روایت روشنگری جوانانی که بنگاه رسانه‌ای شبکه معاند را مورد هدف قرار داده است
به گزارش جام جم، نهج‌البلاغه هم سراسر مضامین سیاسی، اجتماعی، اخلاقی و ... دارد که به‌صورت کاربردی می‌تواند در برهه‌های دیگر نیز قابل بهره‌برداری باشد. اگر در مناسبت‌های مذهبی گذشته از بینندگان ویژه‌برنامه‌هایی با عنوان فصل بنی‌امیه، فصل امام‌حسن(ع) و ... در سوره بودید یا علاقه دارید نظرات کارشناسان را درباره ترجمه‌ها و شرح نهج‌البلاغه بدانید یا آثار مرتبط با آن را بشناسید در این فصل می‌توانید تا پایان ماه‌رمضان با برنامه همراه باشید.
برنامه تلویزیونی‌ای به تهیه‌کنندگی مرتضی روحانی، سردبیری و اجرای مسعود دیانی که در شب‌های ماه‌رمضان ساعت ۲۲ از شبکه چهار سیما پخش می‌شود و بازپخش آن نیز ساعت ۹ صبح و ۱۵ و ۳۰ دقیقه فردای روز پخش، روی آنتن خواهد رفت. امروز در تقویم ما به‌نام نهج‌البلاغه نام‌گذاری شده است؛ ما هم فرصت را مناسب دیدیم تا به این برنامه بپردازیم و با کارشناسان آن ، گفت‌وگویی داشته باشیم.
یک ماه با یک کتاب
محور ۳۱ شب سوره در ماه‌رمضان پیش‌رو ، نهج‌البلاغه است اما نه آنچنان که همیشه از این اثر فخیم شنیده‌ایم بلکه این برنامه با نگاهی به‌روز و در پیوند با مسائل جامعه به این سوژه پرداخته است و رویکردی جدید دارد. به همین دلیل چه برای مخاطبانی که با بندبند نهج‌البلاغه آشنایی دارند و چه آنانی که تابه‌حال دست به کتاب نبرده‌اند، تماشایش می‌تواند حرفی تازه برای گفتن داشته باشد. به گفته دست‌اندرکاران سوره، مباحثی که در این فصل از برنامه مطرح می‌شود مربوط به حوزه‌هایی چون حکمرانی، اجتماعی، اخلاقی تا بحث‌های سندی، فنی و حدیث‌پژوهانه نهج‌البلاغه است. درواقعتتاریخ نهج‌البلاغه، زیبایی‌شناسی نهج‌البلاغه، عدالت، فساد، مدیریت، حقوق‌شهروندی و عدالت‌جنسیتی ازجمله مواردی است که در این فصل از دیدگاه نهج‌البلاغهتدر هر قسمتتمورد بررسی قرار می‌گیرد.
مالک‌اشتر؛ خطبه‌خوان نهج‌البلاغه
سوره در این فصل، بخشی تازه را دل برنامه گنجانده است که هم با قسمت نوستالژی ذهن مخاطبان سروکار دارد و هم حس و حالی هنرمندانه به برنامه افزوده است. ضمن این‌که کاملا در راستای محتوای این فصل هم هست. اگر بیننده برنامه باشید دیده‌اید که در بخشی از برنامه داریوش ارجمند، بازیگری که برای بسیاری هنوز همان مالک‌اشتر سریال امام‌علی(ع) استتبا بیانی گیرا خطبه‌‌های منتخبی از نهج‌البلاغه را می‌خواند. به گفته دست‌اندرکاران برنامه، انتخاب داریوش ارجمند هم به جهت برقراری ارتباط بیشتر با مخاطبان عام است و هم به دلیل توانایی و تسلط او بر متن. مخاطبان هدف سوره، عموم مردم نیستند اما تلاش شده همه برنامه با گفت‌وگوی تخصصی و فنی نگذرد و مساله انضمامی را وسط قرار دهد که همه با آن درگیر هستند. برای آن بخشی هم که به گفت‌وگوها بستگی دارد مجری سعی می‌کند صحبت‌های فنی برخی اساتید را خرد کند و بیشتر توضیح دهد تا مخاطبان بیشتری از مباحث بهره ببرند.
