بازی خطرناک کرونا و دیابت در کودکان

 به‌تازگی هم خبرهایی از افزایش شمار کودکان مبتلا به دیابت در دنیا مشاهده شده است که شواهد نشان می‌دهد به دلیل ابتلا به کرونا دچار دیابت شده‌اند و محققان ارتباط پیچیده‌ای را بین دیابت و ابتلا به کرونا پیدا کرده‌اند.

از یک‌سو، دیابت از عوامل کلیدی پرخطر برای بروز بیماری‌های جدی و خطر مرگ ناشی از ابتلا به کروناست اما در حال حاضر گزارش‌هایی از ابتلای بیماران مبتلا به کرونا وجود دارد که پس از آن دچار دیابت شده و گاهی اختلال شدید قند خون را تجربه کرده‌اند.

درواقع، مطالعه گسترده بزرگسالان مبتلا به دیابت نشان داده است افرادی که طی یک سال گذشته از کرونا بهبود یافته‌اند، در مقایسه با افرادی که پیش از این به کرونا مبتلا نشده‌اند، ۴۰درصد بیشتر در معرض ابتلا به دیابت قرار دارند.

محققان در بررسی این افراد، با مواردی مواجه شده‌اند که حتی بدون داشتن سابقه خانوادگی، با میزان بالای قند خون روبه‌رو بوده‌اند.

کودکان، قربانیان درجه اول

محققان اعلام کرده‌اند شواهد به دست آمده در زمینه ارتباط ابتلا به کرونا و افزایش احتمال ابتلا به دیابت بیشتر محدود به کودکان می‌شود.

از آنجا که می‌دانیم ابتلا به کووید-۱۹ احتمال بروز دیابت را افزایش می‌دهد، باید به دنبال علل دیگری هم باشیم که این خطر را افزایش می‌دهند و لزوما ارتباط دیابت با ابتلا به کرونا نیست که این خطر را بالا می‌برد.

شواهد حکایت از آن دارد که بستری کودکان در بیمارستان در دوران اوج سویه امیکرون رکوردشکن بود. به طوری که از شروع همه‌گیری تا انتهای ماه مارس بیش از ۱۲میلیون و ۸۰۰هزار مورد ابتلا به کووید-۱۹ در کودکان گزارش شده بود.

به طور نسبی کودکان کمی به دلیل ابتلا به کرونا در بیمارستان بستری شده‌اند اما حتی درصد پایین این آمار هم برای این گروه سنی نگران‌کننده است.

موارد جدید تشخیص دیابت در کودکان، موضوع نگران‌کننده‌ای است که می‌تواند زندگی فرد را کاملا تحت تأثیر قرار دهد.

دیابت به عنوان یک بیماری مزمن، روی چگونگی استفاده بدن از قند خون یا گلوکز تأثیر می‌گذارد و می‌تواند سال‌ها ویران‌کننده باشد.

نارسایی کلیوی، حملات قلبی، سکته، آسیب عصبی، تحلیل لکه زرد چشم، نابینایی، مشکلات عروقی و حتی قطع عضو از جمله عوارض احتمالی ناشی از ابتلا به دیابت به‌شمار می‌رود.

رشد دیابت بعد از کرونا

با توجه به این‌که دیابت نوع یک معمولا در کودکان و جوانان مشاهده می‌شود، پزشکان بر این باورند که در این بیماری، سیستم ایمنی بدن فرد به اشتباه به سلول‌های تولیدکننده انسولین در پانکراس حمله‌ور می‌شود بنابراین بدن یا هیچ انسولینی نخواهد داشت یا این که انسولین کمی در اختیار دارد و این‌گونه میزان قند خون افزایش می‌یابد. با توجه به شناسایی دیابت نوع دو در بزرگسالان، سلول‌های بدن در برابر انسولین مقاوم شده و به افزایش میزان قند خون منجر می‌شود.

محققان مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌های آمریکا با بررسی افراد زیر ۱۸سال دریافتند کودکانی که پیشتر مبتلا به عفونت کووید بوده‌اند ۳۱درصد بیشتر از کودکانی که سابقه ابتلا به کرونا نداشته‌اند در معرض ابتلا به دیابت قرار دارند.

در مقایسه با دیگر عفونت‌های تنفسی مزمن، تشخیص موارد جدید دیابت در افرادی با سابقه ابتلا به کرونا، ۱۱۶ درصد بیشتر بوده است.

محققان در بررسی‌های اخیر خود ۸۰ درصد افزایش موارد در ابتلا به دیابت نوع یک در کودکان در دوران همه‌گیری گزارش کرده‌اند.

آنها همچنین ۵۷درصد افزایش موارد ابتلا به دیابت نوع یک را بین ماه‌های اسفند ۹۹ تا اسفند ۱۴۰۰/ مارس ۲۰۲۰ تا مارس ۲۰۲۱ میان کودکان گزارش کرده‌اند، به طوری که این تعداد نسبت به پیش از عالمگیری کووید-۱۹ تا حد چشمگیری افزایش یافته است.

فرضیه‌های مهم

متخصصان بر این باورند که همه‌گیری بر سلامت سیستم مراقبتی افراد تأثیر مهمی دارد. برخی دانشمندان، این تئوری را مطرح می‌کنند که کووید ۱۹ ممکن است با حمله مستقیم به سلول‌های لوزالمعده منجر به بروز دیابت شود. آنها نشان داده‌اند کروناویروس می‌تواند سلول‌های تولیدکننده انسولین را در پانکراس(موسوم به سلول‌های بتا) آلوده کند.

نتایج کالبدشکافی قربانیان کرونا حضور آنتی‌ژن ویروسی و حتی آسیب به برخی از این سلول‌های بتا را تأیید کرده است.

از سوی دیگر، محققان فرضیه دیگری را هم مطرح می‌کنند مبنی بر این که با بروز یک بیماری یا عفونت شدید، واکنشی استرس‌زا در بدن ایجاد می‌شود که می‌تواند به بالا رفتن قند خون منجر شود.

ابتلا به ویروس کرونا نیز به بروز توفان سیتوکینی منجر می‌شود که حجم بالایی از التهاب و نیز واکنش ایمنی بدن را به همراه دارد که می‌تواند باعث ایجاد مقاومت انسولینی و اختلال در عملکرد سلول‌های بتا شود.

در این شرایط، سیستم دفاعی بدن به لوزالمعده حمله‌ور شده و در عملکرد آن اختلال ایجاد می‌کند. از طرف دیگر، کودکان در دوران کرونا و قرنطینه با اضافه وزن مواجه شده‌اند که همین افزایش حجم غذای دریافتی خطر ابتلا به دیابت نوع۲ را در آنها افزایش می دهد.
​​​​​​​
ندا اظهری - گروه سلامت روزنامه جام جم
منبع: Scientific American