خیز کره‌ای‌ها برای تسخیر فروشگاه‌های زنجیره‌ای

به گزارش جام‌جم، نحوه دکوراسیون و چیدمان اجناس اولین شعبه فروشگاه کره‌ای در تهران قابل تامل است. گرچه ظاهرا یک فروشگاه زنجیره‌ای خوش‌رنگ و لعاب افتتاح شده، اما به نظر می‌رسد هدف اصلی کره‌ای‌ها، تصاحب بازار اغذیه‌فروشی ایران است.

مدیران ارشد این فروشگاه کره‌ای در نظر دارند تا پایان سال آینده تعداد شعب آن را در ایران به نزدیکی 400 شعبه برسانند. در اولین فروشگاه کره جنوبی در تهران، با تعداد زیادی از کارشناسان و مهندسان کره‌ای مواجه شدیم که مشغول برنامه‌ریزی برای توسعه فعالیت این فروشگاه در سراسر ایران بودند.

یک مسئول که نخواست نامش در گزارش جام‌جم قید شود، تاکید کرد ارائه خدمات متفاوت به خریداران در واقع برگ برنده فروشگاه زنجیره‌ای کره‌ای است و با در نظر گرفتن آن احتمالا در آینده نزدیک موفقیت بیشتری نسبت به رقبای حاضر خود دارد.

به عنوان مثال، یکی از امتیازی‌های آن امکان خوردن یا آشامیدن محصولات مورد علاقه خریداران قبل از مراجعه به صندوق یا استفاده از اینترنت رایگان است و خوراکی‌های آماده هم می‌تواند پاسخی قابل توجه به کارمندان و دانشجویانی باشد که همواره با عجله برای رسیدن به مقصدشان درحرکت هستند.

با توجه به اشباع بازار ایران از لحاظ فروشگاه، مغازه و اغذیه‌فروشی که نتیجه نرخ بالای بیکاری است، به نظر می‌رسد ورود کشورهای خارجی در این بازار به صلاح نیست و موجب بیکاری داخلی‌ها خواهد شد.

از هر جهت زیان اقتصادی را تجربه می‌کنیم

محمدصادق مفتح، معاون اسبق بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت با تاکید بر این‌که اصولا به افتتاح فروشگاه زنجیره‌ای خارجی در کشور نیازی نیست به جام‌جم گفت: طبق آمارهای موجود، سیستم خرده‌فروشی و سوپرمارکت‌های کشورمان بسیار بیشتر از تعداد مورد نیاز جمعیت ایران است، بنابراین در صورت افزایش تعداد خرده‌فروشی‌های خارجی، مشکلات بیشتری در این زمینه ایجاد می‌شود.

مفتح افزود: با هر نسبتی که بخواهیم در این زمینه اظهارنظر کنیم، باز هم به این نتیجه می‌رسیم که هیچ نیازی به افزایش تعداد فروشگاه‌های خرده‌فروشی یا همان سوپرمارکت‌های خودمانی نیست، چون تراکم بیش از حد این فروشگاه‌ها، عاملی برای افزایش قیمت کالای موردنیاز خریداران خواهد شد.

وی تاکید کرد: در شرایطی که تعداد این فروشگاه‌ها بی‌اندازه افزایش داشته باشد رقابت قیمتی میان آنها عاملی است برای اعمال فشار به تولیدکنندگان جهت کاهش قیمت‌ها که غیراقتصادی شدن فعالیت تولیدکنندگان را به دنبال دارد یا این‌که درنهایت هزینه‌های مربوط به اداره این تعداد فروشگاه اضافه به مشتریان تحمیل خواهد شد که شاهد مثال آن هم آشفته‌بازار قیمت مصرف‌کننده درج شده روی کالاهاست.

معاون اسبق بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت معتقد است برخلاف این‌که برخی مسئولان تاکید دارند افزایش تعداد فروشگاه‌های زنجیره‌ای باعث کاهش قیمت می‌شود با این روند احتمالا در آینده نه‌چندان دور شاهد افزایش قیمت کالاها خواهیم بود.