چه کسانی به سوره می‌آیند؟
اگر از مخاطبان فصل‌های پیشین این برنامه بودید ممکن است با برخی کارشناسان این فصل، نوع نگاه و تحلیل‌هایشان آشنایی داشته باشید. البته چهره‌های تازه هم در جایگاه کارشناس در این فصل حضور خواهند داشت. افراد مختلفی که در حوزه نهج‌البلاغه پژوهش و اثر داشتند. با اعلام دست‌اندرکاران برنامه، افرادی نظیر حجت‌الاسلام علی رهبر از اصفهان که سال‌ها تدریس نهج‌البلاغه داشتند تا کسانی مثل دکتر حاتمی که سرویرستار دایره‌المعارف نهج‌البلاغه هستند تا اساتید حوزه علمیه قم مثل آیت‌‌ا... علیدوست و همچنین حجت‌الاسلام نظافت از مشهد از این جمله هستند.تهمچنینتدر حوزه حکمرانی از حضور کسانی مثل عماد افروغ، محسن اسماعیلی و ... نیز بهره برده شده است.
پیوند دیروز و امروز
این فصل هم در حوزه مباحث سیاسی و اجتماعی سعی دارد تا حد زیادی مسائل روز را در ارتباط با آموزه‌های نهج‌البلاغه به چالش بکشد. مسائلی که در حوزه حکمرانی مثل فساد، اخلاق دولتمردان، روابط مردم با حاکمیت و ... وجود دارد صرفا مرتبط با گذشته نیست. در همه تاریخ مساله بوده است و امروز هم با آن درگیر هستیم. پس پرداختن به این موارد ناظر به مسائل واقعی است و باعث می‌شود نهج‌البلاغه را امروزی‌تر بفهمیم و سخنان درج شده در آن، امری انتزاعی برایمان به حساب نیاید.
نهج‌البلاغه همچون مولایمان غریب است
این‌که به‌عنوان کشور شیعی و علوی تا چه حد از بیانات مولا علی(ع) اطلاع داریم یا این‌که اصلا می‌دانیم محتوای نهج‌البلاغه که پس از قرآن با‌ارزش‌ترین کتاب برای ما شیعیان است، چیست، یک بحث جدی به حساب می‌آید. حجت‌الاسلام والمسلمین محمد عشایری‌منفرد، کارشناس و محقق مسائل مذهبی و از مهمانان برنامه در این‌باره نظراتی را ارائه کرده است:
ضرورت تولید برنامه‌هایی مثل سوره
به‌واقع جای خالی برنامه‌ای مانند سوره که اختصاص به معرفی و بحث درباره نهج‌البلاغه دارد، تاکنون در رسانه ملی خالی بوده است و تولید چنین برنامه‌هایی برای جامعه اسلامی یک ضرورت است. در این برنامه اساتید و محققانی که روی نهج‌البلاغه مطالعه و پژوهش دارند، می‌توانند نقطه‌نظرات و دیدگاه‌های خود را با مخاطبان در میان بگذارند و جامعه را از رهنمودهای این کتاب شریف مطلع سازند. طی مدتی که این برنامه روی آنتن شبکه چهار رفته است، افرادی به برنامه سوره دعوت شده‌اند که در بحث‌های اجتماعی، خانوادگی و سیاسی جزو افراد فرهیخته و تاثیرگذار هستند.
آقای دیانی به‌عنوان مجری برنامه سوره خود یک محقق است و می‌تواند باعث به چالش کشیدن موضوعات شود، البته اگر در هر برنامه چند کارشناس با دیدگاه‌های مختلف حضور داشتند، این برنامه قطعا چالشی‌تر می‌بود و مخاطب می‌توانست با آن ارتباط بهتری برقرار کند.
