در این سالها چهرههایی مثل مرتضی سرهنگی، مجید مجیدی، ابراهیم حاتمیکیا، وحید یامین پور و مسعود شجاعی طباطبایی به عنوان چهره سال هنر انقلاب انتخاب و معرفی شدند. بهانه این مراسم سالروز شهادت مرتضی آوینی بوده و این انتخاب به همت حوزه هنری انقلاب اسلامی برگزار شده است. امسال به جز حوزه هنری، دستگاههای هنری دیگری در انتخاب چهره سال هنر انقلاب اسلامی مشارکت دارند، هر شب از هفته هنر انقلاب به یکی از هنرها اختصاص پیدا کرده و این هفته به یک جشن سراسری در تمام ایران تبدیل شده است.
روز گذشته مجدالدین معلمی، معاون هنری حوزه هنری و دبیر هفته هنر انقلاب اسلامی و مسعود شجاعی طباطبایی، مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری درباره برگزاری این جشن توضیحاتی ارائه کردند و آن طور که معلمی توضیح داده، این دوره انتخاب چهره هنر انقلاب با دشواریهایی همراه بوده که شرحش را در ادامه میخوانید:
هنر ویروسی
شیوع کرونا فقط سلامت مردم جهان را تهدید نکرد؛ بسیاری از فعالیتها از جمله فعالیتهای فرهنگی و هنری در تمام جهان تحت تاثیر قرار گرفت و در ایران هم قرنطینه و اهمیت فاصلهگذاری اجتماعی مردم و هنرمندان را از هم دور کرد. مجدالدین معلمی همین فاصله بین مردم و هنرمندان را دلیلی بر دشواری انتخاب چهره هنر انقلاب میدانند. معاون هنری حوزه هنری و دبیر هفته هنر انقلاب معتقد است: هنر در تعامل با مخاطب شکل میگیرد و زمانی که اجتماعات را از دست میدهیم، فعالیتهای فرهنگی دچار مساله میشود. در دو سال گذشته فعالان عرصه هنر با مشکلات بسیاری روبهرو بودند. سینماها، گالریها، تئاترها تعطیل شدهبودند و در نتیجه عرصه فرهنگ و هنر دچار خدشه شد، ارتباط مردم و هنر دیگر مانند گذشته نبود که شاهد جلوهگریهای هنری باشیم.
بر اساس توضیحات دبیر هفته هنر انقلاب، تعامل و تاثیرگذاری هنرمند یکی از معیارهای مهم انتخاب چهره سال هنر انقلاب است و به همین دلیل امسال انتخاب این چهره دشوارتر از همیشه بوده است.
معلمی در این باره توضیح داد: طبیعتا برای فرهنگ جدیدی که شکل گرفته و اجتماعات کمرنگ شدهاست، باید فکر کنیم و فعالیتها شکل و ساختاری پیدا کند که مردم و هنرمندان دوباره به هم مرتبط شوند تا فرهنگ دوباره تقویت شود. امسال برای انتخاب چهرهسال هم دچار مشکلاتی بودیم. هر سال یکی از مهمترین شاخصها برای انتخاب، اقبال عمومی هنرمند، تأثیرگذاری عمومی و استقبال مردم از هنر او بوده ولی این معیار در سال گذشته با توجه به محدودیتهای ناشی از شیوع کرونا، خیلی کارکرد نداشت. در نتیجه برای انتخاب با دشواریهایی مواجه شدیم.
شبهای هفته هنر انقلاب
هفته هنر انقلاب اسلامی و انتخاب چهرهسال هنر انقلاب قرار است با سه جنس فعالیت و سه نوع برنامه مختلف برگزار شود. معلمی این نکته را طرح کرد و دربارهاش این طور توضیح داد: اولین اقدام تکریم از هنرمندان و فعالان عرصه هنر و فرهنگ است که در سال گذشته تولیداتی داشتند که مورد استقبال مردم قرار گرفتهاست.
بخش دوم برنامههای هفته هنر انقلاب برگزاری شبهای هنر است که از یکشنبه تا پنجشنبه هفته آینده به مدت پنج شب برگزار میشود و بر اساس توضیحات دبیر هفته هنر انقلاب، هر شب به یکی از رشتههای تخصصی هنر اختصاص دارد از هنرمندان و پیشکسوتان همان عرصه یک رشته تخصصی را پیگیری میکنیم و همه هنرمندان و پیشکسوتان آن حوزه را از افطار به یک گعده دوستانه دعوت میکنیم. جشنها به این ترتیب برگزار خواهدشد:
یکشنبه ۲۱ فروردین: شب سینما و تئاتر
دوشنبه ۲۲ فروردین: شب نویسندگان و پژوهشگران انقلاب
سهشنبه ۲۳ فروردین: شب محققان و راویان انقلاب و دفاعمقدس
چهارشنبه ۲۴ فروردین: شب موسیقی و شعر انقلاب
پنجشنبه ۲۵ فروردین: شب هنرهای تجسمی، عکس و معماری انقلاب.
این جشنها از افطار آغاز میشود و با تجلیل از سه هنرمند در همان رشته ادامه پیدا میکند. این سه نفر به نوعی نامزدهای دریافت عنوان چهرهسال هنر انقلاب هستند که تقدیر میشوند و قرار است روز جمعه ۲۶ فروردین انتخاب نهایی و هنرمند چهرهسال هنر انقلاب معرفی شود.
