قصه سرهای خلوت

این عارضه به‌دلایل مختلفی بروز می‌کند که از آن جمله می‌توان به ژنتیک، سن، رژیم غذایی، تغییرات هورمونی، سبک زندگی و حوادث زندگی و نیز عوامل بیماری‌زای التهابی اشاره کرد.

ریزش مو بر این واقعیت استوار است که هر فولیکول مو از چرخه معمول مو پیروی می‌کند. از آنجا که این دو با یکدیگر سازگار نیستند، همه موها به یک باره نمی‌ریزند بلکه با سرعت در حدود ۸۰ تا ۱۲۰ تار مو در روز ریزش می‌کند.

اگر بین شست‌وشوی موها چند روز صبر کنید، ممکن است متوجه ریزش بیش از حد موهایتان شوید اما این درواقع نشانه ریزش مو نیست.

اگر چند روز موهایتان را نشویید، موهایی خواهید داشت که از منافذ فولیکول آزاد شده یا از پوست سر ریخته شده‌اند اما همچنان روی سر وجود دارند یا تا حد زیادی با موهای دیگر در هم پیچیده شده‌اند و خیلی سست به پوست سر متصل هستند.

هر چه فاصله بین شست‌وشوی سر بیشتر شود، موهای بیشتری به این صورت جمع شده، به گونه‌ای که وقتی موهایتان را می‌شویید، به نظر می‌رسد به یک باره حجم زیادی از موهای شما ریخته است
اما در واقع، تنها بخشی از ریزش چند روزه دچار ریزش شده‌است.

چه زمانی باید نگران شد؟

زمانی باید موضوع را جدی بگیرید که متوجه می‌شوید روزانه بیش از حد معمول موهای شما ریزش می‌کند. اما برای اطمینان از این امر نیز لزومی به شمارش موهایتان نیست.

ریزش جدی موها معمولا اشکال خاصی دارد که بسته به علت آن متفاوت است. «آلوپسی آره آتا» یک شکل التهابی و خودایمنی از ریزش مو و یک بیماری جدی است که زمانی رخ می‌دهد که حجم زیادی مو به‌طور همزمان دچار ریزش شود و خود را به‌صورت لکه‌های طاس دایره‌ای شکل روی سر نشان دهد.

اگر متوجه ریزش مو در نواحی دیگر مانند مژه‌ها و ابروهای خود شده‌اید، این می‌تواند نشانه‌ای از «آلوپسی یونیورسالیس» است. برخی دیگر از انواع ریزش مو جدی نیستند اما باز هم توصیه می‌کنیم به پزشک مراجعه کنید. برای مثال، ریزش موی هورمونی معمولا روی شقیقه‌ها، بالای سر یا در قسمت‌های جلویی بالای سر اغلب یک شکل موقتی از ریزش مو را به همراه دارد.

شکل دیگری از آن نیز ریزش موی پراکنده است که پوست سر به مرور از میان موهای سر خودنمایی می‌کند. نوع دیگری از ریزش مو هم می‌تواند ناشی از استرس باشد که معمولا با خارش یا سوزش همراه نیست و ریزش به صورت محدودشونده رخ می‌دهد به‌طوری که تنها یک یا دو ماه ادامه می‌یابد.

ریزش موی ناشی از استرس و کرونا

نوعی از ریزش موی استرسی هم در سال ۲۰۲۰ میلادی به‌دنبال همه‌گیری بیماری کووید ــ ۱۹ شیوع پیدا کرد. این در حالی است که نتایج تحقیقات بیانگر آن است که در ۲۰درصد از افراد مبتلا به کرونا این نوع ریزش مشاهده شده‌است.

این ریزش مو به‌دلیل آسیب وارد شده به بدن به دلیل تب بالا و شدت یافتن بیماری رخ داده و استرس کلی بر اثر شیوع کرونا باعث ریزش مو در افراد شده‌است.

در خانه ماندن به‌دلیل قرنطینه‌های ناشی از کرونا، مسائل مالی، آموزش‌های اینترنتی، دور ماندن از دوستان و خانواده، ترس از بیمار شدن و محدودیت‌های اجتماعی از جمله دلایلی هستند که افراد به‌خاطرش دچار استرس می‌شوند که از علل اصلی استرس به شمار می‌رود.

تب از علائم شایع در ابتلا به ویروس کروناست. ماه‌ها بعد از این که افراد مبتلا به کووید ۱۹ با تب بالا بهبود یافتند، بسیاری از آنها دچار ریزش مو می‌شوند که تا مدت‌ها هم ادامه دارد.