بیان عامیانه مباحث نهج‌البلاغه
مخاطبان شبکه چهار مخاطبان خاصی هستند و بحث‌های علمی و چالشی می‌تواند در این شبکه مطرح شود اما اگر قرار باشد بحث‌هایی درباره نهج‌البلاغه را کمی عامیانه‌تر مطرح کنیم و این برنامه برای شبکه‌های سراسری تولید شود، باید بحث‌ها از منظر مخاطب عام مطرح شود تا بتواند برای آنها باورپذیر و قابل درک باشد.
بحث‌های خوب و متفاوتی در برنامه سوره و درباره نهج‌البلاغه صورت می‌گیرد که می‌توان از این بحث‌ها برای اداره بهتر حکومت یا روابط اجتماعی بهره برد. نهج‌البلاغه یک کتاب کامل از امیر مومنان است که در هر زمانی از تاریخ حرفی برای گفتن دارد و مردم و مسؤولان می‌توانند از نکات این کتاب برای ساختن جامعه‌ای بهتر بهره ببرند.
شبکه‌هایی مانند شبکه سه و شبکه یک باید در ساخت برنامه‌هایی براساس نهج‌البلاغه پیشقدم شوند تا عامه مخاطبان تلویزیون بتوانند از سیره عملی حضرت علی (ع) و گفتار او بهره ببرند. به‌واقع نهج‌البلاغه بین مردم ناشناخته است و کمتر کسی وجود دارد که از محتوای این کتاب ارزشمند با‌اطلاع باشد. می‌توان با روان‌گویی و ترجمه آسان این کتاب، مردم را از صحبت‌هایی که امیر مومنان درباره هر موضوع اجتماعی، اقتصادی و حکومتی به آن اشاره داشته است، مطلع کرد. ما در مملکت شیعی باید به این کتاب بیشتر بها دهیم و بتوانیم از رهنمودهای آن به‌درستی استفاده کنیم. می‌توان در رسانه ملی با ابتکار عمل و خلاقیت بیشتر در راه معرفی این کتاب ارزشمند و گهربار، برنامه‌های مخاطب‌پسند تولید کرد.
نهج‌البلاغه، راهی برای تعالی
نهج‌البلاغه همچون مولایمان علی، واقعا غریب است. این کتاب و امیر مومنان در کشورهای دیگر و بین افراد سرشناس از مذاهب و ادیان دیگر بیش از شیعیان شناخته شده است و این برای ما به‌عنوان یک جامعه و حکومت شیعی علوی جای تاسف دارد.
جورج جرداق در سخنانی در تعریف از نهج‌البلاغه می‌گوید: اتعجب می‌کنم از جامعه‌ای که نهج‌البلاغه در آن باشد و در آن جامعه ظلم وجود داشته باشد.ب دکتر زکی مبارک هم در روایتی اذعان می‌دارد: ااگر کسی نهج‌البلاغه را بخواند، این کتاب به او مروت و جوانمردی هدیه می‌کند.ب همان‌طور که در گفتار این پژوهشگران و نخبگان هم مشهود است مفاهیم نهج‌البلاغه اگر کمی عامیانه‌تر تحلیل و بازگو شود برای همه جامعه قابل درک است و می‌تواند باعث تعالی در جامعه شود.
نهج‌البلاغه نگاه ویژه‌ای به بانوان دارد
ناهید طیبی، کارشناس و پژوهشگر مذهبی است که در برنامه سوره حضور داشته و درباره جایگاه زن از نظر حضرت امیر و در نهج‌البلاغه صحبت کرده است.
طیبی، فعال این حوزه درباره حضور خود در برنامه سوره که از شبکه چهار سیما و با محوریت نهج‌البلاغه روی آنتن می‌رود، به ما می‌گوید: کتاب نهج‌البلاغه از نظر شیعه بعد از قرآن یک کتاب و منبع کامل برای تکامل بشریت است. نهج‌البلاغه یک کتاب فوق‌منبع است و باید از این کتاب به دلیل اطلاعات جامع و کاملی که در خود جای داده است، بیشتر استفاده و به مخاطبان معرفی شود. وی می‌افزاید: تقریبا ۳۲ جمله در نهج‌البلاغه و از زبان حضرت امیر درباره بانوان وجود دارد که احتیاج به بازخوانی و پژوهش بیش از پیش دارد. برنامه‌هایی مانند سوره کمک می‌کند مردم با چهره واقعی نهج‌البلاغه آشنا شوند. شاید برنامه‌سازی درباره نهج‌البلاغه کمی دیر آغاز شده است اما باز هم می‌توان از این فرصت استفاده کرد و معنا و مفهوم این کتاب ارزشمند را با مخاطبان در میان گذاشت.
