مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی استان
از فهرست ترک تحصیل‌کرده‌ها گروهی نامشان گره می‌خورد به صالح آباد؛ منطقه‌ای که بیش از 30 خانوار را در خود جای‌داده و 24دانش‌آموز ترک تحصیل‌کرده دارد اما نه عنوان روستا دارد و نه هیچ‌یک از امکانات شهری و روستایی را؛ منطقه‌ای که یکی از مخاطبان جام‌جم آن را به ما معرفی و قصه تلخ دانش آموزان بریده از تحصیلش را برایمان بازگو کرد تا منعکس کنیم اما وقتی به صالح‌آباد رسیدیم با مشکلاتی فراتر از مشکل تحصیلی مواجه شدیم که می‌توانست به‌نوعی عامل بازماندن کودکان از درس‌ومشق و مدرسه هم باشد.
صالح آباد بخشی از شهرستان کارون است و در پنج کیلومتری جاده اهواز به آبادان قرار دارد. وقتی خبر ترک تحصیل کل دانش‌آموزانش به ما رسید، تصمیم گرفتیم سری به آنجا بزنیم.
در رکاب کاظم باقلایی، رئیس آموزش‌وپرورش شهرستان کارون و تعدادی از مسؤولان و کارشناسان به صالح‌آباد رفتیم، همان‌جا که تصور می‌کردیم روستایی باشد با دست‌کم حداقل امکانات؛ جایی که خیلی زود معلوم شد نه روستاست و نه هیچ هویت دیگری دارد. نامش نه در فهرست روستاهاست و نه زیرمجموعه هیچ بخشی هست و همین هم باعث شده منطقه‌ای رهاشده باشد بدون هیچ امکانات اولیه و درگیر با کلی مشکلات.
رئیس آموزش‌وپرورش شهرستان کارون البته از همان ابتدا تأکید داشت دانش آموزان صالح‌آباد ترک تحصیل‌نکرده و در مدارس روستاهای اطراف و مدرسه سازمان آب و برق این شهرستان تحصیل می‌کنند، بااین‌حال ما را در بازدید از صالح آباد همراهی کرد تا در جریان اصل ماجرا قرار گیرد.
از یک زمین کشاورزی شروع شد
ابتدا فکر می‌کردیم نبود اینترنت و گوشی، کودکان صالح آبادی را مجبور به ترک مدرسه و تحصیل‌کرده اما بعد متوجه شدیم صالح‌آباد اصلا مدرسه ندارد و دانش‌آموزانش مجبور بوده‌اند به مدارس روستاهای اطراف بروند که کرونا همین امکان را هم از آنها گرفته است.
رئیس سابق شورای شهر شهرستان کارون که ما را در این بازدید همراهی می‌کرد، به ما گفت ماجرا به همین سادگی نیست و مساله این است که اصلا امکان ساخت مدرسه‌ای در صالح‌آباد وجود ندارد.
مصروی در توضیح سخنش این‌طور می‌گوید: چندسال پیش اهالی فعلی صالح‌آباد در زمین کشاورزی شخصی شروع به ساخت‌وساز می‌کنند و مزرعه‌دار هم مجبور به فروش قطعه‌قطعه اراضی به آنها می‌شود. درواقع صالح‌آباد روستا نیست و تنها یک زمین بزرگ کشاورزی است که تکه‌تکه شده و روی آن تکه‌ها چاردیواری‌هایی بناشده و ازآنجاکه بدون مجوز و غیرقانونی تغییر کاربری داده، اکنون کد روستا ندارد و در هیچ فهرست روستایی یا شهری قرار نمی‌گیرد و برای همین خدمات دولتی به آن تعلق نمی‌گیرد.
فعلا مهلت گرفته‌ایم
به صالح‌آباد می‌رسیم و آنچه در آنجا می‌بینیم بیش از 30 خانه است که بدون هیچ‌گونه نظم ساختمانی یا ایده‌ای صحیح برای ساخت‌وساز، ساخته‌شده‌اند. زمین خاکی و بدون آسفالت و پر از دست‌انداز و چاله است و انبوهی از زباله‌ها دم در خانه‌ها رهاشده است. کامیونی پر از آجر از کنارمان می‌گذرد و این یعنی همچنان در این منطقه ساخت‌وساز انجام می‌شود. اهالی متوجه حضور ما می‌شوند. یکی از آنها می‌گوید حدود ۱۸سال در این منطقه ساکن است و دیگری اضافه می‌کند صالح‌آباد کمتر از پنج سال عمر دارد.
تعدادی از پیرمردان صالح‌آبادی هم پیش می‌آیند و نسبت به نبود امکانات در منطقه معترض می‌شوند اما خودشان هم اعتراف می‌کنند صالح‌آباد کد روستا ندارد. یکی از جوانان هم می‌گوید به‌دلیل این‌که زمینی که در آن ساخت‌وساز انجام‌شده زمین کشاورزی است، مدتی پیش جهاد کشاورزی شاکی شده و دستگاه قضایی برای تخریب خانه‌ها آمده است اما اهالی درنهایت با خرید مهلت از دستگاه‌های مربوط توانسته‌اند برای مشکل تغییر کاربری و پرداخت جریمه اقدام کنند.
دیگر زمینی برای مسجد و مدرسه نمانده
صالح‌آباد نامش را از نام فامیل صاحب زمین کشاورزی گرفته که مردم در آنجا ساخت‌وساز کرده‌اند؛ از فامیل آقای صالح‌آبادی، با این حال هیچ خبری از امکانات و آبادی در آن وجود ندارد. نه مدرسه و نه خانه‌بهداشت و نه مسجد در صالح‌آباد نیست و دلیلش را خود اهالی در تغییر کاربری زودهنگام تمام زمین کشاورزی بدون واگذاری بخشی از آن برای ساخت بناهای عمومی و خدماتی مورد نیاز می‌دانند و این‌گونه درباره‌اش توضیح می‌دهند: اکنون تمام مساحت زمین به ساکنان منطقه فروخته شده و هیچ‌کدام از آنها حاضر نیستند تا بخشی از زمین خود را به آموزش‌وپرورش اجاره دهند یا بفروشند یا زمینی هم برای ساخت خانه‌بهداشت و مسجد نمانده است. جالب این‌که درخواست رئیس آموزش‌وپرورش شهرستان کارون از اهالی برای این‌که حداقل یک اتاق از خانه‌هایشان را در اختیار آموزش و پرورش بگذارند و در قبالش اجاره دریافت کنند تا فرزندان‌شان مجبور به ترک‌تحصیل نشوند هم فایده‌ای ندارد و کسی زیر بار پذیرش این درخواست نمی‌رود.
فاضلاب بازارچه، راز صالح‌آباد را فاش کرد
محمدرضا میان‌آب، مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی درباره شرایط صالح‌آباد به جام‌جم می‌گوید: صالح‌آباد کد آبادی ندارد و هنوز روستا نشده‌است. تعدادی از اهالی ساکن در منطقه چند سال پیش و گروهی دیگر سال گذشته در اراضی کشاورزی فردی به‌نام صالح کردانی به‌صورت غیرقانونی ساخت‌وساز انجام داده‌اند. میان‌آب عنوان می‌کند که پس از اعطای مجوز به بازارچه‌ماهی شهرستان کارون تعدادی از ساکنان صالح‌آباد به جهادکشاورزی مراجعه کرده و نسبت به سرریز شدن فاضلاب بازارچه‌ماهی در نزدیکی این منطقه اعتراض کرده‌اند. اعتراض اهالی صالح‌آباد نهایتا به استانداری کشیده شد و ما در خلال همین اعتراض متوجه شدیم که آنها در صالح‌آباد اقدام به ساخت‌وساز غیرقانونی کرده‌اند.
اعلام جرم علیه اهالی
میان‌آب می‌افزید: جهاد کشاورزی شهرستان کارون سال گذشته علیه تعدادی از افراد که همان زمان شروع به ساخت‌وساز غیرقانونی جدید در منطقه کردند، اعلام جرم کرد که یک مورد از احکام صادره از دادگاه نیز قلع‌وقمع بود و با حضور مسؤولان مربوط اجرا شد. مدیر امور اراضی جهادکشاورزی خوزستان می‌گوید گروهی دیگر از اهالی نیز در مراجع قضایی پرونده دارند و حکم اصلی همچنان صادر نشده‌است. میان‌آب تاکید می‌کند: تغییر کاربری و ساخت‌وساز در اراضی کشاورزی طبق قانون ممنوع است و انجام آن جرم تلقی می‌شود و دستگاه‌های قضایی تصمیم نهایی را اتخاذ می‌کنند.
مراجع قضایی باید تصمیم‌گیری کنند
میان‌آب درباره برنامه جهادکشاوری درخصوص تصمیم‌گیری برای سایر خانه‌های ساخته‌شده در منطقه صالح‌آباد هم می‌گوید: طبق وظیفه‌ای که به عهده جهاد کشاورزی است باید این افراد را به مراجع قضایی معرفی کنیم و تصمیم با مراجع قضایی است. این احتمال نیز وجود دارد که مراجع قضایی اهالی صالح‌آباد را به اداره کل مسکن و شهرسازی معرفی کنند. اگر ساخت‌وساز در آن منطقه وجهه قانونی پیدا کند، جهادکشاورزی دیگر مشکلی با سکونت اهالی در آن اراضی نخواهد داشت.
