چشم سوم پلیس

یکی از راه‌های جلوگیری از تردید ماموران در استفاده از سلاح، نصب دوربین روی لباس‌هایشان است. طرحی که سال‌هاست درباره ضرورت آن صحبت شده اما هنوز به‌طور کامل اجرایی نشده است. تجربه اجرای این طرح در کشورهای دیگر موفق بوده و توانسته است در نوع برخورد ماموران با مجرمان تاثیر بگذارد. سردار مهدی معصوم‌بیگی، رئیس پلیس پیشگیری نیروی انتظامی چندی قبل نیاز به تامین بودجه را از ضروریات اجرای این طرح دانست و گفت: اجرای کامل طرح دوربین‌دار شدن لباس پلیس که چند سالی است در سطح استان‌های کشور اجرا می‌شود، بستگی به تامین اعتبارات در این حوزه دارد. دوربین‌هایی که به نام دوربین‌های البسه یاد می‌شد، رفتار ماموران را استاندارد کرده و منجر به صیانت از آنها می‌شود. چنانچه اتفاق خاصی در برخی ماموریت‌ها رخ دهد، این دوربین‌ها اتفاق رخ داده را ضبط می‌کند و از این طریق از ماموران فراجا صیانت و از سوی دیگر باعث تقویت حقوق شهروندی می‌شود. نیاز است این طرح در سراسر کشور کامل‌تر شود اکنون دوربین‌های البسه با اولویت پاسگاه‌ها و کلانتری‌ها در حال اجراست اما تکمیل آن نیازمند تامین بودجه است.
وی ادامه داد: همان‌طور که گفته شد در راستای صیانت از حقوق شهروندی این دوربین‌ها همه اقدامات مامور کلانتری را به‌طور مستمر ثبت و ضبط می‌کند و موجب استاندارد شدن رفتار کارکنان فعال در مجموعه نیروی انتظامی در مواجهه با شهروندان می‌شود. کلانتری و پاسگاه‌ها به علت ارتباط مستمر و چهره‌به‌چهره با شهروندان به‌عنوان خطوط مقدم عملیات در نیروی انتظامی به‌شمار می‌روند و در صورت بالا بودن توان و کارایی فرمانده پاسگاه‌ها و کلانتری‌ها میزان رضایتمندی مردم از پلیس افزایش می‌یابد.
همان‌طور که پیش از این به آن اشاره شد تجربه دیگر کشورها نشان داده، اجرای طرح دوربین‌دار کردن لباس ماموران تاثیر مهمی در افزایش اقتدار پلیس داشته است. کارشناسان با انجام مطالعاتی روی تاثیر استفاده از این تجهیزات می‌گویند: «هرچند این دوربین‌ها ممکن است تاثیر آشکار یا مداومی در کاهش ارتکاب جرم یا بد رفتاری افسران نداشته باشد اما می‌تواند تعداد شکایات علیه آنان را کاهش دهد.»
در دهه گذشته البسه تعداد قابل‌توجهی از افسران پلیس در انگلیس به دوربین مجهز شده است. این دوربین‌ها می‌تواند به جمع‌آوری شواهد و یادآوری وقایع و اتفاقات در محل حادثه به نیروی پلیس کمک کند.
