خانه‌تکانی بدون آب‌بازی

نبود آب، زندگی روزمره را به چنان وضعی از آلودگی می‌کشاند که تصورش هم چندش‌آور است. اهمیت در دسترس بودن آب سالم و قابل شرب به‌قدری بالاست که در تقویم جهانی 22 مارس مطابق با 2فروردین «روز جهانی آب» نامگذاری شده‌است اما کمی قبل‌تر ما در جریان خانه‌تکانی گاهی چنان آب را آلوده می‌کنیم و هدر می‌دهیم که در روز جهانی آب جز شرمساری چیزی برایمان نمی‌ماند.

بیایید امسال ببینیم با چه راهکاریی می‌توانیم در ضمن خانه‌تکانی و پس از آن در طول بهار و تابستان، آب را کمتر آلوده کنیم و از هدر رفتن آن پیشگیری کنیم.

چند دقیقه دیگر شیلنگ آب را باز نگه خواهید داشت تا برای جمع‌آوری تک‌تک برگ‌های حیاط، به جای جارو از آب سالم قابل شرب استفاده کنید؟ اگر بدانید فقط 2.5‌درصد از کل ذخایر آب جهان، آب شیرین است و بقیه آن آب شور و از منابع اقیانوسی است، باز هم شلنگ آب را نمی‌بندید؟! چند بار دیگر فرش‌ها را آبکشی خواهید کرد اگر بدانید از همان 2.5درصد آب شیرین، یک درصد آن قابل دسترس بوده و بقیه آن در میدان‌های برفی و یخچال‌های قطبی محبوس است؟ اگر بدانید فقط 0.007 درصد از آب سیاره ما برای سوخت و تغذیه شش میلیارد و 800 میلیون نفر جمعیت کره زمین در دسترس است بعید است باز هم در تمام مدت مسواک‌زدن، اصلاح صورت یا دوش‌گرفتن، شیر آب را باز بگذارید. این در حالی است که هر روز بر حجم آب‌های آلوده کشور ما و دیگر نقاط جهان درحال افزایش است زیرا هنوز تصمیم نگرفته‌ایم با منابع آبی رفتار درستی داشته باشیم.

خانه‌ تکانی با شیر آب پیش نمی‌رود

اگر برای شما حفظ سلامتی آب‌ها و امکان دسترسی همه به آب سالم اهمیت دارد، در خانه‌تکانی نوروز امسال به موارد زیر دقت کنید تا آب کمتری مصرف شود.

1 ــ با حجم مناسب: سعی کنید تا وقتی لباسشویی یا ظرفشویی به اندازه کافی پر نشده، آنها را روشن نکنید. علاوه بر این‌که سعی کنید تعداد دفعات روشن کردن این دستگاه‌ها را به حداقل برسانید.

2 ــ خودتان نه: بهتر است برای شستن فرش‌ها و پرده‌ها خودتان اقدام نکنید. به این دلیل که حجم آب و مواد شوینده مصرفی خانگی همیشه بیشتر است. بهتر است آنها را به مراکز مناسب بسپارید.

3 ــ به جای شست‌وشو: بعضی وسایل نیازی به شست‌وشو ندارند؛ برای مثال دکوری‌های داخل ویترین. کافی است آنها را با دستمال تر و خشک گردگیری کنید. کمی دقت کنید، موارد دیگری را هم پیدا خواهید کرد.

4 ــ کنترل: خانه‌تکانی نوروز فرصتی برای بررسی وضعیت شیرها، سیفون و اتصالات آب در سرویس‌های بهداشتی، آشپزخانه، حیاط، پارکینگ و... است. گاهی چکه کردن یکی از این نقاط می‌تواند باعث هدر رفتن 100 گالن آب در روز شود.

5 ــ نزدیک به نوروز: اگر برای تمیز بودن نقاط خاصی از منزل وسواس دارید، برای تمیز کردن آنها، روزهای آخر را انتخاب کنید تا چند بار از آب و مواد شوینده استفاده نکنید.

6 ــ با سطل: وقتی از شلنگ برای شست‌وشو استفاده می‌کنید، شاید به‌درستی حجم آب مصرفی را درک نکنید بنابراین بهتر است برای شست‌وشو از سطل استفاده کنید. به این ترتیب هم به حجم آب مصرفی بیشتر دقت خواهید کرد و هم این‌که آب کمتری مصرف می‌شود.

همیشه به ذخایر فکر کنیم

خانه‌ تکانی نوروز دوره موقتی مصرف بیش از اندازه آب نیست. به این دلیل که مردم کشور ما و بسیاری از کشورهای جهان، رفتار درستی با منابع آبی زمین ندارند. برای جلوگیری از هدر رفتن آب، نکات زیر را به ذهن بسپارید:

1 ــ تا پایان ببندید: در طول کارهایی مثل مسواک زدن، اصلاح صورت، شستن دست‌ و صورت، وضو گرفتن، شست‌وشوی بعضی از رخت‌ها با دست، دوش گرفتن، اجابت مزاج و بسیاری از مثال‌های ریز و درشت دیگر معمولا فراموش می‌کنیم شیر آب را ببندیم. از همین نقطه شروع کنید. علاوه بر این‌که بهتر است درباره کارهایی مثل دوش گرفتن، مدت زمان آن را نیز کاهش دهید.