به گفته مفتح، سیاست‌های توسعه فروشگاه‌های زنجیره‌ای خارجی دقیقا برخلاف سیاست‌های اقتصادمقاومتی است و زمینه نابودی تولید داخلی کشورمان را فراهم خواهد کرد چراکه این فروشگاه‌ها بستری مناسب برای عرضه هرچه بیشتر کالاهای وارداتی خواهد بود و هر روز باید شاهد کاهش سهم فروش کالاهای داخلی در قفسه‌های این فروشگاه‌ها باشیم.

وی به جام‌جم گفت: در اختیار قرار دادن شبکه توزیع مویرگی کشورمان به سرمایه‌گذاران خارجی درست مثل این است که نقشه راه نفوذ اقتصادی را به آنها داده باشیم چون این فروشگاه‌ها با توجه به میزان فروش کالاها می‌توانند ذائقه و نیاز بازار ایران را تشخیص داده و براساس آن، کالاهای موردنظرشان را با استفاده از آشفته‌بازار واردات، به بازار تزریق کنند.

معاون اسبق بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت تصریح کرد: امروز باید نگران تغییر ذائقه و سبک زندگی مردم توسط این فروشگاه‌ها باشیم چون فروشگاه‌های زنجیره‌ای با نحوه دکوراسیون و استفاده از شیوه‌های مدیریت تقاضا و خرید مردم می‌توانند دقیقا مسیر تغییر سبک زندگی خریداران را هموار کنند و به سمتی که خودشان در نظر دارند، هدایت کنند.

مفتح ضمن تاکید بر این‌که این روند دقیقا مخالف سیاست‌های اقتصادمقاومتی است، افزود: بستر مناسب فروش محصولات تولیدی خارجی در حال شکل‌گیری است، به این دلیل که روند افزایش این فروشگاه‌های خارجی در سطح کلانشهرها قابل تأمل است و در آینده قطعا بازار خرده‌فروشی از دست فعالان ایرانی خارج خواهد شد.

این مقام اسبق وزارت صنعت، معدن و تجارت به جام‌جم گفت: این‌که گفته شده این فروشگاه‌ها سرمایه به ایران آورده‌اند کاملا اشتباه است چون خرده‌فروشی و شبکه توزیع فقط نیازمند سرمایه ‌در گردش است که این نوع سرمایه در کشورمان درگیر نشده و بسادگی قابل خروج است و حتی اگر مستغلاتی هم خریداری شده باشند ارزش افزوده آن هم از کشور خارج می‌شود، پس دستاورد حضور این فروشگاه‌ها جز بیکاری تولیدکنندگان وطنی و کارگران چیز دیگری نیست.

واگذاری بازار به خارجی‌ها

حمیدرضا صافدل، رئیس اسبق سازمان توسعه تجارت درباره افتتاح فروشگاه‌های زنجیره‌ای خارجی در ایران به جام‌جم گفت: با توجه به این‌که حضور چنین فروشگاه‌هایی می‌تواند امکان دسترسی تولیدکنندگان داخلی را به شبکه مویرگی فراهم کند، می‌توان از این‌گونه طرح‌ها دفاع کرد اما نباید فراموش کنیم منافع ملی اقتصادی کشور در این میان باید بیش از قبل مورد مطالبه مسئولان قرار گیرد، به این دلیل که فعالیت فروشگاه‌های زنجیره‌ای خارجی در واقع واگذاری بخشی از بازار به کشور خارجی است.

صافدل افزود: فعالیت این‌گونه فروشگاه‌ها در واقع زمینه فرهنگ‌سازی مناسبی را برای روش بازاریابی، تبلیغات و فروش تولیدکنندگان فراهم می‌کند که تولیدکنندگان ایرانی می‌توانند از این تجربه برای ورود به بازارهای بین‌المللی خارجی استفاده کنند به همین دلیل بهتر است مسئولان هنگام امضای تفاهم‌نامه‌ها یا قراردادهای این‌چنینی سهمی هم از بازار کشور مقابل برای حضور فروشگاه‌ها یا کالاهای ایرانی دریافت کنند.

رئیس اسبق سازمان توسعه تجارت تاکید کرد: یکی از نقیصه‌های تفاهم‌نامه‌های گذشته عدم نظارت بر روند اجرای آنها جهت سهم بازار کالاهای ایرانی عرضه شده در فروشگاه‌های زنجیره‌ای خارجی است به همین دلیل حالا که فروشگاه‌های خارجی بیشتری در ایران فعالیت می‌کنند باید سازمان‌های مردم‌نهاد یا همان «ان‌جی‌او»ها وارد عمل شده و مطالبه‌گر حقوق مصرف‌کنندگان، اصناف و تولیدکنندگان باشند.

