برخی با دستورالعملهای دائما در حال تغییر در مورد زمان و مکان انجام غربالگریها آشنا نیستند. برخی نمیدانند در وهله اول نیاز به انجام آزمایشهای دورهای دارند و برخی دیگر حتی در صورت درخواست نمیتوانند از پزشک خود بخواهند آنها را برای انجام آزمایشهای غربالگری ارجاع دهد.
برابری و دسترسی از موانع همیشگی برای دستیابی به امکانات پزشکی بهشمار میرود؛ نژاد، وضعیت اجتماعی- اقتصادی و تحصیلات همگی در این که چه کسی مورد آزمایش قرار گیرد و چه کسی نادیده گرفته شود، نقش دارند. ناگزیر کسانی که در آسیبپذیرترین جوامع هستند با بزرگترین چالشها روبهرو میشوند.
در ۲۰ ماه گذشته همهگیری کرونا باعث شد غربالگری سرطان کمتر از قبل انجام شود. در طول امواج همهگیری، برخی از مراکز درمانی و کلینیکها بهطور موقت پذیرش بیماران غیرکرونایی را متوقف کردند. بسیاری از پزشکان حتی با تخصصهای غیرعفونی نیز باید در بیمارستانها و مراکز درمانی شیفتهای بیشتری را میگذراندند.
کمبود ماسک و سایر تجهیزات حفاظتی و پزشکی موجب شد اولویت برای کسانی که در خط مقدم نبرد با کووید هستند در نظر گرفته شود حتی زمانی که مطبها بازگشایی شدند و مراکز درمانی به بیماران برای معاینات دورهای نوبت میدادند، همچنان بسیاری از افراد به دلیل ترس از قرار گرفتن در معرض ویروس کرونا، برنامهریزی منظم ماموگرافی، کولونوسکوپی و سایر غربالگریها را به تعویق انداختند.
همه این اتفاقات شرایط پژوهش ناخواستهای را فراهم کرد که نشانگر اهمیت غربالگری زودهنگام سرطان بود. بسیاری از متخصصان افزایش شدید در تعداد تشخیص سرطانهای پیشرفته را پیشبینی کردند و برخی از دادههای اولیه نیز حداقل حاکی از افزایش متوسط تشخیص موارد پیشرفته سرطان بود اما اندازهگیری تأثیرات نهایی این همهگیری بر مرگومیر ناشی از سرطان پیچیده و دشوار است؛ بیشتر محققان اکنون بر این باورند که تجزیه و تحلیل این تأثیرات سالها طول میکشد.
یکی از غربالگریهایی که بهطور ویژهتری نسبت به سایر آزمایشها تحت تأثیر پیامدهای مثبت و منفی این همهگیری قرار گرفته است، غربالگری سرطان کولورکتال است.
معاینات حضوری کاهش یافت، اما در همین دوره آزمایش های خانگی که میتواند نیاز به کولونوسکوپی بعدی را نشان دهد، به نسبت قبل بیشتر مورد توجه قرار گرفت و توسعه بیشتری پیدا کرد.
بسیاری از محققان و پزشکان امیدوارند توجه به این بیماری در خصوص این پدیده که سرطان کولورکتال - به دلایلی که هیچکسی به طور کامل آن را درک نمیکند - با سرعت شگفتانگیزی در میان افراد بزرگسال جوان در حال افزایش است آگاهی پیدا کنند؛ این در حالی است که میزان ابتلا به این بیماری در جمعیتهای مسنتر رو به کاهش است.
این معما موجب شد محققان بیش از پیش در پی جمعآوری داده در حدی نگرانی به وجود بیاید. گروه ویژه خدمات پیشگیرانه ایالات متحده اخیراً سن پیشنهادی برای اولین کولونوسکوپی را از ۵۰ به ۴۵ سال کاهش داده است.
با این حال، حتی این اقدام نیز در تشخیص زودهنگام بیماران در گروههای سنی جوانتر چندان مؤثر نخواهد بود، زیرا ضرورت این موضوع هنوز برای همه روشن نشده است.
اگر محققان بتوانند دلایل اساسی این افزایش را نظیر شیوه زندگی، تأثیرات محیطی یا بارداری و ... مشخص کنند، ممکن است بتوانند افراد پرخطری را شناسایی کنند که بهتر است برای غربالگری زودهنگام و منظم اقدام کنند و در نتیجه از تعداد زیادی از مرگومیرهای ناخواسته و قابل پیشگیری جلوگیری میکند.
عسل اخویان طهرانی - دانش و سلامت / روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد