ایستادن در دامنه آتشفشان

حالا پلاسکو و همه اتفاقات ریز و درشت آن، زنده و مستقیم می‌رفت در قاب تلویزیون میلیون‌ها ایرانی. باورکردنی نبود! در عصر شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی، یک رسانه رسمی شده بود رسانه پیشرو و حالا صدها کانال تلگرامی و گروه‌های اجتماعی شده بودند محل بازنشر تولیدات رسانه‌ای که نطفه‌اش حدود یکصد سال قبل و ابتدای قرن بیستم بسته شده بود. ادامه کار و فرو ریختن غمگینانه پلاسکو و در ادامه هم حضور و پوشش بموقع تلویزیون و دنباله‌روی فضای مجازی از آن نشان داد عمر تلویزیون به سر نیامده!

یک هندسه ارتباطی خوب، تلویزیون را مرکز ثقل نظام ارتباطیِ شکل گرفته در اطراف حادثه پلاسکو کرده بود و فرصت را برای طرح شبهه و شایعه‌ بست.

کار به جایی رسیده بود که کانال‌های تلگرامی هم که پیشتاز اطلاع‌رسانیِ عصر شبکه‌های اجتماعی محسوب می‌شوند، اخبار و تصاویر تلویزیون را بازپخش می‌کردند.

موضوعی که برای ارتباطاتی‌ها و رسانه‌چی‌ها یک اتفاق جالب محسوب می‌شود و پیش از این هم برای برنامه‌هایی مانند دورهمی و خندوانه هم اتفاق افتاده بود. اینها را وقتی کنار هم بگذاریم یک نتیجه جالب حاصل می‌شود؛ چیزی که شاید برای ما یک خرق عادت محسوب ‌شود: «تلویزیون خود را بر اینترنت و شبکه‌های اجتماعی تحمیل کرده است.»

چرا این خرق عادت مهم است؟! تلویزیون یک رسانه رسمی است. در برابر آنچه پخش می‌کند تعهد و مسئولیت اجتماعی دارد. اگر خطایی از او سر بزند، مجبور است هزینه آن را در برابر افکار عمومی بپردازد، مثل هر رسانه رسمی دیگر.

به همین دلیل اعتبار آنچه از رسانه رسمی منتشر می‌شود بالاتر است و افکار عمومی هم نسبت به آن حساس‌تر. حال اگر این ملاحظه در کنار پیشرو بودن قرار گیرد (شبیه اتفاقی که برای پلاسکو افتاد) یک نتیجه جالب حاصل می‌شود: «بسته شدن راه برای تولید شایعات و حرف و حدیث‌هایی که همیشه در نبود یک چرخه اطلاع‌رسانی درست مجال حیات پیدا می‌کنند.»

رسانه رسمی اگر حضور بموقع، جسورانه و پیشرو داشته باشد، راه تنفس بر شایعه بسته می‌شود. اتفاقی که در برنامه زنده «حالا خورشید» شبکه‌سه سیما افتاد از این منظر بشدت قابل تامل است. حضور یک مسئول از تلویزیون و پاسخگویی او در برابر حرف و حدیث‌های چند وقت اخیر.

شاید این حضور اگر زودتر اتفاق می‌افتاد و به اصل رویدادها نزدیک‌تر بود، نتایج آن بیشتر لمس می‌شد. با همه این احوالات این اتفاق را باید به فال نیک گرفت. حضور به‌هنگام رسانه رسمی و جسارت تولید در دامنه آتشفشان، نظام ارتباطات غیررسمی را به حاشیه رانده و اعتبار رسانه رسمی را افزایش می‌دهد.

صادق علیزاده - روزنامه‌نگار