بهشت کسب و کارهای نوپا

تحقیقات نشان می‌دهد بیش از ۱۶ استارت‌آپ یونیکورن (با ارزش بیش از یک میلیارد دلار) در خاورمیانه به فعالیت مشغولند و محیط جذاب و مناسبی را برای سرمایه‌گذاران خارجی فراهم کرده‌اند.

طبق محاسبات Forbes در خاورمیانه، ۱۲۰ شرکت در نیمه اول ۲۰۲۱ توانستند بیش از ۹۱۰میلیون دلار سرمایه و بدهی جذب کنند.

شرکت‌های حوزه‌های فین‌تک، تجارت الکترونیک، فناوری غذا و نوشیدنی بیشتر از سایر حوزه‌ها توانستند این سرمایه را جذب کنند. امارات، عربستان سعودی و مصر به ترتیب ۴۲۰، ۲۴۵ و ۱۱۰ میلیون دلار از این ۹۱۰میلیون دلار را از آن خود کردند.

جالب است بدانید تامارا (استارت‌آپ فین‌تک عربستان سعودی) سرمایه‌ای به ارزش ۱۱۶میلیون دلار در دو دوره جذب کرده است. در ادامه با وضعیت استارت‌آپ‌ها در امارات، ترکیه و ایران بیشتر آشنا خواهیم شد.

وضعیت استارت‌آپ‌ها در امارات

امارات موفق‌ترین کشور خاورمیانه در جذب سرمایه به شمار می‌رود و می‌توان گفت زادگاه نزدیک به نیمی از استارت‌آپ‌های یونیکورن است.

همه‌گیری ویروس کرونا آسیب‌های بسیاری بر استارت‌آپ‌های جهان و امارات وارد کرد اما قطب فناوری ابوظبی توانست بر این چالش غلبه کند و به رشد خود ادامه دهد.

قطب استارت‌آپ دبی ـــ که اولین قطب استارت‌آپ در خاورمیانه شناخته می‌شود ـــ علاوه بر استارت‌آپ‌های داخلی از استارت‌آپ‌های خارجی نیز برای فعالیت در امارات حمایت می‌کند.

آمارها نشان می‌دهد تعداد شرکت‌های قطب استارت‌آپ‌های دبی در نیمه اول سال ۲۰۲۰ در مقایسه با سال گذشته، چهار برابر بیشتر شده است و فقط نیمی از این شرکت‌ها در امارات تأسیس شده‌اند.

جالب است بدانید هدف امارات برای سال ۲۰۳۱ این است که تعداد استارت‌آپ‌های تک‌شاخ خود را به ۲۰عدد برساند و همچنان برترین کشور خاورمیانه در زمینه جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی باشد.

وضعیت استارت‌آپ‌ها در ترکیه

اوج‌گیری استارت‌آپ‌های ترکیه از سال۲۰۱۸ با نخستین استارت‌ آپ یونیکورن شروع شده است. در مدت کوتاهی، ارزش استارت‌آپ‌های دیگر به‌ یک میلیارد دلار رسید. استارت‌آپ‌های موفق ترکیه در حوزه‌های مختلفی مانند بازی‌سازی، تجارت الکترونیک، تحویل سفارش و فین‌تک در حال فعالیت هستند.

در بخش بازی‌سازی، دو استارت‌آپ به نام‌های Peak و Rollic توانسته‌اند در جذب سرمایه‌ های خارجی موفق عمل کنند. این موفقیت باعث شد توجه شرکت‌های سرمایه‌گذار دیگری به استارت‌آپ‌های بازی‌سازی ترکیه جلب شوند.

تعداد استودیوهای بازی‌سازی در ابتدای سال ۲۰۲۱ به بیش از ۴۵۰ عدد رسید و ۳۲ استارت‌آپ در این حوزه توانستند سرمایه‌ای به ارزش ۲۲۴ میلیون دلار جذب کنند. ترکیه در بخش تجارت الکترونیک نیز موفقیت‌های بسیاری به دست آورده است.

به عنوان مثال، می‌توانیم به اولین شرکت دکاکورن ترکیه به نام ترندیول و وارد شدن استارت‌آپ هپسیبورادا به بورس نیویورک اشاره کنیم.

وضعیت استارت‌آپ‌ها در ایران

در اواخر دهه‌۸۰، استارت‌آپ‌های بزرگ کنونی مانند دیجی‌کالا و کافه‌بازار تأسیس شدند و سرمایه‌گذاری خطرپذیر نیز در ابتدای دهه بعدی شروع شد.

متاسفانه بعضا استارت‌آپ‌ها در ایران در جذب سرمایه شکست می‌خورند و نمی‌توانند با دنیای خارج از کشور نیز ارتباط برقرار کنند.