طیبی ادامه می‌دهد: هر بخش از سخنان حضرت امیر در این کتاب دلالت بر رفتارهای امروز جامعه ما دارد و می‌توان با یک تفسیر و دقت خوب، نیاز جامعه امروز را در این کتاب عزیز پیدا کرد. چنین برنامه‌هایی از شبکه چهار می‌تواند روی خواص جامعه تاثیرگذاری داشته باشد.
این کارشناس مذهبی با اشاره به این موضوع که شبکه چهار، شبکه خواص جامعه است، می‌افزاید: شبکه چهار به‌نوعی شبکه خواص است و مخاطبان عام کمتر این شبکه را می‌بینند، پس اگر با تحقیق و پژوهش درباره هر مساله‌ای با خواص صحبت کنیم، آن را می‌پذیرند. در نهج‌البلاغه بارها بر مشورت و خصوصا مشورت با بانوان تاکید شده است اما شاهدیم که در فضای رسانه‌ای و مجازی احادیثی به ائمه ربط داده می‌شود که اصلا دیدگاه آنها نبوده و فقط برای تشویش ذهن مخاطبان و این‌که در اسلام و سیره اهل بیت به زنان بهایی داده نمی‌شود، این احادیث تکثیر می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: باید از نهج‌البلاغه و کلام امیر استفاده کرد و مخاطبان جامعه را از نوع دیدگاه این عزیزان نسبت به هر موضوع اجتماعی، خانوادگی و سیاسی مطلع کرد. بین مردم و نهج‌البلاغه فاصله زیادی وجود دارد و می‌توان با ساخت چنین برنامه‌هایی این فاصله را کم کرد. با یک تحقیق و جست‌وجوی کوتاه در فضای اینترنت می‌توان دریافت که تاکنون چقدر در شناساندن نهج‌البلاغه کوتاهی شده است.
ناهید طیبی اظهار می‌کند: درخصوص زنان در فضای اینترنتی و رسانه‌ای جهان این‌گونه تصویرسازی شده که اسلام با زنان مشکل دارد و غرب برای زن جایگاه قائل است اما در واقعیت و با کمی تحقیق می‌توان فهمید که دقیقا برعکس آنچه در رسانه‌های غربی نشر پیدا کرده است، اسلام جایگاه بسیار بالا و ویژه‌ای برای زنان در‌نظر گرفته و بارها در قرآن و کتاب‌هایی چون نهج‌البلاغه به آن اشاره داشته است.
وی در پایان تشریح می‌کند: این‌که مردم و مخاطبان از دیدگاه حضرت امیر و بیانات ایشان درباره زنان اطلاع کاملی ندارند، به کوتاهی ما در برنامه‌سازی و دادن اطلاعات درست به مخاطبان بازمی‌گردد. ما باید تمام تلاش خود را انجام دهیم که نه تنها فقط از شبکه چهار، بلکه در شبکه‌های دیگر رسانه ملی اعم از تلویزیون و رادیو و به‌صورت عامیانه‌تر درباره نهج‌البلاغه صحبت و مردم را از نوع نگاه حضرت علی (ع) مطلع کنیم.
