سینما، ابزاری تاثیرگذار در فرهنگ عمومی

۱۴آبان در تقویم به نام روز «فرهنگ عمومی» نامگذاری شده که نشان از اهمیت آن و لزوم تعیین اهداف و سیاست‌گذاری‌های کلی و کلان در این زمینه دارد. منظور از فرهنگ عمومی وجوه یا ابعادی از فرهنگ است که با عامه مردم در ارتباط است؛ در نتیجه آن جنبه یا وجوهی که مرتبط با بخش‌های خاص و تخصصی می‌شود، از فرهنگ عمومی خارج است.

کد خبر: ۱۳۸۵۷۴۸

نویسنده ساناز قنبری - گروه فرهنگ و هنر

با این توضیح به نظر می‌رسد برای حفظ و نگهداری از فرهنگ اسلامی و ملی ایرانیان و همچنین به منظور اصلاح فرهنگ عمومی و به خصوص رفتار‌های اجتماعی، می‌توان از قابلیت‌های حوزه‌های مختلف هنر بهره برد. از این باب، خاصه سینما به عنوان یک رسانه تاثیرگذار و سهل‌الوصول، کارکرد‌های ویژه‌ای دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به انتقال فرهنگ‌ها و تثبیت کردن فرهنگ‌های اصیل فرهنگی و اجتماعی اشاره کرد.

توانمندی این رسانه به دلیل جذابیت‌های بصری، استفاده از فناوری پیشرفته صوت و تصویر نسبت به دیگر رسانه‌ها، انکارشدنی نیست. کما این‌که این رسانه ابزاری مهم برای شناسایی کنش‌های اجتماعی و فرهنگی است. از سوی دیگر تماشای دسته‌جمعی فیلم در سالن‌های سینما از لذت‌بخش‌ترین تفریحاتی است که خاطراتی ماندگار برای هر شخصی می‌سازد و فیلم‌های سینمایی که به موضوع‌های روز و فرهنگ عامه و متعاقب آن به آداب و رسوم مردم نزدیک‌تر باشند، روی مردم تاثیرگذاری بیشتری دارند؛ بنابراین نقش سینما به عنوان واسطی برای انتقال فرهنگ بسیار مهم است.

ارزش‌هایی مانند دادخواهی، ظلم‌ستیزی، انساندوستی، پرهیز از رذایل اخلاقی مانند ریا، دروغ، بدفرجامی در نتیجه نامردی و ناجوانمردی از جمله ارزش‌هایی است که در بسیاری از آثار سینمای بین‌الملل به آن پرداخته شده و ارزش‌هایی است که تعلق به هیچ جغرافیای خاصی ندارد. بسط چنین ارزش‌هایی را با ابزار مثل سینما بهتر و پرتوان‌تر می‌توان تبیین کرد. اگر فیلمنامه‌های قاعده‌مند و ارزشمندی در چارچوب فرهنگ ایران نوشته شود، آن متن می‌تواند در ادوار مختلف تاریخی، ارزش مورد نظر فرهنگی مستتر در خود را به دفعات بازتولید کند.

در فرهنگ ایرانی به دلیل پرمایگی متون کهن به صورت بالقوه چنین امکانی وجود دارد. از این‌رو سینما به عنوان ابزار موثر فرهنگی می‌تواند نقش‌آفرینی کند و قسمت عمده‌ای از نیاز جامعه را با بازتولید ارزش‌های فرهنگی برآورده و به تداوم حیات فرهنگی جامعه کمک کند.

در نهایت دنیای کنونی برای تأثیرگذاری بیشتر و تغییر افکار، زبان هنر را انتخاب کرده. در چنین اوضاعی سزاوار است اصحاب فرهنگ و متولیان امر برای هنر و سینما ارزش بیشتری قائل شوند و با حمایت و هدایت، زمینه اعتلای هرچه بیشتر آن را فراهم آورند. زیباترین کاری که هنرمند می‌تواند انجام دهد مطالبه‌گری در حوزه ارتقا و اصلاح فرهنگ عمومی است. همه مسئولان امر باید در کنار سینماگران باشند تا آن‌ها با آثار خود به موضوع‌های مختلف جامعه توجه داشته باشند و با آثاری که اکران می‌کنند، توجه مردم و مسئولان را به مسائل مختلف جلب کنند.

روزنامه جام جم