند و همین نشان می‌دهد کاهش شاخص کل بازار سرمایه، ارتباطی با مسائل سوددهی شرکت‌ها و شرایط اقتصادی ندارد.

وی افزود: متغیر اصلی که اکنون باعث شده بازار سرمایه ایران تحت تأثیر قرار بگیرد، صحبت‌های اخیر ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکاست. این متغیر سیاسی دلیل اصلی افت شاخص کل بازار سرمایه ایران است و سهامداران تصمیم گرفتند خریدهای خود را به زمان دیگری موکول کنند و اکنون فروشنده سهام باشند.

حسینی‌مقدم با اشاره به این‌که بخش کوچکی از بازار تصمیم گرفتند که فروشنده باشند، تصریح کرد: تصمیم اصلی سهامداران اکنون سیاسی است و گمانه‌زنی‌های مطرح شده در برخی رسانه‌ها باعث شده بازار نسبت به آینده محتاط‌تر عمل کند. قاعدتا اگر بتوان به یک موضوع کلی اشاره کرد این است که جنس آن سیاسی است.

معاون شرکت بورس با تاکید بر این‌که شرکت‌های بورسی از وضعیت مطلوبی برخوردارند، ادامه داد: عملکرد شرکت‌های بورسی در سال جاری خوب است و روند مثبتی را طی می‌کند. اگر تصمیم سهامداران بر این مبنا بود که شرکت‌های بورسی زیان‌ده هستند یک تصمیم عقلایی و اقتصادی بود، اما این تصمیم جنس سیاسی دارد. این اطمینان وجود دارد که متغیر اقتصادی اصلا دلیل این موضوع نیست که باعث افت شاخص شده است.

جلوی افت بیشتر شاخص را گرفتند

دکتر حامد فلاح، کارشناس بازار سرمایه در این‌باره به جام‌جم تصریح کرد: مداخله دولت باعث شد جلوی کاهش بیشتر شاخص کل گرفته و بازار کمی کنترل شود، در غیر این صورت شاهد هر چه بیشتر افت شاخص بودیم.

وی با اشاره به این‌که تصمیم اخیر سهامداران بورس، سیاسی است، گفت: ترامپ رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکا صحبتی را در مورد برجام کرده که باعث شده در بازار سرمایه ایران نقش منفی ایفا کند.

فلاح در پاسخ به این که آیا رفتارهای هیجانی در زمان اجرای برجام باعث بروز چنین پیامدهایی نیست، اظهار کرد: به نظر می‌رسد بازار سرمایه همچنان ظرفیت بیشتری برای رشد دارد و وضعیت اقتصادی هر روز در حال بهتر شدن است. نرخ سود بانکی کاهش یافته و مدتی به طول می‌انجامد تا تاثیرات آن را در بازار سرمایه شاهد باشیم.

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: بازار بیش از حد از مباحث سیاسی ترسیده و این هیجانات بزودی مرتفع خواهد شد.

ترامپ یا تنفس در بازار سرمایه

دکتر حسین نصیری، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با جام‌جم به دلایل افت شاخص بورس پرداخت و گفت: دو دلیل عمده در کاهش شاخص کل بازار سرمایه می‌تواند دخالت داشته باشد که یکی سیاسی و دیگری تکنیکی است، اما شواهد نشان می‌دهد رد پای سیاست در افت اخیر شاخص بسیار پرنقش‌تر است.

وی با اشاره به ابعاد دیگر کاهش شاخص کل بازار سرمایه تصریح کرد: احتمال بلوکه شدن پول ایران در مورد پیش‌پرداخت‌هایی که به بعضی از شرکت‌های غربی برای خریدهایی چون هواپیما داده شده و تمدید تحریم‌های موشکی و حقوق بشری و همچنین اظهارنظرهای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا در مورد خروج از برجام تأثیر زیادی بر رفتار سهامداران بازار سرمایه ایران داشته است.

این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: از نظر تکنیکال با فرض نبود تاثیرات سیاسی، با توجه به این‌که از اواسط تیرماه سال‌جاری روند بازار سرمایه بیشتر مثبت بوده، می‌توان انتظار داشت این کاهش به نوعی تنفس برای رشد دوباره محسوب شود. به بیان بهتر یک برگشت به عقب نیاز است تا دوباره رشد شاخص کل را در بازار سرمایه شاهد باشیم، اما ظاهرا تأثیر سیاسی در این موضوع بیشتر نقش دارد تا مسائل تکنیکی.

نصیری با تاکید بر این‌که این وضعیت تا پایان مهرماه سال جاری تعیین تکلیف خواهد شد، ادامه داد: بازار در شرایط فعلی بیش از حد به مسائل سیاسی واکنش نشان داده است.