همچنین این باور وجود دارد که استفاده از این تجهیزات بر رفتار افسران و عموم مردم تاثیر می‌گذارد زیرا آنان را آگاه ساخته که تعامل میان آنان ثبت و ضبط می‌شود، گرچه این موضوع هنوز به شکل دقیق و به‌طور خاص مورد بررسی قرار نگرفته است. بررسی انجام شده روی ۳۰ مطالعه که بیشتر آنها در ایالات متحده انجام گرفته نشان داد: مامورانی که لباس آنها به دوربین مجهز بوده نسبت به افسران دیگر کمتر مورد شکایت قرار گرفته‌اند، گرچه دلیل کمتر بودن شکایات از آنان هنوز نامشخص است. علاوه براین، افسران مجهز به این فناوری به‌طور قابل‌توجهی استنادات بیشتری برای جرایم جزئی غیر ترافیکی می‌نویسند. همچنین شواهد موجود این موضوع را ارزیابی نکرده‌اند که آیا پاسخگو بودن ماموران پلیس یا نوع رفتار آنها با مردم در نتیجه تجهیز لباس افسران به دوربین بهبود پیدا کرده است یا خیر و انجام مطالعات بیشتر در این خصوص مورد نیاز است.در ایالات متحده دسترسی به لباس‌های مجهز به دوربین در دپارتمان‌های پلیس به‌طور فزاینده‌ای افزایش یافته تا اعمال و رفتار ماموران بهتر زیر نظر گرفته شود. تجهیز ماموران پلیس به دوربین البسه با این هدف است که از شیوع سوء‌رفتارها کاسته شود. با وجود این، در مورد فواید این فناوری به‌طور قطع اظهار‌نظر نشده است. علاوه بر این، دولت‌های محلی و ادارات پلیس که این فناوری را به کار نگرفته‌اند، اغلب موضوع هزینه را به‌عنوان یک مانع ذکر می‌کنند.در حال حاضر در یکی از آخرین مطالعات انجام گرفته در مورد این تجهیزات، تیمی از کارشناسان ایمنی و اقتصاددانان جهان می‌گویند که تجهیز البسه پلیس به دوربین، هم سودمند و هم مقرون به‌صرفه است.
بر‌اساس گزارشی که ایسنا آن را ترجمه کرده است، یافته‌ها در آمریکا نشان می‌دهد که مزیت اصلی این دوربین‌ها کاهش بدرفتاری از سوی نیروی پلیس این کشور بوده است. به‌عنوان مثال، در میان دپارتمان‌های پلیس که مورد بررسی قرار گرفتند مشخص شد شکایت از ماموران ۱۷‌درصد کاهش یافته و بد‌رفتاری آنان هنگام برخوردهای مرگبار و غیر‌مرگبار نزدیک به ۱۰‌درصد کاهش یافته است.
در استرالیا نیز تعداد ماموران مجهز به دوربین البسه به‌طور فزاینده‌ای به موازات دیگر کشورها در حال افزایش است. اولین نوع از این دوربین‌ها سال ۲۰۰۷ در غرب استرالیا آزمایش شد. در ایالت ویکتوریا از سال ۲۰۱۲ دوربین البسه مورد آزمایش قرار گرفت و در سال ۲۰۱۵ پلیس نیو ساوت ولز اعلام کرد که چهار میلیون دلار برای تامین این تجهیزات سرمایه‌گذاری کرده است.
در چین نیز این باور وجود دارد که تجهیز نیروهای پلیس به دوربین البسه مزایای بالقوه‌ای در حفظ امنیت افسران، بهبود تعامل پلیس و جامعه، پاسخگو بودن ماموران پلیس و ارائه شواهد برای جلسات دادگاهی دارد.
در فرانسه نیز پلیس ملی و شهری مجهز به دوربین البسه هستند که در سال ۲۰۱۷ با ۲۰۰۰ دوربین آغاز شد.
در برخی از مناطق آلمان نیز برخی ماموران پلیس از سال ۲۰۱۳ به تجهیزات ثبت تصاویر ویدئویی مجهز شده‌اند و از آن زمان تعداد ایالت‌هایی که ماموران پلیس به دوربین البسه مجهز بودند افزایش یافته است. دلیل استفاده از این دوربین‌ها بیشتر محافظت از نیروهای پلیس در برابر مجرمان ذکر شده است. دلیل دوم امکان بازسازی صحنه جرم و استفاده از تصاویر ثبت شده به عنوان شاهد است.

منبع: ضمیمه تپش روزنامه جام‌جم