«آینده برجام»

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از فارس، سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام امشب در برنامه «جهان آرا» شبکه افق در خصوص «آینده برجام» سخن گفت.

عراقچی در گفت‌وگو با وحید یامین‌پور بیان کرد: تجدید ساختاری که در وزارت خارجه صورت گرفته به این خاطر است که این وزارتخانه به صورت چابک‌تری حرکت کند.

وی افزود: در ساختار جدید وزارت خارجه تخصصی‌تر و معاونت‌های منطقه‌ای حذف شده و به جای آن اداره کل‌های منطقه‌ای ایجاد شده است.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای در ادامه بیان کرد: برنامه جهان آرا برنامه شناخته شده‌ای است، بحث ما هم چالشی خواهد بود شما جزو مجریان و منتقدان هم هستید. امیدوارم امشب یک بحث و برنامه با تقوا داشته باشیم و هدفمان این باشد که به ابهامات و سوالات پاسخ داده شود و صادقانه به بحث گذاشته شود و هدف مچ گیری نیست. هدف این است که شما سوالات دقیقی را مطرح و هم توقع این است که من صادقانه پاسخ دهم و هم هدف این است که آنهایی که گوش می‌دهند صادقانه گوش بدهند.

یامین پور هم گفت که من در این برنامه به عنوان منتقد حضور ندارم به عنوان مجری هستم، ولی این اجازه را به من داده‌اید که به نمایندگی از مردم سؤالاتی که در افکار عمومی از شما مطرح است صادقانه بپرسیم.

معاون سیاسی وزیر خارجه ادامه داد: من صحبت غیررسمی ندارم. به عنوان معاون وزیر خارجه و عضو تیم مذاکره کننده هر صحبت من رسمی است.

عراقچی اضافه کرد: مقید هستم در چارچوب مواضع کشور و دستورالعمل‌هایی که داده می‌شود مثل یک دیپلمات حرکت کنم و برای من واجب است در چارچوب مواضع جمهوری اسلامی صحبت کنم. چون هر چه من بگویم به عنوان موضع کشور تلقی می‌شود و حرفی را نزنم که در مذاکرات برای من مشکل ساز شود و دشمنان از آن استفاده کنند. با این محدودیت‌ها نمی‌توانم کنار کسی بنشینم و با آن مناظره کنم. من مجبور هستم در چارچوب صحبت کنم. در هر مناظره‌ای که من هستم دو طرف هم سنخ هم نیستند.

معاون وزیر خارجه در خصوص اینکه شما منافع ملی به منافع حزبی و جناحی گره نزدید، بیان کرد: دیپلمات در تعریفش مثل یک سرباز کشور است به هیچ یک از مسائل داخلی نباید ورود کرده و دخالت داشته باشد. دیپلمات‌های ما عموما همین هستند.

عراقچی افزود: آقای ظریف 40 سال است برای نظام کار می‌کند در نیویورک و تهران و هزاران سخنرانی داشته و صدها و هزاران ساعت مذاکره داشته است و اینکه در یک سخنرانی یک جمله را بچسبید، درست نیست. اتفاقا در سخنرانی خود در دفاع از انتخاب رئیس جمهور قبلی صحبت می‌کرد. بحث خوب و در چارچوب منافع نظام بود.

وی در ادامه این برنامه در پاسخ به سؤالی درباره توافق ژنو که به برجام منجر شد و آیا آن چیزی که در برجام توافق شد همان بود که در ژنو بر سر آن توافق حاصل شد؟ گفت: سؤال خاصی بود. اگر بخواهیم این دو را مقایسه کنیم، ژنو یکسری اصول کلی و خط مشی‌ها را به عنوان توافق اولیه مشخص کرد و در دو سالی که مذاکره شد این را به یک توافق با همه جزییات و دقایقش تبدیل کردیم. در ژنو یک توقفی را در روندی که به سمت حاد شدن می‌رفت ایجاد کردیم و دو طرف توافق کردند آنجایی که هستند بایستند و ما در ژنو گفتیم ما باید ته مذاکره را بدانیم که در آخر به چه چیزهایی خواهیم رسید. برای ما مهم بود غنی سازی ما ادامه یابد و به آن احترام گذاشته شود. یکی از خطوط قرمز این بود که غنی سازی حتی یک روز متوقف نشود و به آن احترام گذاشته شود.

عراقچی بیان کرد: در ژنو درباره تحریم‌ها، برنامه‌ هسته‌ای و ... تصمیمات کلی گرفته و همه در برجام پیاده شد. در بحث تحریم‌ها که توافق کرده بودیم تمام تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای به طور کامل برداشته شود، عمل شد. یک اشکالی نسبت به سوال شما دارم اینکه مسئله اصلی رفع تحریم‌ها نبود، رفع تحریم‌ها خواسته اصلی ما بود، ولی خواست اصلی ما و شعار اصلی مردم ما این بود که انرژی هسته‌ای حق مسلم ماست. اگر می‌خواستیم برای تحریم‌ها وارد مذاکره شویم، چرا گذاشتیم تحریم‌ها اعمال شود. ما دنبال تثبیت حق مسلم خودمان بودیم.

وی افزود: خواسته‌هایی که داشتیم که تمام تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای برداشته شود هم در متن برجام هم در عمل برداشته شد.

معاون وزیر خارجه درباره اینکه تحریم‌ها در لوزان به تحریم‌های ثانویه محدود شد نیز اظهار داشت: اعتقاد ندارم ما وارد مذاکرات شدیم برای رفع تحریم‌ها بلکه وارد مذاکره شدیم که حق مسلم خود را تثبیت کنیم و جامعه بین‌الملل و 1+5 و شورای امنیت به برنامه غنی سازی ما احترام بگذارند یک دستاورد بزرگ است.

وی گفت:‌تحریم‌هایی که به دنبال برداشتن آن بودیم تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای بود. ما تحریم‌های دیگری هم داریم که بعد از انقلاب اعمال شد که همان تحریم‌های اولیه است. بعدا در بحث هسته‌ای وارد شدیم تحریم‌های ثانویه را اعمال کردند. ما در ژنو توافق کردیم تمام تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای برداشته شود در لوزان و برجام وقتی پیاده شد همه اینها تحریم‌های ثانویه بود. ما اجازه مذاکره درباره تحریم‌های اولیه نداشتیم. ما باید در این خصوص درباره روابط دوجانبه و حادثه گروگانگیری مذاکره می‌کردیم.

عراقچی افزود: من لوزان را توافق نمی‌نامم وقتی به مراحل آخر نزدیک شدیم در لوزان داشته‌هایی که رسیدیم در یک بیانیه مطبوعاتی اعلام کردیم. برجام تمام تحریم‌هایی که به بهانه هسته‌ای گذاشته شده بود، تحریم‌های اروپا و شورای امنیت را برداشته است. هیچ عقب‌نشینی از ژنو تا وین صورت نگرفته است.

وی گفت: تمام خواسته ما این بود تمامی تحریم‌ها باید همزمان با اقدامات ایران، لغو شود، اروپایی‌ها قبول کردند، شورای امنیت قبول کردند. تحریم‌های آمریکا دو دسته است تحریم‌های کنگره و تحریم‌های رئیس جمهور و دستورات اجرایی رئیس جمهور که گفتند ما دستورات رئیس جمهور را می‌توانیم لغو کنیم ولی کنگره باید لغو کند. کنگره چون دست جمهوری خواهان است آن را لغو نمی‌کنند ولی می‌توانیم ویو (اسقاط) کنیم. این بحث به داخل منتقل و درباره آن نتیجه گیری شد. سال 94 مقام معظم رهبری فرمودند که تحریم‌ها باید لغو شود ولی برخی تحریم‌ها را می‌گویند رئیس جمهور آمریکا اختیار ندارد، همانها را لغو کند.