میان‌آب تاکید می‌کند جهادکشاورزی تصمیم دارد تا 33خانوار صالح‌آباد را به مراجع قضایی معرفی کند تا مراجع قضایی برای ادامه سکونت یا هر حکم دیگری رای صادر کنند. او می‌افزاید: مالک زمین چند هکتاری خود را به‌صورت قطعه‌قطعه‌شده به اهالی فروخته است و خریداران در زمین کشاورزی ساخت‌وساز انجام داده‌اند، یعنی به شکلی هر دو طرف خریدار و فروشنده برخلاف قانون عمل کرده‌اند و باید پاسخگو باشند.
تحصیل را دوست ندارند
کفایت کردونی، نیروی آزاد آموزش‌وپرورش شهرستان کارون و یک معلم پیش‌دبستانی از اهالی روستای مظفریه است. او هم تجربه مشابهی از عدم همکاری مردم صالح‌آباد برای تحصیل کودکان‌شان دارد.
کردونی به جام‌جم می‌گوید، پیش از شیوع کرونا، ۲۴دانش‌آموز این منطقه در مدارس روستای مظفریه و سازمان‌آب کارون تحصیل می‌کردند. با شیوع کرونا و مجازی‌شدن آموزش، این دانش‌آموزان نتوانستند به تحصیل خود ادامه دهند چراکه خانواده‌هایشان از در اختیار گذاشتن گوشی‌های موبایل خود به فرزندان‌شان امتناع کردند. اهالی صالح‌آباد دامدار هستند و آن‌قدرها دست‌وبال‌شان تنگ نیست. بنابراین هر خانواده دست‌کم یک گوشی اندرویدی دارد که معمولا در دست پدر است و پدران خانواده هم حاضر نیستند آن را در اختیار کودکان خود بگذارند. برای همین در سال‌جاری، کودک صالح‌آبادی هیچ‌گونه آموزشی ندیده است.
کردونی می‌افزاید: حتی به‌صورت جهادی و بدون دریافت هزینه حاضر شدم به صالح‌آباد بروم و به دانش‌آموزان منطقه تدریس کنم اما خانواده‌ها هیچ فضایی در اختیارم نگذاشتند.
کردونی که مشتاق آموزش به کودکان است به دلیل تعطیلی پیش‌دبستانی‌ها در شرایط کرونا، در خانه‌اش به دانش‌آموزان پیش‌دبستانی روستای مظفریه درس می‌دهد.
او می‌گوید در نظر داشت تا همین شیوه تدریس را برای دانش‌آموزان صالح‌آباد اجرا کند. با وجود این‌که اهالی صالح‌آباد تمکن مالی نسبتا خوبی دارند اما خانواده دانش‌آموزان حتی زیر بار پرداخت سرویس جابه‌جایی فرزندان‌شان از صالح‌آباد به مظفریه هم نرفته‌اند.
تحصیل را دوست ندارند
کفایت کردونی، نیروی آزاد آموزش‌وپرورش شهرستان کارون و یک معلم پیش‌دبستانی از اهالی روستای مظفریه است. او هم تجربه مشابهی از عدم همکاری مردم صالح‌آباد برای تحصیل کودکان‌شان دارد.
کردونی به جام‌جم می‌گوید، پیش از شیوع کرونا، ۲۴دانش‌آموز این منطقه در مدارس روستای مظفریه و سازمان‌آب کارون تحصیل می‌کردند. با شیوع کرونا و مجازی‌شدن آموزش، این دانش‌آموزان نتوانستند به تحصیل خود ادامه دهند چراکه خانواده‌هایشان از در اختیار گذاشتن گوشی‌های موبایل خود به فرزندان‌شان امتناع کردند. اهالی صالح‌آباد دامدار هستند و آن‌قدرها دست‌وبال‌شان تنگ نیست. بنابراین هر خانواده دست‌کم یک گوشی اندرویدی دارد که معمولا در دست پدر است و پدران خانواده هم حاضر نیستند آن را در اختیار کودکان خود بگذارند. برای همین در سال‌جاری، کودک صالح‌آبادی هیچ‌گونه آموزشی ندیده است.
کردونی می‌افزاید: حتی به‌صورت جهادی و بدون دریافت هزینه حاضر شدم به صالح‌آباد بروم و به دانش‌آموزان منطقه تدریس کنم اما خانواده‌ها هیچ فضایی در اختیارم نگذاشتند.
کردونی که مشتاق آموزش به کودکان است به دلیل تعطیلی پیش‌دبستانی‌ها در شرایط کرونا، در خانه‌اش به دانش‌آموزان پیش‌دبستانی روستای مظفریه درس می‌دهد.
او می‌گوید در نظر داشت تا همین شیوه تدریس را برای دانش‌آموزان صالح‌آباد اجرا کند. با وجود این‌که اهالی صالح‌آباد تمکن مالی نسبتا خوبی دارند اما خانواده دانش‌آموزان حتی زیر بار پرداخت سرویس جابه‌جایی فرزندان‌شان از صالح‌آباد به مظفریه هم نرفته‌اند.
زینب مرزوقی - جام‌جم خوزستان
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد
