مساله FATF با ما چیست؟

ماموریت اف‌ای‌تی‌اف، ایجاد استانداردهای مالی در حوزه مبارزه با پولشویی و تامین مالی اشاعه تسلیحات کشتارجمعی قرار داده شد و بعد از حادثه ۱۱سپتامبر، این گروه مبارزه با تامین مالی تروریسم را به ماموریت‌های خود اضافه کرد. این مساله نشان می‌دهد اف‌ای‌تی‌اف رویکردهای امنیتی جدی در حوزه بانکی و مالی دارد.

از آنجا که ایران تحت شدیدترین تحریم‌ های مالی و بانکی قرار دارد، با این حال بازیگران تجارت خارجی کشور ما (اعم از خصوصی و غیرخصوصی) توانسته‌اند با ایجاد شبکه‌های مویرگی از طریق سازوکارهایی نظیر صرافی، تحریم‌ های آمریکا را دور بزنند و تا حدود قابل توجهی اثرات آنها را خنثی کنند.

حال دغدغه وزارت خزانه‌داری آمریکا به عنوان مجری اصلی تحریم‌ها این است که این شبکه‌ها را کشف و مسدود کند.

به همین دلیل آمریکا از سال ۲۰۰۹ اهتمام جدی داشته است با استفاده از ظرفیت‌های اف‌ای‌تی‌اف و تقویت و توسعه این ظرفیت‌ها بتواند از دور زدن تحریم توسط شرکت‌های ایرانی جلوگیری به عمل آورد.

در همین خصوص مشاهده می‌شود اف‌ای‌تی‌اف در ایراداتی که نسبت به اجرای برنامه اقدام پیشنهادی خود به ایران در سال ۱۳۹۸ داشته است، از ایران خواسته شده در رابطه با انجام رویه‌های شناسایی دقیق مشتری برای تمام موسسات مالی و ارائه‌دهندگان خدمات مالی تضمین بدهد.

ایران علاوه بر این‌که باید نسبت به همکاری بین‌المللی در زمینه تبادل و اشتراک‌گذاری اطلاعات مربوط به ذی‌نفع واقعی تراکنش‌های مالی تعهد بدهد، همچنین باید تضمین بدهد واحد اطلاعات مالی (FIU) که وظیفه دریافت اطلاعات از موسسات مالی، تجزیه‌وتحلیل و انتشار آنها را به عهده دارد، برای اشتراک‌گذاری اطلاعات مربوط به ذی‌نفع واقعی تراکنش‌ها با دیگر واحدهای اطلاعات مالی کشورها محدودیتی ندارد و مستقل عمل می‌کند.

کشورهایی مانند آمریکا، عربستان، رژیم‌صهیونیستی و شورای همکاری خلیج‌فارس که عضو تصمیم‌گیر اف‌ای‌تی‌اف هستند، تاکنون مانع خروج ما از لیست سیاه اف‌ای‌تی‌اف شده‌اند؛ هر چند اکثریت اعضا، مخالف قرار گرفتن ایران در لیست سیاه اف‌ای‌تی‌اف بوده‌اند و همان‌طور که در بالا اشاره شد، مساله آمریکا و این کشورها این است که ایران چگونه تحریم‌ های مالی را دور می‌زند.

در راستای این مساله، کشورهای حاشیه خلیج‌فارس اقدام به تاسیس مرکز مبارزه با تامین مالی تروریسم (TFTC) در سال۱۳۹۷ کرده‌اند که در واقع شعبه منطقه‌ای وزارت خزانه‌داری آمریکا محسوب می‌شود و ماموریت آن کشف کانال‌های دور زدن تحریم از طریق عملیات اطلاعاتی است.

در نتیجه می‌توان گفت اجرای خواسته‌های اف‌ای‌تی‌اف چیزی جز افشای شبکه‌های دور زدن تحریم به دست خودمان نیست.

سعید داغینه - تحلیلگر مسائل بین‌الملل / روزنامه جام جم