معاون وزیر خارجه خاطرنشان کرد: دستورات اجرایی رئیس جمهور آمریکا لغو شد، قوانین کنگره رئیس جمهور آمریکا اختیار دارد آنها را ویو کند که برخی 120 روزه و برخی 180 روزه است. رئیس جمهور آمریکا نمی‌تواند برای ابد یک قانون را ویو کند. در برجام متعهد شدند قوانین را ویو کند و برای همین است که اگر ترامپ ویو نکند، نقض برجام را انجام داده است.

وی درباره بدعهدی‌های آمریکا ادامه داد: آنچه ویو تحریم‌های کنگره بود تا الان انجام شده است، آنچه به عنوان نقض تعهدات آمریکا به کمیسیون مشترک ارائه کردیم و اعتراض خود را ثبت کردیم مواردی است که مربوط به پاراگراف‌های 26،28 و 29 است که همه متعهد شدند برجام را براساس فضای سازنده اجرا کنند. ترامپ از زمانی آمده شروع کرده به تخریب این فضای سازنده. هر روز حرف از پاره کردن برجام می‌زند که این خلاف برجام است.

عراقچی درباره قانون ویزا و آیسا بیان کرد: قانون ویزا قانونی بود که کنگره آمریکا تصویب کرد که ورود اتباع برخی کشورها را ممنوع کند اینکه قانون چقدر بی مبنا بود و کشورهای واقعی تروریست پرور را در برنگرفت ولی اثر جانبی که برای ما داشت این بود اتباع آمریکایی که برای بیزنس و امر اقتصادی به ایران مسافرت می‌کند با مشکلی مواجه میشد که اگر می‌خواست به آمریکا برود برای گرفتن ویزا با مشکل مواجه می‌شد نمی‌توان این را نقض برجام نامید ولی در بحث حسن نیت نیست. این قانون (ویزا) نقض فاحش و معمولی برجام نیست. نقض بند 26 و 28 از این بابت که فضای کار اقتصادی با ایران را دچار مشکل کند، بود.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران خاطرنشان کرد: نقضی به عنوان نقض فاحش است که برجام را به این سمت می‌برد که کنار گذاشته شود. ما اعتراض کردیم نقض بندهای 26 و 28 است آن زمان آمریکایی ها درمورد مباحث اقتصادی ویو کردند.

به گزارش فارس، رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام ادامه داد: ما در طول 2 سال گذشته مواردی داشتیم که با ایران وارد کار اقتصادی شدند مثل توتال. بیش از 80 میلیارد دلار خطوط اعتباری به ما داده شد که نزدیک 29 میلیارد دلار امضا و 12 میلیارد دلار اجرایی شده است. ترامپ از زمانی که آمده با اینکه می‌خواهم خارج شوم و تمدید نمی‌کنم فضای بلاتکلیفی و سرگردانی را ایجاد کرده که ما با این مقابله خواهیم کرد. حتما بحث تخریبی که ایشان در فضای مطلوب برای سرمایه‌گذاری در ایران ایجاد کرده نقض برجام است و برخورد خواهیم کرد. در رفتار آمریکایی‌ها در برخی جاها که تکالیفی را داشتند با تاخیر و تعلل انجام دادند در بحث مجوزهای خرید هواپیما با تاخیر صادر کردند.

وی گفت: آمریکا مجوز فروش هواپیما به ایران را صادر کرده است.

یامین پور به عراقچی گفت که 115 هواپیمای مسافربری را داریم و قطعاتی داده نمی‌شود؟ که عراقچی گفت: سفارشاتی که برای هواپیماها هست طبق روال انجام می‌شود و تا الان 10 تا 11 هواپیما تحویل داده شد. ایرباس یکی دو مورد آماده داشت که تحویل داد. اینکه هواپیماهایی هستند و زمین‌گیرند در این باره باید مسئولان هواپیمایی توضیح دهند. یک تعدادی از موتورها به خارج از کشور اعزام و تعمیر شد و برگشت. برجام موانعی که بر سر راه اقتصاد ایران بوده را برداشته است.

