کارزاری علیه باورهای غلط

چنین کارزارهایی پیشتر در استان‌هایی مانند یزد و کرمان نیز اجرا شده و این بار هم قرار است برنامه‌ای مشابه به مدت سه روز در 14 استان کشور از سوی سازمان بهزیستی برگزار شود و به نظر می‌رسد اگر این برنامه به صورت همه‌جانبه اجرا شود، می‌تواند در مدت زمانی کوتاه، حجم وسیعی از مخاطبان را در برگیرد و اثرات قابل‌توجهی برجا بگذارد اما اجراکنندگان این برنامه باید توجه داشته باشند یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که باعث افزایش ورود افراد و بخصوص جوانان به حوزه اعتیاد می‌شود، باورهای غلطی است که در جامعه درباره برخی موادمخدر مثل گل و حشیش رواج دارد. بنابراین نخستین نکته‌ای که باید در این کارزار و سایر برنامه‌های مشابه مورد توجه مسئولان برگزارکننده قرار گیرد، اطلاع‌رسانی وسیع برای برطرف کردن باورهای غلط در خانواده‌ها و نسل جوان است.

از جمله این باورهای غلط می‌توان به تفکری رایج در برخی جوانان اشاره کرد مبنی بر این که موادی مانند گل و حشیش اعتیادآور نیستند. اما متاسفانه معمولا برای اصلاح این باور نادرست، راهکار صحیحی در برنامه‌های اطلاع‌رسانی برای پیشگیری از اعتیاد در پیش گرفته نمی‌شود و کارشناسان در این برنامه‌ها کمتر به دوران طلایی و لوکس مصرف این مواد اشاره می‌کنند و دائم از مضرات مصرف گل و حشیش دم می‌زنند. این در حالی است که بسیاری از جوانان می‌بینند برخی دوستانشان در هفته‌های اول مصرف گل یا حشیش دچار هیچ عارضه‌ای نمی‌شوند و حتی مصرف این مواد در کوتاه مدت برایشان فوایدی مثل کاهش اضطراب و افسردگی نیز در پی دارد. به همین دلیل، وقتی برای این جوانان از آثار منفی مصرف این دو ماده سخن گفته می‌شود، کمتر این صحبت‌ها را باور می‌کنند.

بنابراین می‌توان گفت اشاره نکردن به دوران اولیه و مزایای کوتاه مدت مصرف گل و حشیش در برنامه‌های اطلاع‌رسانی برای پیشگیری از اعتیاد سبب می‌شود جوانان مضر بودن این مواد را کمتر باور کنند. از این رو، لازم است در این گونه برنامه‌ها حتما به مخاطبان توضیح داده شود که مصرف این دو ماده، دوره لوکس کوتاه مدتی را نیز در پی دارد و اگر دیده می‌شود که برخی مصرف‌کنندگان گل و حشیش دچار عوارض مشهود مصرف این مواد نشده‌اند، به این معنا نیست که این دو ماده آسیب‌زا نیستند، بلکه آسیب‌های گل و حشیش و تثبیت اعتیاد روانی و فیزیکی آنها در بلند مدت رخ می‌دهد و بیشتر مصرف‌کنندگان این مواد پس از گذراندن دوران خوش اولیه، گرفتار صدمات ناشی از اعتیاد به این دو ماده می‌شوند.

به همین دلیل، مسئولان برگزارکننده کارزارهای رسانه‌ای برای پیشگری از اعتیاد، نباید فقط درباره معایب مصرف مواد مخدر سخن بگویند و هیچ اشاره‌ای به دوران لوکس اولیه نکنند. بر این اساس می‌توان گفت شاید یکی از دلایلی که باعث شده تابه‌حال برنامه‌های پیشگیری از اعتیاد نتوانند تاثیر قابل توجهی بر جامعه بگذارند، همین است که در این برنامه‌ها به سرخوشی‌های کوتاه مدت مصرف مواد اشاره نمی‌شود و به همین دلیل، صحبت‌هایی که در این برنامه‌ها می‌شود برای جوانانی که مخاطب آنها هستند، باورپذیر نیست.

دکتر هومن منشئی - پژوهشگر اعتیاد