جزئیات عملیات هوشمند علیه کرونا در ۳ استان

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از روزنامه جام جم؛ خبر خوش، اما این‌که قرار است با اجرای طرح مدیریت هوشمند کرونا این محدودیت‌ها شامل حال افرادی که به کرونا مبتلا نیستند و واکسن تزریق کرده‌اند نشود. برای این‌که از جزئیات این طرح بیشتر بدانیم با کمال حیدری، معاون بهداشت وزارت بهداشت و درمان گفتگو کرده‌ایم. البته با توجه به این که این طرح تاکنون در سه استان قزوین، کردستان و آذربایجان غربی نیز به صورت پایلوت اجرایی شده با برخی مدیران این استان‌ها نیز گفتگو کرده‌ایم. به گفته آن‌ها در سامانه مدیریت هوشمند تمام اطلاعات سلامتی شهروندان و اصناف ثبت می‌شود تا ارائه یا دریافت خدمات به افراد سالم و شهروندانی که واکسن تزریق کرده‏اند محدود شود.

یک شهروند، یک صفحه

۱۲ مهر بود که طرح مدیریت هوشمند کرونا در سه استان قزوین، کردستان و آذربایجان غربی به صورت آزمایشی اجرایی شد. پیگیری‌های ما نشان می‌دهد هنوز آن طور که باید این طرح اجرا نشده و مسؤولان درحال آماده‌کردن زیرساخت‌های لازم هستند.

حامد فتوحی، مدیرکل آی‎تی استانداری قزوین به ما می‌گوید: در یک ماه گذشته پلتفرمی برای اجرای مدیریت هوشمند کرونا طراحی شده است. آن طور که او توضیح می‌دهد در این پلتفرم برای هر کدام از شهروندان صفحه‌ای در سامانه مدیریت هوشمند کرونا تعریف شده و تمام اطلاعات مربوط به سلامت آن شهروند از طرف اتاق اصناف، وزارت بهداشت و درمان، دانشگاه‏های علوم‎پزشکی و استانداری‌ها بارگذاری می‌شود؛ اطلاعاتی از جمله تاریخ تزریق دوز‌های واکسن، تاریخ ابتلا و پایان ابتلا به بیماری کرونا و جواب‎ آزمایشات پی‏سی‎آری شهروندان در صورت سابقه بیماری.

تمامی این اطلاعات در سامانه تعریف و شامل کیو‏آرکد می‌شود تا در موقع نیاز به دریافت خدمات با اسکن این کد از طریق گوشی همراه بتوان به اطلاعات سلامتی شهروندان دسترسی پیدا کرد.

آن طور که فتوحی توضیح می‌دهد در حال حاضر اطلاعات تنها برای دو گروه قابل استفاده است؛ اصناف و حمل‌و‎نقل عمومی؛ بنابراین هرکدام از شهروندان این سه استان که قصد استفاده از خدمات مختلف را دارند به عنوان مثال اگر می‏خواهند از خدمات رستوران استفاده کنند؛ می‎توانند با اسکن کیو‏آرکد رستوران مورد نظرشان، وضعیت واکسیناسیون کارمندان یا تاریخ ابتلا و بهبود آن‌ها را به صورت آنلاین در سامانه ببینند.

محرومیت هوشمند

دیروز نادر توکلی، معاون درمان ستاد مقابله با کرونا در استان تهران آمار مهمی در ستاد ارائه داد. او توضیح داد که ۸۵ درصد از افرادی که در بیمارستان‎های تهران بستری هستند، واکسن تزریق نکرده‏اند. هرچند که طبق آمار منتشرشده که مرکز اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت و درمان منتشر کرده است؛ تا دیروز ۵۳ میلیون و ۱۰۲ هزار و ۸۳۷ نفر دوز اول، ۳۶ میلیون و ۵۴ هزار و ۸۹۳ نفر دوز دوم و ۹۷ هزار و ۴۸۱ نفر، دوز سوم واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند و مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۸۹ میلیون و ۲۵۵ هزار و ۲۱۱ دوز رسیده است، اما تنها حدود ۴۲ درصد ایرانیان در برابر کرونا به طور کامل واکسینه شده‌اند و تا رسیدن به ایمنی جمعی با بیش از ۷۰ درصد واکسینه‌شدن راه زیادی وجود دارد. با وجود سامانه مدیریت هوشمند کرونا، اما اطلاعات جامع افراد قابل دستیابی است و امکان تشویق واکسن‌گریز‌ها به واکسیناسیون بیشتر می‌شود.