معاون وزیر خارجه در پاسخ به این سؤال که مجوزی که برای ایرباس صادر شده مجوزهای موردی است ولی آمریکا تعهد داده بود مجوز کلی صادر کند، عنوان کرد: مجوز فروش هواپیما به ایران جزو تحریم‌های اولیه است. در تحریم‌هایی که برداشته شده چند مورد جزو تحریم‌های غیرهسته‌ای است که یکی بحث فروش هواپیماست و دیگری صادرات مواد غذایی و فرش ما به آمریکا و دیگری اجازه به شعب آمریکایی در اروپا برای کار با ایران.

معاون سیاسی وزیر خارجه درباره اینکه چرا ما به سرعت تعهداتمان را اجرایی کردیم، خاطرنشان کرد: شما دو موضوع را قاطی کردید یکی چند ماه رسیدن به توافق و اجرایی شدن توافق و اینکه چه کسی زودتر کار را انجام دهد دیگری درباره اجرایی شدن و بهره‌برداری ما از رفع تحریم‌ها. در زمانی که برجام باید اجرایی شود یکسری کار ما باید انجام می‌دادیم یکسری کار آنها. کارهای ما در این زمینه چند ماهی طول می‌کشید، کارهای آنها طولانی نبود. بحث این بود که چه کسی زودتر انجام دهد. رهبری عنوان کردند که اقدامات دو طرف باید متناظر انجام شود، آنها تحریم‌ها را لغو کردند و تاریخ اجرا را گذاشتند بعد از انجام کارهای ما.

عراقچی ادامه داد: طبق قول و قرار این کار انجام شد به نقطه‌ای رسیدیم که کارمان را انجام دادیم و آنها تحریم‌ها را لغو کردند. از 26 دی 94 وارد اجرای برجام شدیم. در اینجا آمریکایی‌ها شروع به بازی در آوردن کردند، هم دولت قبلی هم دولت کنونی و فضا را برای ما تخریب کردند.

به گزارش فارس، وی درباره راکتور آب سنگین اراک نیز گفت: اراک یعنی راکتور آب سنگین، آنچه در اراک می‌ساختیم یک راکتور تحقیقاتی بود که آسانترین و سریع‌ترین راه برای رسیدن به بمب هسته‌ای بود. که در برنامه هسته‌ای ایران مایه نگرانی جدی بود که ایران دارای یک راکتور است که سریع به بمب برسد. ما که برنامه بمب نداشتیم. بحث اراک یکی از موضوعات اصلی موضوع اراک بود. خط قرمزی که برای ما گذاشته شده بود این بود که اراک راکتور آب سنگین باقی بماند. اگر می‌شد پلوتونیوم را از بین برد ایرادی نداشت ولی ماهیت آب سنگین باید حفظ می‌شد. آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها ماه‌ها اصرار می‌کردند اراک جمع شود بعد گفتند اراک را جمع کنید ما یک راکتور آب سبک پیشرفته برایتان می‌سازیم و 130 میلیون دلار هزینه‌اش را پرداخت می‌کنیم که ما نپذیرفتیم.

معاون وزیر خارجه افزود: بعد از چند ماه گفتند یک راکتور ترکیبی بسازیم که هم با آب سبک کار کند هم با آب سنگین، دانشمندان ما بررسی کردند که این آب سنگین نیست ولی ماهیت اصلی آب سبک است و نپذیرفتیم بعد از ماه‌ها کشمکش متخصصان ما گفتند ما طراحی ارائه می‌دهیم که میزان تولید پلوتونیم کاهش می‌یابد آمریکایی‌ها گفتند شما نمی‌توانید و چندین جلسه دانشمندان ما و آمریکا نشستند که این طرح را بررسی کردند و بالاخره آمریکایی‌ها اعتراف کردند که طرح ایران به لحاظ فنی کار می‌کند و درست است.