دفاع مقدس اوج داستان‌نویسی ماست

کابوس‌هایی که گاه در ذهن و گاه در خوابش پدیدار می‌شود. خورشاهیان مولف کتاب‌هایی همچون من کاتالان نیستم، من هومبولتم، سرهنگ زندان یحیی، هزارتوی خواب‌های من و از خواب می‌ترسیم است. این داستان‌نویس معتقد است، موضوعاتی که روایت می‌کند، هویت او در داستان‌ است. شاید تخیلی و پُست‌مدرن به نظر بیاید، اما همان چیزی است که در ذهنش نقش می‌بندد و وجود خارجی در دنیای واقعی دارد. مشروح گفت‌وگوی جام‌جم با هادی خورشاهیان را می‌خوانید:

می‌دانم که مشغول نوشتن هستید و سرتان خیلی شلوغ است. کمی از آثارتان و دلمشغولی‌هایتان برایمان بگویید. چه کتابی در دست چاپ دارید و چه اثری در دست نوشتن؟

بله، من همیشه در حال نوشتن هستم، زیرا هر لحظه کتاب می‌خوانم و از دغدغه‌هایم می‌نویسم. عده‌ای معتقدند، حرفه‌ و شغل من نویسندگی نیست و عنوان کارمند را یدک می‌کشم اما به این شکل نیست و نگاهم به نویسندگی کاملا حرفه‌ای است. اخیرا کتاب مامان را ببخشید که به عنوان رمان وبلاگی منتشر شده، تجدید چاپ شده است. کتاب فرشته‌ای در تانک در ژانر کودک و نوجوان هم برای اولین چاپ و منتشر می‌شود. چند رمان بزرگسال هم توسط انتشارات نیستان، شهرستان ادب و نگاه پذیرفته شده است که در آینده نزدیک چاپ خواهد شد. سه مجموعه داستان که شامل 75 داستان کوتاه می‌شود، در دست نگارش دارم. علاقه‌ام به نویسندگی باعث زیاد نوشتنم شده و تمام فکر و ذهن من در نوشتن و شعر گفتن خلاصه می‌شود.

هم در نوشتن رمان بزرگسال تبحر خاصی دارید و هم ادبیات کودک و نوجوان. در شاعری هم دستی بر آتش دارید و شعر می‌گویید! روحیه‌ شما به نویسنده‌ای پست مدرنیست تمایل بیشتر نشان می‌دهد یا شاعری غزل‌ سرا؟

هم نویسندگی و هم شاعری. در ادبیات بزرگسال تمام حالات روحی‌ام را برای مخاطب روایت می‌کنم، یعنی اگر خواننده‌ای من را بشناسد، بدون شک متوجه می‌شود که این نوشته، خود هادی خورشاهیان است، زیرا متنی را روایت می‌کنم که دوست دارم یا شعری را می‌گویم که به مضامینش تمایل دارم.

پس روحیه شما نویسندگی و شاعری برای بزرگسالان را بیشتر ترجیح می‌دهد!

همین‌طور است، زیرا در بخش بزرگسال راحت‌تر دغدغه‌هایم را بیان می‌کنم. در نوشتن آزاد و رها هستم و خود را محدود به موضوعی خاص نمی‌کنم. اگر کسی هم از من بپرسد چرا پُست‌مدرن می‌نویسی و این موضوعات چیست، در جوابش می‌گویم، این موضوعات همان‌گونه که در ذهن من است، برای مخاطب بیان می‌شود . معمولا خواب‌ها، رویاها و کابوس‌هایم را روایت می‌کنم. از طرفی دیگر، زمانی که به نوشتن رمان کودکان و نوجوان می‌پردازم سعی می‌کنم متناسب با جهان پیرامون و دنیای کودکانه آنان، داستانی را بنویسم و این سعی کردن در نوشتن باعث می‌شود آن متن متعلق به ذهنیات و روحیات من به عنوان نویسنده نباشد. همیشه سعی کرده ام در ادبیات کودکان و نوجوان، کلامم منزه و پاک باشد. در مجموع بگویم که در ادبیات کودک و نوجوان مراقب‌ترم زیرا برای رده سنی خاص اثری را خلق می‌کنم.

روایتگر چه کابوس‌هایی در آثارتان هستید؟

روایت کردن آن موضوعاتی که در ذهنم می‌گذرد و به نوعی هویت من است. شاید راوی داستان تخیلی و پست‌مدرن باشم اما آن چیزی که در ذهنم نقش می‌بندد بدون شک وجود خارجی هم دارد.

چه جایگاهی را برای ادبیات معاصر متصور هستید؟

ادبیات ما بدون شک، رو به پیشرفت است. به اعتقاد من به همان اندازه که برای پیشرفت ادبیات تلاش می‌کنیم، جایگاه والایی هم کسب خواهیم کرد. البته نباید به این مسأله فکر کنیم که ادبیات جهان در حال رشد و پیشرفت است و تمام آثاری که غربی‌ها و اروپایی‌ها خلق می‌کنند، درجه یک هستند اتفاقا این‌گونه نیست. زمانی که برخی از آثار خارجی را می‌خوانم این سوال در ذهنم نقش می‌بندد که چرا نویسنده چنین کتابی را نوشته و قصد مترجم از ترجمه این کتاب چه بوده است. مسلما در کشور ما هم نویسنده خوب و نویسنده متوسط وجود دارد. در دوره جدید نویسندگانی چون یوسف علیخانی، مرتضی کربلایی‌لو، محمدرضا بایرامی و... خوب می‌نویسند.

ادبیات جنگ و دفاع مقدس ما توانسته در جهان شناخته شود، همان‌گونه که در غرب شاهد این موضوع هستیم و ادبیات جنگ‌شان به زبان‌های مختلف ترجمه و شناخته شده است!

معتقدم اوج نویسندگی در ادبیات دفاع مقدس موج می‎زند. بهترین آثار دنیا مثل بینوایان، جنگ و صلح، گذر رنج‌ها و... موضوعاتشان مرتبط با جنگ است ؛ زیرا جنگ در بطن تاریخ رخ داده است. ما نتوانستیم ادبیات دفاع مقدس را بخوبی در جهان انعکاس دهیم و باید برای شناساندن آن به جهانیان در این زمینه بیشتر تلاش کنیم. عده‌ای هم از ادبیات ضد جنگ صحبت می‌کنند و فعالیت ادبی خود را در این زمینه ادامه دادند اما به اعتقاد من مفهوم ضد جنگ این است که شما فرض کنید کشور عراق به ما حمله کرده و ما نباید به جنگ ادامه می‌دادیم یا حتی در مقابل‌ آنها ایستادگی می‌کردیم که من با این طرز تفکر بشدت مخالف هستم. زیرا ما آغازگر جنگ نبودیم بلکه علیه ما جنگ شد، ما هم به معنای واقعی دفاع کردیم و کار بشر دفاع از ارزش‌هاست.