تشنگی«بریس» در آغوش دریا

چند کیلومتر مانده به بریس، شهر خوب به چشم می‌آید. دقیقا روی بلندی است و دریا زیر پایش. قایق‌ها توی دریایی که موج‌هایش صخره‌ها را در آغوش می‌کشند به اهالی اینجا آرامش می‌دهد. زندگی مردم بریس به دریا پیوند خورده است. آن‌ها وابسته‌اند به دریایی که به آن «دریا بزرگ» می‌گویند. روزی‌شان را از دل همین دریا بیرون می‌کشند. برخی هم راه پر‌فراز و نشیبی را طی می‌کنند و می‌زنند به دل اقیانوس و ماه‌ها از خانه به‌دور می‌مانند.

از زیبایی‌های بریس با مردمی سخاوتمند و مهربان که بگذریم تنها خواسته و دغدغه این مردم «آب» است؛ آبی برای نوشیدن. به‌دلیل فاصله‌ای که با چابهار دارند و جاده باریک‌شان، کامیون‌های حمل آب یا تمایلی به حرکت به این شهر ندارند و اگر هم بیایند هفته‌ای یک‌بار است. مهران تارم، عضو شورایاری بریس درباره مشکلات شهرشان به ما می‌گوید: «مشکل اساسی روستا‌ها و شهر‌های مکران، نبود آب آشامیدنی است. کامیون‌های تانکردار خیلی دیر به دیر به اینجا می‌آیند و ما در این زمینه مشکل شدیدی در تامین و توزیع آب داریم. سال گذشته بنیاد مستضعفان برای برطرف کردن این مشکل یک کامیون با تانکر ۶۰۰۰لیتری به شهرمان اهدا کرد، ولی همچنان مشکلات پا‌برجاست. بیشتر مردم بریس صیاد هستند و وضعیت اقتصادی‌شان مناسب است، ولی نبود منابع پایدار آب و دغدغه برای تامین آب آشامیدنی وضعیت زندگی را در بریس بحرانی کرده است.»

مشکلات برای تامین و توزیع آب

بریسی‌ها سال‌هاست که آب ندارند. حتی تا همین سال گذشته، شهر لوله‌کشی نشده بود. به‌گفته یکی از قدیمی‌های این بندر، بریس ابتدا یک روستا با فاصله کمی از شهر کنونی و در پایین‌دست با جمعیتی اندک و منبع تامین آب، چاه و آب‌انبار‌ها بود، ولی با مهاجرت بومی‌های قدیمی به بلندی و افزایش جمعیت و در ادامه تاسیس شهر بریس، مشکلات تامین آب در پی خشکسالی و نبود منابع پایدار آب بیش از پیش آشکار شد. مهنا محمدی‌موحد، شهردار زن بریس می‌گوید: «اسکله بریس یکی از استراتژی‌ترین اسکله‌های ماهیگیری سواحل مکران است و به‌دلیل این اهمیت، بسیاری از روستاییان دیگر به بریس برای صیادی مهاجرت کرده‌اند. بنا بر آمار این شهر حدود ۸۰۰۰ نفر جمعیت دارد و بیکاری ما صفر است چرا که درصد زیادی از مردم به ماهیگیری مشغول هستند.» وی درباره مشکلات آب این شهر توضیح می‌دهد: «بنابر دستورالعمل شرکت آبفا برای هر‌یک از شهروندان بریسی به‌طور روزانه ۱۵ لیتر آب آشامیدنی، سهمیه در نظر گرفته شده، ولی تامین این سهم محقق نشده است چرا که بسیاری از ماشین‌آلات و تجهیزات آبفای استان به‌دلایل فرسودگی از رده خارج شده اند و بخش خصوصی نیز به‌دلیل دریافت نکردن طلب‌هایش معمولا تمایلی به همکاری ندارد. در بریس از دو تانکر آبفا و دو تانکر بخش خصوصی ۱۲هزار لیتری برای تامین و توزیع آب کمک می‌گیریم، ولی این کافی نیست چراکه نیاز به ۱۵ تا ۲۰ کامیون تانکر‌دار است و هر‌از‌گاهی که یکی از این ماشین‌ها خراب می‌شود با بحران تامین آب روبه‌رو می‌شویم. سال گذشته نیز بنیاد مستضعفان یک کامیون مخزن‌دار به ما هدیه کرد که از آن برای آبرسانی به مدارس استفاده می‌کنیم.» سؤال اینجاست چرا پس از گذشت دست‌کم هفت دهه از شهر شدن بریس، هنوز این شهر به شبکه انتقال آب وصل نشده است؟ برخی، نبود منابع پایدار آب را علت این امر عنوان می‌کنند و عده‌ای هزینه‌بر بودن انتقال را، اما موضوعی که باید به آن توجه کرد، نیاز فوری مردم در زمینه بهداشتی، درمانی و آشامیدنی به آب سالم است.

نبود آب و مشکلات تکراری مردم بریس

بریسی‌ها نمی‌توانند به بی‌آبی عادت کنند. آن‌ها دقیقا کنار دریا زندگی می‌کنند، ولی گاهی آبی برای نوشیدن، شست‌و‌شو و استحمام نمی‌یابند. سهمیه حواله ۱۲هزار لیتری آب دولتی برای هر خانواده که هر دو هفته یک‌بار به آن‌ها تعلق می‌گیرد ۷۰۰هزار تومان است و اگر خانواده‌ای نیاز بیشتری به آب داشته باشد باید برای ۱۲هزار لیتر بیش از یک میلیون و ۵۰۰هزار تا دو میلیون تومان پول بدهد. در مورد بریسی‌ها فقط یک جمله می‌توان گفت و آن هم این‌که، حق نیست کنار دریای بیکرانی باشی، ولی آبی برای نوشیدن نباشد؛ آبی که در طول سال‌های گذشته و با احداث آب‌شیرین‌کن قابل تامین بود.

آب در انتظار رسیدن اعتبارات

شهردار بریس درباره پیگیری‌هایش برای برخورداری مردم این شهر به آب آشامیدنی می‌گوید: «پس از سال‌ها طرح موضوع انتقال آب به این شهر و پیگیری، در نهایت طی دو سال، سراسر شهر و خانه‌ها مجهز به سیستم لوله‌کشی شدند، ولی منبع ورودی آب هنوز مشخص نیست. دو مسیر برای ورودی آب مد‌نظر قرار گرفت که یکی مربوط به سد «زیروان» است و دیگری هم آب‌شیرین‌کن «پسابندر» که هر‌کدام نیازمند تامین مالی چند ده میلیاردی هستند. چند روز پیش از مهندس مدرس خیابانی، استاندار سیستان و بلوچستان خواستیم دستور جدی برای این موضوع بدهد که ایشان با مدیرکل آبفای استان تماس گرفتند و آن‌ها هم گفتند در صورت تامین اعتبار از سوی سازمان برنامه و بودجه، مناقصه‌ای برای این موضوع برگزار خواهند کرد. در خوشبینانه‌ترین حالت اگر بودجه محقق و مناقصه برگزار شود، اواسط سال آینده شهرمان از آب آشامیدنی بهره‌مند می‌شود، ولی با توجه به تجربه، بعید می‌دانم سال آینده به شبکه آب متصل شویم.»

روزنامه جام جم