مشکل مهم‌تر این است که نیروهای متخصص همواره در حال مهاجرت هستند. بازار انحصاری و نبود زیرساخت‌های لازم مانند اینترنت پرسرعت و ارزان نیز از دیگر چالش‌ها هستند.

نتایج نظرسنجی انجام‌شده برای پیدا کردن مهم‌ترین چالش‌ها در ایران می‌تواند شما را بیشتر با وضعیت استارت‌آپ‌ها در ایران آشنا کند.

از نظر صاحبان استارت‌آپ‌ها، سرمایه ناکافی مهم‌ترین چالش به شمار می‌رود. نیروی انسانی ضعیف، نبود اطلاعات کافی از بازار و مدل کسب‌وکار نامناسب چالش‌های دیگری از نگاه صاحبان استارت‌آپ‌ها محسوب می‌شود.

معرفی استارت‌آپ‌های برتر خاورمیانه

در سال‌های اخیر، استارت‌آپ‌های خاورمیانه در حال رکورشکنی هستند و دیدن این رشد برای بسیاری از کشورهای جهان هیجان‌انگیز و جذاب است. امیدواریم روزی بتوانیم نام‌های ایرانی را نیز در کنار این استارت‌آپ‌ها مشاهده کنیم.

انغامی (Anghami)

این استارت‌آپ لبنانی ـــ که اولین پلتفرم موسیقی در کشورهای عربی به شمار می‌رود ـــ اکنون به یکی از رقبای جدی اسپاتیفای در منطقه خاورمیانه تبدیل شده است.

در سال‌۲۰۲۱، تعداد کاربران انغامی به ۷۰میلیون نفر و تعداد کاربرانی که اشتراک خریداری کرده‌اند به 1.4 میلیون نفر رسید. جالب است بدانید انغامی اولین شرکت فناوری عربی است که توانسته به بورس نیویورک وارد شود.

جملون

در این پلتفرم آنلاین اماراتی، مشتریان می‌توانند بیش از ۱۲میلیون کتاب در زبان‌های انگلیسی و عربی خریداری یا دانلود کنند. این استارت‌آپ اکنون درآمدی به ارزش بیش از 2.5 میلیون دلار در سال دارد. بهتر است بدانید استفاده از آمازون در کشورهای عربی دشوار است و تعداد کتاب‌های عربی آن به ۱۰۰۰ کتاب هم نمی‌رسد. جملون با پر کردن این شکاف بازار، لقب آمازون خاورمیانه را از آن خود کرده است.

یویو (YOYO)

این استارت‌آپ تأسیس شده در ترکیه، حوزه فعالیتش اجاره خودرو‌ست. کاربران می‌توانند پس از ثبت سفارش به‌صورت آنلاین، قفل خودروی اجاره ‌شده را با کمک گوشی همراه خود باز کنند. سرمایه جذب‌شده توسط این استارت‌آپ ارزشی بیش از پنج میلیون دلار دارد. جالب است بدانید استارت‌آپ یویو خدمات خود را علاوه بر ترکیه در کشورهای بحرین و کویت نیز ارائه می‌کند.

گتیر (Getir)

گتیر، یونیکورن دیگری در ترکیه است و در حوزه تحویل غذا و محصولات سوپرمارکتی در کمتر از یک ربع و حتی ۱۰دقیقه فعالیت می‌کند. گتیر در دوران کرونا به رشد خود ادامه داد و در سال ۲۰۲۰، سرمایه‌ای به ارزش ۲۵میلیون دلار جذب کرد.

این استارت‌آپ علاوه بر ترکیه، خدمات خود را در کشورهای مختلف اروپا و حتی شهر نیویورک آمریکا نیز ارائه می‌کند. هدف اصلی گتیر، ورود به بورس نیویورک است و اکنون با شرکت‌های بزرگ آمریکایی این حوزه رقابت می‌کند.

کریم (Careem)

جالب است بدانید کریم، اولین استارت‌آپی است که توانسته عنوان یونیکورن را در خاورمیانه به دست آورد. این شرکت سال ۲۰۱۹ توسط اوبر خریداری و به بزرگ‌ترین خرید استارت‌آپی خاورمیانه تبدیل شد. این استارت‌آپ اماراتی، اکنون علاوه بر خدمات تاکسی اینترنتی، غذا و کالاهای سوپرمارکتی نیز به مشتریان تحویل می‌دهد. کریم خدمات خود را در ۱۵ کشور جهان نیز ارائه می‌دهد.

سایر استارت‌آپ‌های برتر خاورمیانه

شرکت تجارت الکترونیک سوق، Halan، تونزر، نانا، تجیر و تبی از دیگر استارتاپ‌هایی هستند که توانسته‌اند سرمایه قابل توجهی جذب کنند. جالب است بدانید شرکت اماراتی سوق در سال ۲۰۱۷ تحت تملک آمازون درآمد.

شیرین هنرمند اصل - روزنامه نگار / ضمیمه کلیک روزنامه جام جم