تزریق خون آزمایشگاهی به بیماران برای اولین‌بار در جهان

پروفسور اشلی توی، از دانشگاه بریستول و پژوهشگر این آزمایش گفت: «این آزمایش چالش‌برانگیز و هیجان‌انگیز، گامی بزرگ برای تولید خون با استفاده از سلول‌های بنیادی است. این اولین بار است که خون تولید شده در آزمایشگاه به داوطلبان تزریق می‌شود و ما منتظریم ببینیم عملکرد سلول‌ها در پایان آزمایش چگونه است.» خون آزمایشگاهی از سلول‌های بنیادی خون اهدا کننده ساخته می‌شود. این سلول‌ها به مدت ۱۸تا۲۱روز در محلولی مغذی قرار می‌گیرند که موجب تکثیر و تبدیل آن‌ها به سلول‌های خونی بالغ می‌شود. سلول‌ها به وسیله یک ردیاب علامت‌گذاری شده‌اند تا به مدت شش ماه پس از تزریق اولیه در بدن داوطلبان شناسایی شوند.

این آزمایش برای بررسی بی‌خطر بودن این سلول‌های خونی آزمایشگاهی و همچین مدت ماندگاری آن‌ها در بدن طراحی شده است. دست کم ۱۰نفر در این آزمایش شرکت خواهند کرد و میزان جزئی از این خون به اندازه ۵تا۱۰میلی‌لیتر (یک تا دو قاشق چایخوری) گلبول قرمز دریافت خواهند کرد. به هر کدام از این شرکت‌کنندگان دو بار این مقدار خون با فاصله چهار ماه تزریق خواهد شد، یک بار سلول‌های خونی آزمایشگاهی و یک بار خون اهدایی استاندارد. سپس هر گونه عوارض جانبی در آن‌ها تحت نظر قرار می‌گرفت و همچنین ماندگاری خون آزمایشگاهی بررسی می‌شد. تاکنون دو شرکت‌کننده، خون آزمایشگاهی را دریافت کرده‌اند و به گفته دانشمندان هیچ‌گونه عارضه جانبی نامطلوبی از خود نشان نداده‌اند.

خون آزمایشگاهی نسبت به خون اهدایی دو مزیت دارد؛ اول این‌که می‌تواند مشکل کمبود خون اهدایی را برای کسانی که دارای گروه‌های خونی نادری هستند و نیاز به تزریق منظم خون دارند، مانند بیماران مبتلا به کم‌خونی سلول داسی شکل و تالاسمی، برطرف کند. دوم، انتظار می‌رود خون آزمایشگاهی عملکرد بهتری نسبت به خون اهدایی داشته باشد. طول عمر گلبول‌های قرمز تقریبا ۱۲۰روز است، اما سلول‌های خون اهدایی معمولا نمونه‌ای تصادفی از آن‌ها با طول عمر مختلف است. از سوی دیگر، سلول‌های خون آزمایشگاهی تازه هستند، بنابراین باید عملکرد بهتر و ماندگاری بیشتری داشته باشند. طول عمر بیشتر سلول‌ها، تعداد دفعات تزریق را برای افرادی که نیاز به تزریق منظم خون دارند، کاهش می‌دهد و از انباشتگی آهن اضافی در خون جلوگیری می‌کند. پروفسور سدریک قوارت، پژوهشگر ارشد دانشگاه کمبریج در این باره توضیح می‌دهد: «امیدواریم گلبول‌های قرمز آزمایشگاهی ما، بیشتر از گلبول‌های خون اهدایی عمر کنند. اگر این آزمایش که اولین بار است در جهان انجام می‌شود، موفقیت‌آمیز باشد به‌این معنی خواهد بود که بیمارانی که در حال حاضر نیازمند تزریق منظم خون برای مدت طولانی هستند، در آینده به تزریق خون کمتری نیاز خواهند داشت و درمان آن‌ها دگرگون خواهد شد.»

اهدای خون می‌تواند نجات بخش باشد، اما در بیشتر موارد میزان تقاضا بسیار بیشتر از عرضه است و تطبیق گروه‌های خونی مشکل دیگری است که اغلب منجر به از دست رفتن بیماران و حتی هدر رفت خون اهدایی می‌شود.

پروفسور مارک ترنر، مدیر سرویس ملی انتقال خون اسکاتلند که در این پژوهش شرکت نداشت، آن را گامی بلند پروازانه به سوی تولید خون در آزمایشگاه برای استفاده بالینی گسترده‌تر توصیف کرد. وی افزود: «این یک چشم‌انداز معقول در درازمدت است، ولی تا آن زمان وجود اهداکنندگان خون ضروری است.»

روزنامه جام جم