2ــ در یک تشت: برای شستن میوه و سبزی، آنها را داخل قابلمه یا تشتی خیس کرده و بعد آنها را بشویید. پس از پایان کار، آب داخل تشت را پای گلدان‌های منزل یا حیاط بریزید. به این ترتیب با یک تیر دو نشان زده‌اید.

3 ــ دور نریزید: آب جوشیده کتری یا سماور را دور نریزید. پس از سرد شدن می‌توانید آن را داخل تنگ آب بریزید یا برای پر کردن قالب یخ یا اتو از آن استفاده کنید.

4 ــ در طول ظرفشویی: در طول شستن ظرف‌ها ــ به‌ویژه اگر چرب بوده یا غذا به آنها چسبیده ــ شیر آب را باز نگذارید. ظرف‌ها را با مایع بشویید و سپس شیر آب را باز کرده و آنها را آبکشی کنید.

5 ــ به وقت و مناسب: برای آب دادن گل‌ها، غروب و ابتدای صبح را انتخاب کنید. به این ترتیب میزان تبخیر آب کمتر شده و نیاز به آبیاری مجدد کاهش پیدا می‌کند. از سوی دیگر گل‌ها و گیاهان را متناسب با وضعیت آب‌‌و‌هوایی مکان زندگی خود انتخاب کنید تا میزان آبیاری آن بیش از اندازه نباشد. می‌توانید از مالچ‌پاشی اطراف درخت‌ها و گل‌ها برای جلوگیری از هدر رفتن آب استفاده کنید. از آبپاش برای آبیاری گل‌ها استفاده کنید تا آب در یک نقطه تجمع پیدا نکرده و با یک بار آبیاری، همه نقاط خاک را آب‌ دریافت کنند.

6 ــ ابتدا جارو: برای تمیز کردن پارکینگ، راهروها، نرده‌ها، پله‌ها، ایوان، حیاط و... ابتدا مکان موردنظر را جارو و گردگیری کرده و سپس با کمی آبپاشی تمیزکاری را کامل کنید.

7 ــ یک بطری: بهتر است برای نوشیدن آب بیرون از منزل، قمقمه کوچک خودتان را همراه داشته باشید. به این ترتیب نیاز خرید مکرر آب معدنی و زباله‌سازی و استفاده بیش از اندازه از بطری‌های آب معدنی کاهش می‌یابد. اگر ورزش می‌کنید، این نکته بسیار مهم است.

8 ــ با آب باران: اگر منطقه زندگی شما پُر بارش است با استفاده از سطل یا تشت، آب باران را جمع‌آوری کرده و در روزهایی که باران نمی‌بارد، از این منابع برای آبیاری گل‌ها یا هر امکان دیگری که به آب تصفیه شده نیار ندارد، کمک بگیرید. آب باران را داخل بطری‌های دربسته ریخته و در جای خنک نگهداری کنید تا تبخیر نشود.

به شوینده آغشته نکنید

هنگام شست‌وشو بعضی‌ها به‌قدری صابون روی دست یا مایع ظرفشویی روی ظرف‌ها یا پودر لباسشویی و رختشویی به رخت‌ها یا داخل لباسشویی اضافه می‌کنند که برای زدودن این شوینده‌ها، باید چند برابر آب استفاده کنند. از سوی دیگر برای جرمگیری سرویس بهداشتی یا کاشی‌های و سرامیک‌های منزل یا محل کار نیز، همین کار را تکرار می‌کنند.

یادتان باشد استفاده بیش از اندازه از این شوینده‌ها بر سلامت بدن تاثیر منفی می‌گذارد. به این ترتیب که باقی ماندن آنها روی ظروف، سلامت دستگاه گوارش، در لباس‌ها روی پوست، جرمگیرها روی سلامت ریه‌ها و چشم تاثیر منفی دارند.

علاوه بر این استفاده بیش از اندازه از این شوینده‌ها باعث آلوده‌شدن آب خواهد شد. بنابراین در استفاده از شوینده‌ها، ضدعفونی‌کننده‌ها، جرمگیرها و... تناسب را رعایت کنید.

افزودن این شوینده‌ها به آب تصفیه‌شده شهری باعث به‌هم خوردن تعادل PH آب شده و علاوه بر آسیب به لوله‌های فاضلاب، ایجاد خوردگی یا رسوب در آنها به همه موجوداتی که در تماس با این آب هستند، آسیب وارد می‌کند.

مهتاب خسروشاهی - سلامت / روزنامه جام جم

منابع: National geographic و volusia.org و ofwat.gov.uk