ایجاد الفت
سردبیری این برنامه را مسعود دیانی برعهده دارد، کارگردانی‌اش با ترقی‌طلب و تهیه‌کنندگی آن با مرتضی روحانی است. در کنار این افراد ، شورای سردبیری و تیم پژوهش هم حاضر هستند و محتوای هر فصل و قسمت را تعیین می‌کنند. در این فصل غرض این بوده است که کلیت نهج‌البلاغه را به مخاطبان معرفی کنند و بر همین اساس بخش‌های مختلفی را تعریف کردند. در یکی از آیتم‌ها معرفی آثار مربوط به نهج‌البلاغه صورت می‌گیرد. ۱۰ شب ۱۰ ترجمه، ۱۰ شب ۱۰ شرح نهج‌البلاغه و ۱۰ شب دیگر ۱۰ اثری که درباره نهج‌البلاغه نوشته شده است در برنامه بررسی می‌شوند. سعی شده است بسته‌ای کامل از موضوعات مرتبط با نهج‌البلاغه ارائه شود تا مخاطب با این اثر الفت بیشتری احساس کند. مخاطبانی هستند که براساس گفت‌وگوهای هرشب با محوریت موضوعات سیاسی و اجتماعی بیشتر به فضای نهج‌البلاغه نزدیک می‌شوند و بعضی‌ها هم هستند که موضوعات اخلاقی برایشان جالب‌تر است.
عماد افروغ در گفت‌وگو با روزنامه جام‌جم:
نهج‌البلاغه یک منشور تمام‌عیار حکمرانی است
حکمرانی براساس نهج‌البلاغه و سیره مولا علی یکی از مباحثی بود که در برنامه سوره و با حضور عماد افروغ درباره آن بحث شد. عماد افروغ در گفت‌وگو با ما درباره مبحثی که خود در این برنامه به آن اشاره داشته، صحبت کرده است.
در برنامه سوره به کدام قسمت از نهج‌البلاغه اشاره داشتید؟ بحث‌های مطرح شده تا چه حد براساس جامعه امروز انتخاب شده است؟
در برنامه سوره، درباره حکمرانی در نهج‌البلاغه صحبت کرده و بحثم را حول سه محور پیش بردم. یکی بحث عدالت اجتماعی، یک بحث حقوق متقابل بین والی و مردم یا حکمران و مردم و یکی هم مقوله مشروعیت یا فلسفه سیاسی که در ادامه بحث به سمت مردم‌سالاری دینی رفت. یک مقداری بحث از فلسفه سیاسی و حق و نگاه‌های مختلف به مشروعیت کردم و در نهایت از بین سه فلسفه تئوکراسی، دموکراسی و مردم‌سالاری دینی قائل به این شدم که از نهج‌البلاغه نه دموکراسی محض به دست می‌آید و نه تئوکراسی محض، بلکه یک مردم‌سالاری دینی به دست می‌آید که یک تعریف جدیدی از مشروعیت است و این پدیده نوظهوری است و انقلاب اسلامی هم در واقع ادامه همین تعریف از مشروعیت است.
به این نکته اشاره کردم که متاسفانه به غلط جا افتاده است که مشروعیت و مقبولیت تفاوت دارند. این یک اشتباه بسیار فاحشی است، مشروعیت خودش حاوی حقانیت و شرعیت از یک طرف و مقبولیت و رضایت عامه از طرف دیگر است.
یعنی خود مشروعیت حاوی مقبولیت هم هست و این دلالتی دارد که باید به دلالت‌هایش توجه کرد، یعنی در نظام اسلامی حاکمی که حقانیت دارد، حق کودتا ندارد و به همین ترتیب مردمی که حقانیت حاکمان را پذیرفته‌اند به‌عنوان یک بال مشروعیت حق ندارند دور هر کسی حلقه بزنند. هر دو باید شکل بگیرد یعنی حاکمان باید ویژگی‌های خاصی داشته باشند و مورد قبول و رضایت عامه باشند و این را شما در سیره عملی حضرت امیر هم می‌بینید.
حضرت امیر به‌رغم آن که حقانیت داشت و شرعیت منصوص داشت، همان چیزی که شیعه باور دارد اما تا مادامی که مردم فوج فوج به سمت ایشان رو نیاوردند، ایشان هیچ اقدامی برای تشکیل حکومت نکردند و بعد هم اشاره کردند اگر این مردم نبودند و قیام حاکم منوط به نصرت مردم نبود، من اصلا آن را رها می‌کردم و حتی در زمانی هم که حاکم بودند بارها گفتند مرا کنار بگذارید و رها کنید و بروید دور کس دیگری حلقه بزنید.