دسترسی به اطلاعات می‎تواند خوب باشد، اما برای برخی این پرسش مطرح می‌شود که قرار است از این اطلاعات ارزشمند چگونه استفاده شود؟ از همان روز‌های ابتدایی که ویروس کرونا در کشور شایع شد بسیاری از کارشناسان حوزه سلامت از مدیریت هوشمند کرونا و قرنطینه هوشمند گفتند و همه متفق‌القول شدند که با به‌کارگیری امکاناتی که مدیریت هوشمند در اختیار مدیران قرار می‎دهد، می‎توان افراد مبتلایی را که بدون توجه به پروتکل‌های بهداشتی در خیابان‌ها تردد می‎کنند شناسایی و از تردد آن‌ها جلوگیری کرد. پس از واکسیناسیون گسترده نیز همه از مدیریت هوشمند کرونا به عنوان راه‎حلی برای اغنای واکسن‎گریز‌ها یاد کردند.

به نظر کمال حیدری، معاون بهداشت وزارت بهداشت و درمان اتفاقاً با مدیریت هوشمند کرونا می‌توان قرنطینه هوشمند را به صورت گسترده اجرایی کرد. آن طور که معاون بهداشت وزارت بهداشت و درمان به جام‌جم می‌گوید با اجرای سامانه مدیریت هوشمند کرونا به صورت سراسری افرادی که به بیماری کرونا مبتلا هستند، اما در سطح جامعه تردد می‎کنند، از دریافت خدمات اجتماعی محروم می‎شوند. به عنوان مثال اگر فرد مبتلا به بیماری کرونای قصد خرید بلیت مترو داشته باشد به او بلیت فروخته نمی‎شود. با وجود این طرح رفتار با افرادی که واکسن کرونا تزریق نکرده‌اند هم تغییر می‏کند. هر فردی که از تزریق واکسن کرونا امتناع می‏کند با وجود مدیریت هوشمند کرونا باید برای هر بار حضور در محل کار خود نتیجه آزمایش پی‎سی‌آر منفی‎اش را در سامانه سلامت شهروندی خود بارگذاری کند. به این ترتیب با بارگذاری آزمایش منفی کروناست که مدیران اجازه حضور کارمندان را در محل کار خواهند داد.

با آغاز به کار سامانه مدیریت هوشمند کرونا دست بازرسان اصناف و وزارت بهداشت و درمان نیز برای ممنوعیت فعالیت افرادی که پروتکل‎های بهداشتی را رعایت نمی‎کنند نیز باز می‏شود.

شرایط اجرای مدیریت هوشمند کرونا برای سامانه حمل‏ونقل عمومی، اما بهتر است. در صورتی که راننده تاکسی خطی یا تاکسی اینترنتی واکسن تزریق نکرده یا مبتلا به بیماری باشد اجازه ارائه خدمات به او داده نمی‎شود.

برای هر بار استفاده از تاکسی مسافران می‎توانند پلاک خودرو را در سامانه وارد و از سلامتی راننده آن مطمئن شوند. استفاده از سامانه مدیریت هوشمند کرونا در تاکسی‌های اینترنتی البته قابلیت اجرایی بیشتری دارد. در صورتی که راننده تاکسی اینترنتی مبتلا به بیماری کرونا باشد تا زمانی که آزمایش پی‏سی‏آر منفی خود را در سامانه بارگذاری نکند اجازه ارائه خدمات با سرویس تاکسی اینترنتی را ندارد و سرویس از دسترس او خارج می‎شود.

امکان از دسترس خارج شدن خدمات تاکسی‌های اینترنتی برای مسافران مبتلا به بیماری کرونا نیز وجود دارد و مسافران دچار بیماری هم نمی‎توانند از خدمات تاکسی‌های اینترنتی استفاده کنند.

فازبندی هوشمند

درست است که مدیریت هوشمند کرونا در سه استان به شکل آزمایشی اجرا شده و تا دو هفته دیگر در تمام کشور اجرایی می‏شود، اما آن طور که مسوولان اجرایی می‏گویند مدیریت هوشمند کرونا در کشور به صورت فازبندی اجرا می‎شود و قرار نیست یکباره همه مسائل و خدمات با پلتفرم طراحی شده مدیریت هوشمند ارائه شود. در حال حاضر مدیریت هوشمند کرونا تنها در دو فاز و در اصناف و حمل‏ونقل عمومی اجرایی شده است. هرچند که به گفته مدیرکل آی‎تی استانداری استان قزوین اجرای فاز‌های دیگر هم در دستور کار قرار دارد، اما در حال حاضر اطلاعات همه شهروندانی که در سامانه تعریف شده برای استفاده از همان دو کاربرد است.

 

به گفته فتوحی، فاز بعدی استفاده از سامانه مدیریت هوشمند کرونا در مدیریت تردد بین‌شهری است. به این شکل که امکان تردد بین‌شهری برای شهر‌های قرمز و نارنجی تنها برای افرادی که واکسن تزریق کرده‎اند امکان‌پذیر می‎شود و آن‌ها برای دریافت مجوز تردد بین‌شهری دیگر لازم نیست که به صورت حضوری به فرمانداری‌ها مراجعه کنند و تنها کافی است که در سامانه حساب شهروندی وارد و برگه تردد را به صورت اینترنتی دریافت ‎کنند تا امکان مسافرت برای آن‌ها با همین سامانه تعیین شود. آن طور که فتوحی توضیح می‌دهد در ماه‎های آینده امکانات دیگری هم در سامانه تعریف خواهد شد.

حیدری هم اجرایی‌شدن چند مرحله‎ای مدیریت هوشمند کرونا در کشور را تایید می‌کند و در گفتگو با ما می‌افزاید: «در حال حاضر تنها ارائه خدمات اصنافی مانند رستوران‎ها، هتل‎ها و حمل و نقل عمومی در سامانه مدیریت هوشمند کرونا قابل کنترل است.» فروش بلیت هم از دیگر خدماتی است که در سامانه تعریف شده است تا افراد مبتلا به ویروس کرونا اجازه خرید بلیت سینما، حمل و نقل ریلی، هوایی، شهری و ورزشگاه‎ها را نداشته باشند. به گفته معاون بهداشت وزارت بهداشت و درمان، بخش عظیمی از مدیریت هوشمند کرونا اتفاقا با اجرای این دو مرحله قابل انجام است.

فهرست بلندبالایی وجود دارد از اعمال محدودیت‌ها و طرح‎هایی که در ستاد مبارزه با کرونای کشور پیشنهاد شده تا شاید با اجرای آ‎نها مدیریت کرونا بهتر انجام شود. برخی طرح‎های پیشنهادی، اما ناموفق بوده‌اند. یکی از طرح‎های ناموفق مربوط به مهر سال گذشته است زمانی که گفته شد افرادی که ماسک به صورت نمی‎زنند ۲۰۰ هزار تومان جریمه می‎شوند؛ اتفاقی که البته هیچ‎گاه محقق نشد، چراکه ضمانت اجرایی مناسبی نداشت. یکی از مواردی که در مدیریت هوشمند کرونا مطرح است همین مساله ضمانت اجراست.