این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تعداد تارهای موی بیشتری وارد فاز تلوژن می‌شود. به‌طورکلی، تب یا بیماری باعث می‌شود موهای بیشتری وارد مرحله ریزش شود و بعد از بهبود، فرد ریزش موی شدیدی را تجربه کند و تنها مربوط به بیماری کرونا نمی‌شود. بسیاری از افراد دو تا سه ماه پس از بهبودی از کرونا ریزش موی قابل‌توجهی مشاهده می‌کنند و اغلب هنگام حمام‌کردن یا شانه‌زدن موها به چشم می‌آید. این ریزش مو بین ۶ تا ۹ ماه ادامه می‌یابد و پس از آن خود به خود قطع می‌شود. این ریزش نوعی واکنش به مواجهه بدن با استرس بیماری است.

ریزش موی فصلی

گاهی جدا از دیگر عواملی که در ریزش مو دخیل هستند، تغییر فصل هم می‌تواند باعث ریزش شود. برخی افراد با شروع پاییز و زمستان این تجربه را دارند. برخی مطالعات نشان می‌دهد بیشترین حجم موها در فاز تلوژن یا فاز استراحت دچار ریزش می‌شود.

موها پس از ورود به فاز تلوژن روزانه حدود ۱۰۰ تار از آن ریزش می‌کند، به این معنا که افراد معمولا در اواخل تابستان و شروع پاییز بیشترین میزان ریزش مو را تجربه می‌کنند. عقیده‌ای که پشت این ادعا وجود دارد این است که در ماه‌های تابستان، محافظت بیشتری از موها در برابر نور خورشید انجام می‌شود و اغلب موها را می‌پوشانند.

پس از پایان تابستان، این موها ریزش کرده و موهای ضخیم‌تری در پاییز و زمستان جای آن را می‌گیرند. علاوه بر این، در فصل زمستان، بدن ما آماده تولید موهای جدید در نزدیکی پوست سر می‌شود تا نوعی عایق برای مواجهه با سرما ایجاد کند که این امر ممکن است باعث ریزش موهای قدیمی‌تر شود تا جا برای رشد موهای جدید باز شود.

درمان را جدی بگیرید

هر زمانی که احساس کردید دچار ریزش موی غیرعادی و بدون توجیه شده‌اید، اگر باردار نیستید یا تحت شیمی‌درمانی قرار نگرفته‌اید اما باز هم حجم زیادی از موهایتان در طول روز می‌ریزد، وقت آن رسیده که به پزشک مراجعه کنید.

برجستگی‌های قرمز یا برآمدگی‌های چرکی روی پوست سر، حساسیت، درد یا خارش شدید نیز نیاز به مراجعه فوری به متخصص پوست دارد.

این علائم می‌تواند علائم ریزش موی التهابی باشد که ممکن است منجر به ایجاد زخم شود که نتیجه آن ریزش موی دائمی خواهد بود. مداخلات اولیه برای حفظ سلامت موها در چنین شرایطی بسیار مهم است.

در مورد ریزش موی ناشی از استرس، راه‌هایی برای مقابله با اضطرابی که یک بیماری همه‌گیر می‌تواند به همراه داشته باشد. برقراری هماهنگی بین ذهن، بدن، سبک زندگی و سلامت دستگاه گوارش به مدیریت پوست و مو کمک می‌کند.

بسیاری از محققان به این قبیل بیماران توصیه می‌کنند که در طول روز یکی دو بار تمرین مدیتیشن کنند و صداهای آرام‌بخش مانند صدای امواج دریا گوش کنند و در کنار آن، برای آرامش بیشتر ذهن، از فن تنفس عمیق استفاده کنند.

پیاده‌روی در هوای تازه هم می‌تواند به آرام شدن بدن و ذهن کمک کند. به‌رغم نوع ریزش مویی که هر فرد ممکن است به آن مبتلا شود، گزینه‌های درمانی مختلفی هم وجود دارد که شامل استفاده از مواد آرایشی بهداشتی مختلف توصیه شده از سوی پزشک، حجم‌دهی به موها، برطرف‌کردن ریزش موقتی موها با کمک داروهایی که به ریزش موی التهابی کمک می‌کند و درمان‌هایی برای تقویت رشد مو می‌شود.

ندا اظهری - سلامت / روزنامه جام جم 

منابع: Huffington Post و انجمن آکادمی پوست آمریکا