اهمیت فرزندپروری در خانواده و ارتباط آن با آسیب‌های رفتاری

حسن کمالی، مشاور خانواده و روانشناس تربیتی در گفت‌و‌گو با جام‌جم آنلاین درباره اهمیت فرزندپروری گفت: تربیت، دستوراتی است که در خانواده و یا مدرسه آموزش داده می‌شود. پدری که وارد خانه می‌شود و هیچ کاری انجام نمی‌دهد، تندگویی می‌کند و رفتار خشنی دارد، یا پدری که اهمیتی به فرزند و همسر خود نمی‌دهد، رفتاری با ‌عنوان محبت در خانواده انتقال داده نمی‌شود و فقدان محبت و هیجان به‌وجود می‌آید.

روانشناس تربیتی با اشاره به پیشنهاد مواد مخدر بین نوجوانان بیان کرد: افرادی که با انگیزه صمیمیت وارد می‌شوند و در دوستی‌ محبت ایجاد می‌کنند و برخوردی را که در خانواده از پدر و مادر و حتی در مدرسه از معلمش ندیده است از وی می‌بیند؛ حال اگر پیشنهاد سیگار به او داده ‌شود و تربیت در خانواده سهل‌انگارانه یا سخت‌گیرانه باشد، به‌راحتی جذب آن می‌شود.

کمالی ادامه داد: زمانی‌که با این مشکلات در فرزندان خود روبرو می‌شویم، پدر و مادرها می‌گویند تمام امکانات در اختیار فرزندمان بوده و هر چه خواسته در اختیارش قرار دادیم. اما آن‌چه لازم بوده است، محبت و توجه بوده که از آنان دریغ شده است.

این مشاور خانواده تصریح کرد: گاهی بچه‌ها اسباب‌بازی‌هایشان را جلوی ما پهن می‌کنند تا با آن‌ها بازی کنیم. اما از والدین خود این جمله را می‌شنوند، چرا آوردی این‌جا؟ اسباب بازی‌هایت را جمع کن و به اتاقت ببر. اما به جای این جواب باید در بازی با کودکان شریک شده و رابطه‌ای صمیمی با فرزند خود برقرار کنیم.

این روانشناس تربیتی با اشاره به فیلم‌های شبکه‌های خارجی و تاثیر آن بر کودکان افزود: فرزندمان اگر سمت دوست ناباب نرود، در تلویزیون می‌بیند که بازیگر خوب سینمای خارج سیگار می‌کشد، همچنین رفتار درستی را انجام نمی‌دهد. با این فکر که او یک بازیگر مطرح است، پس رفتارش درست است از او تقلید می کند.

وی با اشاره به دسترسی کودکان به دنیای مجازی و استفاده از تبلت و کامپیوتر گفت: والدین وسایل دیجیتالی مثل تلفن همراه، تبلت و آی‌پد را در اختیار کودکان خود قرار می‌دهند. اما نحوه استفاده درست از آن را به فرزند خود آموزش نمی‌دهند و این از دیگر مشکلات است.

کمالی تاکید کرد: باید سواد رسانه‌ای را به فرزندان خود آموزش داده، سپس وسایل دیجیتالی را در اختیارش قرار دهیم. چاقو در اختیارش گذاشتیم، اما نگفتیم ممکن است این چاقو دست خودش را نیز ببرد و این ضعف تربیتی است.

وی با بیان اینکه روش تربیتی که یاد گرفتیم، تربیتی عاریه است، ادامه داد: کارهایی که خود نتوانستیم انجام دهیم یا دیگران به ما گفتند را به فرزندمان القا می‌کنیم، یعنی کنترل‌گری و رفتاری که آزادی‌ کودک‌ گرفته می‌شود و در نهایت به‌شدت با ما مخالفت کرده و بر علیه اقدامات جبهه می‌گیرد و در جهت خلاف عمل کند.

تصریح کرد: والدین باید فرزندان را در خانواده تربیت کنند، اما با ورود فرزندشان به مدرسه آن تربیت را از آموزش و پرورش انتظار دارند؛ با حضور 5 یا 6 ساعت در محیط مدرسه، دانش‌آموز باید مطالب آموزشی و سواد را بیاموزد.

این روانشناس تربیتی گفت: آنچه نقش بسیار موثری دارد، تربیت در خانواده است . باید ابتدا نهاد خانواده را محکم و تربیت را در خانواده جاسازی کنیم. ارتباط موثر بین افراد خانواده به‌خصوص پدر و مادر بسیار اهمیت دارد، اگر والدین رفتار درستی داشته باشند و آن را به فرزند خود نیز انتقال دهند، در انحرافات و لغزش‌هایی که ممکن است در آینده فرزندان دچار آن شوند، بسیار تاثیرگذار خواهد بود. اما اگر ارتباط موثر خوبی نداشته باشند، این عدم ارتباط موثر ممکن است چالش‌هایی همچون پرخاشگری، فرار فرزندان و آسیب‌های روانی فرزندان را به‌دنبال داشته باشد.

کمالی به رسوایی جنسی در یکی از دبیرستان‌ها نیز اشاره کرد و بیان داشت: تربیت‌ جنسی را باید از کودکی شروع کنیم؛ فرد فرهنگی آموزش‌های تخصصی دوران تربیت معلمی و دانشگاهی را دیده‌ است. متاسفانه مدارس غیردولتی از افراد بدون تخصص در این زمینه استفاده می‌کنند و باید پاسخگو باشند.

وی با بیان اینکه مشکل، خانواده‌‌هایی است که بسیار سهل‌انگار و یا بسیار سخت‌گیرند، ادامه داد: این دو گروه آسیب‌های جدی به نظام آموزشی و تربیتی فرزندان خود و دوستان وی می‌زنند. اگر والدین بتوانند مهارت حل مسئله و مهارت ابراز وجود و جرات ورزی را به فرزند خود یاد دهند، خیلی از مشکلات بچه‌ها حل می شود.

این مشاور خانواده در پایان گفت: بسیاری از والدین خود نیز مهارت تصمیم‌گیری و حل مسئله را بلد نیستند، در حالیکه موفقیت نسبی در مورد فوق باعث ایجاد حس اعتماد به نفس می‌شود، به‌علاوه والدین باید در این زمینه آموزش‌های لازم را فرا بگیرند تا از اعتماد به نفس نسبی و خوبی برخوردار باشند. چراکه بسیاری از رفتارها را کودکان از والدین خود به صورت مشاهده ای یاد می گیرند.

نسترن نعمتی/جام‌جم آنلاین