 

این که طبق تعریفی که برای مدیریت هوشمند کرونا وجود دارد امکان استفاده از خدمات برای افرادی که مبتلا به ویروس کرونا هستند یا واکسن تزریق نکرده‎اند فراهم نیست. حیدری در این باره توضیح می‌دهد که معاونت بهداشت وزارت بهداشت و درمان نمی‎تواند ضمانت اجرای این طرح را در خیابان‎ها و کوچه‎ها تضمین کند. به گفته او
این مشکل بزرگ مدیریت هوشمند کروناست به همین دلیل است که مسوولان طرح برای حل این مساله پیشنهاد‌هایی ارائه داده‎اند.

 

حیدری می‌افزاید: «رئیس‎جمهور دستور اکید داده است که ضمانت اجرایی این طرح بالا باشد و به همین دلیل معاونت فناوری ریاست‏جمهوری مسوول حل مشکلاتی از این دست شده است.»

به گفته او، جلساتی با موضوع طرح راهکار‌هایی برای افزایش ضمانت‏ اجرایی مدیریت هوشمند تشکیل می‎شود و در آن نمایندگان وزارت بهداشت و درمان، ریاست جمهوری و نیز وزارت کشور شرکت می‌کنند.
حیدری تاکید می‌کند: استفاده از ظرفیت‎های قوه‏قضاییه و وزارت راه و شهرسازی می‌تواند به اجرای کامل مدیریت هوشمند کرونا در کشور کمک کند.

جواد آقازاده، رئیس دانشگاه علوم‎پزشکی ارومیه معتقد است، تعریف چند مولفه در سامانه مدیریت می‎تواند به ضمانتی برای اجرای مدیریت هوشمند کرونا تبدیل شود. او به جام‌جم می‌گوید: «بهترین کار این است که تنها سه تا چهار مولفه اصلی در سامانه مدیریت هوشمند کرونا تعریف شود.»
آقازاده ادامه می‌دهد: ارائه خدمات اصناف، مجوز تردد بین‌شهری و نیز خرید بلیت می‎تواند ضمانتی برای اجرای این طرح باشد.

مشکلات هوشمند

قرار است تا دو هفته دیگر طرح مدیریت هوشمند به صورت سراسری در کشور اجرا شود، اما این به آن معنا نیست که سامانه مدیریت هوشمند کرونا هیچ مشکلی ندارد. آن طور که حیدری می‌گوید سامانه ایراد‌های فنی دارد و در سه استانی که برای اجرای پایلوت انتخاب شده در حال برطرف‌شدن است. معاون بهداشت وزارت بهداشت و درمان ادامه می‌دهد: «ارتباط بین بخشی بین سازمان‎ها و ادارات در اجرای این طرح نقش مهمی دارد و ایجاد زبان‎ مشترک بین سازمان‎ها برای اجرای مدیریت هوشمند کرونا یکی از بزرگ‌ترین مشکلات پیش رو است.»

فتوحی، مدیرکل آی‎تی استانداری قزوین نیز معتقد است مشکلات سامانه به تامین زیرساخت‎ها مربوط نیست، بلکه متوجه تعاریفی است که در خود سامانه انجام گرفته است. او می‌گوید: «به عنوان مثال پیش از این تعریف شده بود که تنها اصنافی که کد بیمه کارگاهی دارند باید در این سامانه تعریف شوند، اما بعد مشخص شد که بسیاری از اصناف کد بیمه کارگاهی ندارند.» بنابراین تعاریف سامانه تغییر کرد تا اصناف بیشتری تحت مدیریت هوشمند قرار گیرند.

با این که مشکلاتی در این بین وجود دارد، اما کارشناسان بر اثرات مثبتی که با اجرای مدیریت هوشمند کرونا حاصل می‌شود تاکید می‌کنند. چراکه به این شکل اصناف اجازه فعالیت پیدا می‎کنند و محدودیت شامل حال افراد بیمار یا آن‌هایی که واکسن تزریق نکرده‌اند خواهد شد. به نظر آن‌ها این طرح در کنار درمان و شناسایی بیماران کرونا می‎تواند شرایط بازگشت به زندگی عادی را فراهم کرد.