آیا به این معناست که این صحبت‌ها به هیچ‌عنوان شعاری نبوده است؟
بله. اصلا موضع امام علی(ع) در گفتارشان مشخص است و عملا اتفاق افتاده است، یعنی همین که مردم فوج فوج دور ایشان حلقه زدند و ایشان بیان کرده‌اند طوری به من حمله‌ور شدند که نزدیک بود حسن و حسین لگدمال شوند و پیراهن‌شان پاره شد. این در واقع یک گزارشی است از آنچه اتفاق افتاده است.
در جاهای دیگری از نهج‌البلاغه ایشان بیان کرده‌اند مرا رها کنید و بروید دور شخص دیگری حلقه بزنید و جمع شوید. این نشان می‌دهد اگر دموکراسی محض بود، آن ویژگی‌های حقانی و شرعی امام علی(ع) محلی از اعراب نداشت چون ایشان هم در زمان عدم خلافت‌شان جاهایی شکایت دارند از این‌که حق من بوده و حتی بعد از این‌که به خلافت می‌رسند در خطبه‌ها می‌گویند که حق من خورده شد. پس این یعنی ما حقانیتی قائلیم، یعنی هر کسی نمی‌تواند زمام امور مسلمین را به‌عهده بگیرد.
درباره بحث مقبولیت هم تا زمانی که مردم حلقه نزدند، ایشان هیچ اقدامی نکردند، کودتا نکردند و حتی به خلفا کمک هم کردند یعنی خلفایی که می‌آمدند و از ایشان مشورت می‌گرفتند، ایشان به آنها مشورت می‌دادند ولی به هر حال این یک واقعیت تاریخی و مفهومی است که نظریه ایشان یک نظریه مردم‌سالاری دینی است و نه‌تنها نظریه ایشان، بلکه نظریه امام حسین(ع) هم مردم‌سالاری دینی است.
یعنی امام حسین(ع) هم تا زمانی که دورشان حلقه نزدند و نامه‌های بیعت نفرستادند، ایشان هیچ اقدامی برای قیام نکردند، به‌رغم این‌که حقانیت داشتند و خلافت متعلق به ایشان بود، یعنی درست است که ایشان امام بود اما امامت، دلالت خلافت داشت و برای این‌که امامت تبدیل به خلافت شود یک شرط دیگر هم دارد و آن بیعت است که بعدها با امام حسین(ع) بیعت شد و امام حسین(ع) احساس کردند حجت تمام است و گفتند که امروز حجت تمام شد.
این بحث بسیار ظریفی است که ما باید در مردم‌سالاری دینی به آن توجه داشته باشیم، یعنی هم توجه به ویژگی حاکم داشته باشیم و هم توجه به مقبولیت و رضایت عامه. اینها بحث‌های کلی بود که من در آن برنامه به صورت مستند مطرح کردم.
این مباحث را چقدر مبتنی بر درک عامه مطرح کردید تا مخاطبان بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند؟
اگر دقت کرده باشید من سعی کردم به عمد برای هر حرفم مطلبی را از روی نهج‌البلاغه بخوانم، یعنی این‌که فقط برداشت شخصی من نباشد. اتفاقا اول برنامه هم گفتم من مستند حرف می‌زنم و به عمد در ارتباط با هر موضعی که می‌گیرم، از روی نهج‌البلاغه می‌خوانم؛ به دو دلیل، هم این‌که مردم بدانند از خودم نگفتم یعنی مستند حرف زدم و دلیل دوم که مهم‌تر است این‌که مردم با نهج‌البلاغه آشنا شوند. متاسفانه بنا به دلایلی مردم چندان انس و الفتی با نهج‌البلاغه ندارند و این کتاب مهجور مانده است. حتی من یک کتاب کوچکی در برنامه همراهم بود تحت عنوان اگزیده و حس و حالی از نهج‌البلاغهب که خودم آن را از نهج‌البلاغه احصا کردم، از باب این‌که چون ممکن است مردم کل نهج‌البلاغه را نخوانند، حداقل خلاصه‌ای از نهج‌البلاغه در اختیار داشته باشند و بخوانند و با مضامین و ادبیات نهج‌البلاغه آشنا شوند.