وی معتقد است در این زمینه اتاق اصناف، اتاق بازرگانی و دیگر سازمان‌های مردم نهاد مثل انجمن حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در این زمینه لازم است پررنگ‌تر وارد عمل شوند تا این‌که بتوان از امتیازات حضور برندهای خارجی در ایران به نفع توسعه بازارهای خارجی تولیدات باکیفیت ایرانی استفاده کرد نه این‌که بازار آماده را در اختیار تولیدکنندگان خارجی قرار دهیم.

صافدل درباره مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای ایرانی نیز به جام‌جم گفت: قطعا سرمایه‌گذار خارجی برای خود استراتژی و چشم‌انداز مشخصی دارد که وارد بازار ایران شده بنابراین این‌که بخواهیم به وی تاکید یا تحمیل کنیم که باید با برندی ایرانی مشارکت داشته باشد، شاید خیلی منطقی نیست و عاملی برای جلوگیری از حضور وی در بازار ایران باشد بنابراین همان‌ طور که قبلا نیز بیان شد بهتر است در بندهای قرارداد به‌گونه‌ای سیاستگذاری کنیم که منافع اقتصادی تولیدکنندگان داخلی تأمین شود.

روند تعطیلی واحدهای صنفی سرعت می‌گیرد

سعید درخشانی، رئیس اتحادیه سوپرمارکت‌داران و مواد پروتئینی با اشاره به روند افزایشی تعطیل شدن واحدهای صنفی در کشور به جام‌جم گفت: با توجه به تراکم بالای فروشگاه‌ها و سوپرمارکت‌ های مختلف در سطح کلانشهرها حضور فروشگاه‌های خارجی صرفا عاملی است برای تسریع تعطیلی‌ واحدهای موجود و این فروشگاه‌ها هیچ دستاورد دیگری برای اقتصاد کشورمان نخواهند داشت.

درخشانی افزود: به دلیل رکود بازار و تراکم بیش از حد واحدهای صنفی، روند تعطیلی سوپرمارکت‌ ها طی یکی دو سال اخیر بیش از 15 درصد بوده است. حال اگر موج گسترش فروشگاه‌های زنجیره‌ای خارجی ادامه یابد، احتمالا بیش از 50درصد واحدهای صنفی در آینده نزدیک تعطیل خواهند شد.

این مقام صنفی تاکید کرد: برآوردهای اتحادیه این است که هیچ نیازی به حضور خارجی‌ها در سیستم خرده‌فروشی کشور نیست و آنچه داخل کشور داریم، می‌تواند پاسخگوی نیاز بازار باشد بخصوص این‌که برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای داخلی بخوبی توانسته‌اند در این زمینه فعالیت کنند.

رئیس اتحادیه سوپرمارکت‌داران و مواد پروتئینی معتقد است، خارجی‌ها با پوشش فروشگاه زنجیره‌ای مجوزهایی را از وزارت صنعت دریافت می‌کنند، ولی اصل فعالیت اقتصادی آنها متفاوت است. به عنوان مثال، گفته شده فروشگاه کره‌ای که بتازگی در تهران افتتاح شده، بیشتر اغذیه‌فروشی است تا فروشگاه ‌زنجیره‌ای که بخواهیم درباره آن اظهارنظر کنیم.

درخشانی با تاکید دوباره به این‌که هیچ نیازی به حضور خارجی‌ها در این صنف نیست به جام‌جم گفت: با توجه به منابع مالی گسترده‌ای که خارجی‌ها در اختیار دارند، وقتی در منطقه‌ای شعبه افتتاح می‌کنند فقط چند ماه لازم است تا ببینیم تمام فروشگاه‌های سنتی موجود منطقه که سال‌هاست در حال فعالیت محلی بوده‌اند، یکی پس از دیگری تعطیل و از چرخه اقتصادی خارج می‌شوند، به همین دلیل باید از مسئولان پرسید مگر نه این‌که قرار بوده درباره اشتغال‌زایی برنامه‌ریزی کنند، آیا این همان برنامه کاهش بحران بیکاری است؟