کالای گرانی به نام اخبار مثبت

در نتیجه اتمسفر رسانه‌های اجتماعی می‌تواند تلخ و غمگین باشد و آسیب‌هایی برای مخاطبان به‌دنبال داشته باشد. تقریبا همه ما می‌دانیم که شنیدن خبرهای منفی و قرار گرفتن در جریان امور ناراحت‌کننده، ترشحاتی در بدن ایجاد می‌کند و شیمی مغز به سمتی می‌رود که زمینه برای غمگین شدن، افسردگی و اضطراب فراهم می‌شود.

متاسفانه این پدیده فقط بزرگسالان را درگیر نمی‌کند. زنان بیشتر از مردان تحت‌تاثیر استرس‌های ناشی از شنیدن اخبار منفی قرار می‌گیرند و کودکان و خردسالان به واسطه ارتباط بیشتر با مادران و مربیانشان که عمدتا خانم هستند، ناخواسته درگیر اضطراب و افسردگی می‌شوند. یک کودک که از اتفاقات جهان هیچ نمی‌داند از گفت‌وگوی والدین و وابستگان در جریان اتفاقات منفی قرار می‌گیرد، آسیب می‌بیند و مستعد بهانه‌جویی، بی‌قراری و نگرانی می‌شود.

رسانه‌ها به‌دلایل متعدد به انتشار خبرهای منفی گرایش بیشتری نشان می‌دهند و این مسأله در رسانه‌های اجتماعی و فضای مجازی بیشتر دیده می‌شود. از جمله این دلایل آن است که خبر، کالا هم توصیف شده و خبرهای منفی کالاهای ارزان‌تری هستند. خبرهای مثبت، سخت‌تر و گران‌تر اتفاق می‌افتند و سخت‌تر و گران‌تر هم منتشر می‌شوند. مثلا سال‌ها طول می‌کشد یک اختراع مهم یا کشف بزرگ صورت بگیرد. تعادل بین خبرهای مثبت و منفی در رسانه‌های رسمی با مدیریت خبر برقرار می‌شود اما در رسانه‌های اجتماعی و فضای مجازی، چیزی به نام مدیریت خبر وجود ندارد و طبیعی است که انتشار اخبار منفی در این فضا رواج داشته باشد.

متاسفانه تداوم انتشار خبرهای منفی در رسانه‌های اجتماعی با گذشت زمان می‌تواند به بی‌تفاوتی منجر شود یا نوعی بدبینی و بی‌اعتمادی به زندگی و جامعه و آدم‌ها را در پی داشته باشد ؛ اما بعید است چاره کار بی‌خبری باشد.

پیش از ظهور رسانه‌های جمعی، افراد ساکن یک دهکده از محیط اطراف تا شعاعی بسیار محدود خبر داشتند؛‌ از دهکده خودشان و در نهایت یکی دو روستای همسایه اما در عصر ارتباطات، هر فرد ساکن دهکده جهانی از تمام این دهک یعنی از همه جهان خبر دارد؛ از شهرها و روستا‌ها و کشورهای جهان و این خبردار بودن دائمی، بویژه که رسانه‌های جمعی به انتشار خبرهای منفی مستعدند، به آمادگی و توانمندی نیاز دارد.

وقتی نمی‌توان در جریان اخبار و اطلاعات قرار نگرفت و مسیر آنها را مسدود کرد، شاید بهتر باشد به منظور کاهش عوارض ناشی از انبوه خبرهای بد، شیوه‌های مدیریت افکار را بیاموزیم و واکنش‌های درست و حساب شده داشته باشیم. به عنوان نمونه در قبال رویدادها و اتفاقات تلخی که کاری از دستمان بر نمی‌آید سکوت کنیم و در عوض برای واکنش به رویدادهایی مانند وقوع زلزله که امکان همکاری و کمک وجود دارد، واکنش‌های مفید و سودمند نشان دهیم و در جهت بهبود شرایط، قدمی برداریم.

خوشبختانه در مواردی که با کمک و اقدامات مفید به اخبار منفی واکنش نشان می‌دهیم به نوعی تاثیرات منفی اخبار هم کمتر شده و نوعی پالایش ذهن و روح اتفاق می‌افتد.

ضمن این که باید بدانیم، اگر قرار باشد در جریان اخبار قرار بگیریم تا از برچسب‌هایی مانند بی‌تفاوت، نادان یا مثلا بی‌احساس در امان بمانیم و در معاشرت‌های واقعی و مجازی حرفی برای گفتن داشته باشیم، فرصت خیلی چیزها را از دست خواهیم داد؛ از جمله فرصت مطالعه و یادگیری که ضرورت زندگی در دنیای امروز است.

دکتر داوود صفایی - مدرس ارتباطات