دبیر «هفته هنر انقلاب» در ادامه به تشکیل هیات علمی در رشتههای مختلف اشاره کرد و آن را باعث تحکیم آکادمی «هفته هنر انقلاب» دانست. معلمی در این باره گفت: بر اساس نظرات این هیاتهای علمی امسال با ۳۰ برگزیده مراسم را برگزار میکنیم. مهمترین شاخص که هر سال برایمان مهم بوده و منجر به انتخاب چهرهسال میشود، گستردگی مخاطبان بودهاست؛ مثلا میزان تیراژ یا میزان فروش آثار هنری. در واقع دیده شدن برایمان مهم است. در ضمن معیارهای دیگری مانند سوابق هنرمند و گستراندن و تربیت هنرمند، فعالیت موثر، جریانسازی انقلابی در استانها، واکنش هنرمندانه به جریانهای معارض فرهنگی، کسب موفقیت و دریافت مقام از جشنوارهها نیز از دیگر شاخصهای ماست.
۲۰ سالن جدید در چرخه اکران
هفته هنر انقلاب اسلامی به جز برنامهها و جشنهای فرهنگی هنری که با تقدیر و تجلیل همراه است، نقطه شروعی است برای بهرهبرداری از برخی زیرساختهای فرهنگی هنری.
معاون هنری حوزه هنری در این باره توضیح داد: برای عرضه فرهنگ و هنر باید زیرساختها در دل مردم ایجاد و امکان دیده شدن فراهم شود. به همین دلیل، همین هفته ۲۰ سالن جدید به چرخه اکران اضافه میکنیم. در سه استان فارس، یزد و کردستان توسعه فضای نمایشگاهی را خواهیمداشت و فروشگاه محصولات فرهنگی در همدان برپا خواهدشد. با همکاری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران برنامه «یک شهر یک گالری» را نیز تدارک دیدهایم که شامل نمایش آثار گرافیکی در فضاهای شهری است. همچنین قرار است روز یکشنبه از افطار تا سحر، سینماهای حوزههنری در سراسر کشور نیمبها باشد. روز سهشنبه کتابفروشیها هم با ۲۵درصد تخفیف در خدمت علاقهمندان کتاب هستند و در طول هفته هنر انقلاب اسلامی، به مدت هفتشب برنامه «عطف» درباره هنر انقلاب از شبکه افق پخش خواهدشد.
بر اساس توضیحات معلمی، یکی از مهمترین سیاستهای این دوره از هفته هنر انقلاب اسلامی، توجه به استانهاست. هر اقدامی که در تهران انجام شود، در مراکز استانها نیز اجرا میشود و در هر استان چهرهسال هنر انقلاب از میان هنرمندان همان استان انتخاب و معرفی خواهدشد.
نمایشگاههایی برای هنر انقلاب
مسعود شجاعی طباطبایی، مدیر مرکز هنرهای تجسمی هفته هنر انقلاب اسلامی را اتفاقی مبارک دانست از این بابت که ۳۰ پوستر بر مبنای دستنوشتههای شهید آوینی تولید شده و با همکاری هنرمندان توانمند عرصه تجسمی طراحی و آماده شدهاست. وی درباره این پوسترها گفت: آقای مسعود نجابتی بر فرآیند طراحی این پوسترها نظارت کردهاند و قرار است نمایشگاهی از این آثار در تهران و در تمام مراکز استانها به نمایش درآید. همچنین سردیس شهید آوینی با هنر قدرتا... معماریان تولید شده که در ۳۰ مرکز استان نصب میشود.
بر اساس توضیحات شجاعی طباطبایی، یکی دیگر از اتفاقات ویژه این دوره از هفته هنر انقلاب، مشارکت دستگاههای متعدد در برگزاری نمایشگاه هنر انقلاب بودهاست. او در این باره توضیح داد: مجموعهای از ارگانها در کنار هم این اتفاق را رقم میزنند، علاوهبر مراکز استانها نمایشگاههایی را هم افتتاح خواهیم کرد. در فرهنگسرای نیاوران هم نمایشگاهی داریم که کیفیت متفاوتی دارد. در حوزه هنری سه گالری داریم که به هنر مفهومی اختصاص پیدا میکنند و بیلبوردها و عرشه پلهای شهری تهران هم به این رویداد اختصاص پیدا خواهد کرد تا چهرههای هنر انقلاب بیشتر معرفی شوند.
نمایشگاه هنر انقلاب با همکاری حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، بنیاد فرهنگی روایت فتح و مؤسسه توسعه هنرهای تجسمی معاصر در فرهنگسرای نیاوران از روز شنبه ۲۰ فروردین ۱۴۰۱ برگزار میشود. در این نمایشگاه ۵۰ اثر از پوسترهای دوران انقلاب، ۱۸ اثر نقاشی، ۲۱ اثر عکس،۳۰اثر پوستر با موضوع هفته هنر انقلاب برگرفته از نوشتههای شهید آوینی به همراه سه عکس در ابعاد بزرگ از میشل ستبون، عکاس فرانسوی از حوادث دوران پیروزی انقلاب اسلامی به نمایش درخواهد آمد.
همچنین در بخش جنبی این نمایشگاه نیز کارگاههای آموزشی هنرهای تجسمی به همت فرهنگسرای نیاوران و با همکاری مرکز آموزش و توسعه فعالیتهای فرهنگی و هنری در تاریخ ۱۹ و ۲۰ فروردین از ساعت ۱۵ تا ۱۹ در محوطه باز فرهنگسرای نیاوران و با حضور بیش از ۴۰ هنرمند، در رشته های خوشنویسی، مجسمهسازی و نقاشی برگزار خواهد شد.
علاقهمندان میتوانند از ۲۰ تا ۳۰ فروردین ماه با رعایت دستورالعملهای بهداشتی در روزهای عادی از ساعت ۱۰ تا ۱۸ و در روزهای تعطیل از ساعت ۱۴ تا ۱۸ به فرهنگسرای نیاوران مراجعه کنند.
آذر مهاجر - ادبیات و هنر / روزنامه جام جم