شخصا به‌جد معتقدم یک منشور تمام‌عیار حکمرانی به نام نهج‌البلاغه در اختیار ماست و مایه تاسف است این کتاب حتی در جامعه شیعی ما و در حکومت شیعی و اسلامی ما مهجور مانده است. اگر این کتاب محور قرار گیرد، حداقل بحث عدالت امام علی(ع) مورد توجه قرار گیرد، آن زمان می‌فهمیم متاسفانه چقدر زیاد با آرمان‌های علوی و عدالتخواهانه مورد نظر امام‌علی(ع) فاصله داریم، یعنی هم به طور کلی می‌توان گفت که این فاصله وجود دارد و هم به طور جزئی می‌توان روی برخی از این فاصله‌ها انگشت گذاشت. متاسفانه بعضا اسمی از امام علی(ع) برده می‌شود اما خلاف سیره و سنت امام علی(ع) عمل می‌شود و این ضربه بزرگی به بزرگان دین ما است.
برنامه‌هایی چون سوره تا چه حد می‌تواند به حرکت در این مسیر کمک کند؟
به نظرم خیلی خوب است و خودم هم دنبال‌کننده این برنامه هستم و احساس می‌کنم اگر کسی بخواهد با امام علی(ع) و با سیره نظری و عملی امام علی(ع) آشنا شود، این برنامه‌ها خیلی کمک‌کننده است اما یک نکته ظریفی وجود دارد؛ امام علی(ع) جایی می‌گویند که برقراری عدل و حق (که با هم نسبت نزدیکی دارند و حتی یکی هستند) در توصیف آسان است در عمل سخت است.
خیلی از افراد در وصف عدالت سخن می‌گویند اما زندگی‌شان هیچ ارتباطی با این حرف‌ها ندارد و مردم هم این را متوجه می‌شوند.
عدل نباید لقلقه زبان باشد، حرف حق و عدل را باید از کسی شنید که زندگی‌اش با حق و عدل انس داشته باشد. اتفاقا امام علی(ع) خیلی بحث مهمی است، زیرا امام منطقش نظر نیست، منطقش عمل است. جایی در یکی از خطبه‌ها می‌گویند برخلاف طلحه و زبیر و اصحاب جمل که فقط رعد و برق داشتند و مثل رعد خروشیدند و مثل برق درخشیدند، من نه رعدم نه برقم، من بارانم و می‌بارم.
اساسا عدل یک مقوله عملی است، نه لفظی و حرفی. این یک نکته اساسی است، یعنی عدل را باید عمل کرد نه حرف زد. در اصل عدل گره‌گشای مباحث نظری ما حتی در مباحث عدالت است، یعنی شما نمی‌توانید فقط در مورد عدالت حرف بزنید و این تصور را داشته باشید که مشکلات مفهومی در نظر حل می‌شود، نه نمی‌شود بلکه بسیاری از مشکلات مفهومی و نظری عدل در عمل حل می‌شود.
یعنی تا عدل و عدالت را عملی نکنیم، حتی گیرهای نظریه عدالت هم حل نمی‌شود بنابراین عدالت را باید از کسی شنید و از کسی پذیرفت که در آن اقدام عملی داشته باشد والا در لفظ خیلی از افراد از عدل و عدالت و علی و حسین می‌گویند. توصیه من این است از اینها نخرید، اصلا گوش‌تان شنوای اینها نباشد و ببینید در زندگی‌شان چه اندازه اقدام عملی، هم در مورد خودشان و هم در مورد دیگران اتفاق افتاده است.
نوشین مجلسی، احمدرضا معراجی/رسانه روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفت‌وگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد
