در این انتخابات حزب دموکرات در حالی اکثریت مجلس سنا را بهدستآورد که جمهوریخواهان اکثریت مجلس نمایندگان را کسب کردند تا دورهای جدید در دولت آمریکا به نام اردک لنگ آغاز شود. منظور از اردک لنگ این است که جو بایدن، رئیسجمهور دموکرات آمریکا از این پس فاقد حمایت کافی پارلمانی برای اداره کشور خواهد بود. در نتیجه حرکت دولت بایدن به اردکی که دائم در حال لنگیدن است تشبیه شده است.
در میان چالشهایی که بایدن در دو سال آینده و پس از کسب اکثریت مجلس نمایندگان توسط جمهوریخواهان با آنها روبهروست دو مورد اهمیت بیشتری نسبت به دیگران دارند.
مانعتراشی در برابر دولت بایدن
اولین چالش، مانعتراشی جمهوریخواهان در مقابل دستورکارهای دولت بایدن است. جمهوریخواهان اعلام کرده بودند درصورت کسب اکثریت مجلس نمایندگان تحقیقاتی را در مورد دولت بایدن انجامخواهند داد و شاید حتی اقداماتی را برای استیضاح وی آغاز کنند. جمهوریخواهان به دنبال این هستند تا به دو هدف اصلی دست یابند. اولین مورد انتقام از دموکراتهاست که دو پرونده را برای ترامپ مطرح کردند تا از نامزدی او برای انتخابات ریاستجمهوری آتی جلوگیری کنند یا حداقل از محبوبیت او بکاهند. یکی مربوط به مشارکت وی در تحریک حمله به کاپیتول هیل در ژانویه۲۰۲۲ و دیگری مربوط به نگهداری اسناد محرمانه در اقامتگاهش پس از پایان دوره مسئولیت است که میتواند امنیت ملی آمریکا را تحت تأثیر قرار دهد. ۱۸نوامبر مریک گارلند، دادستان کل آمریکا از انتصاب یک بازپرس ویژه برای پیگیری پرونده دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریکا که اسناد محرمانه را نزد خود نگه داشته بود، خبر داد. این اتفاق دو روز پس از اینکه ترامپ اعلام کرد قصد دارد نامزد انتخابات ریاستجمهوری شود رخداد. بههمیندلیل ترامپ این اقدام را «سیاسی» تلقی کرد. بهویژه که بازپرس بهصراحت اعلام کرده هم یورش به کاپیتول هیل و هم نگهداری اسناد طبقهبندیشده محرمانه جزو خطاهای نابخشودنی است.
افشای فساد احتمالی خانواده رئیسجمهور
هدف دومی که جمهوریخواهان از تحقیقات در مورد دولت بایدن به دنبال آن هستند افشای فساد احتمالی خانواده بایدن است. جمهوریخواهان معتقدند که معاملات تجاری هانتر پسر بایدن با فساد آمیخته است. بههمیندلیل قصد دارند بر فعالیتهای تجاری وی متمرکز شوند تا دریابند که آیا او از نفوذ پدرش در تکمیل معاملات تجاری خود استفاده کرده یا خیر. همچنین جمهوریخواهان در تلاشند صلاحیت بایدن برای قرار گرفتن در راس حکومت را با توجه به سخنان نامفهوم و افکار پریشان وی زیر سؤال ببرند. ظاهرا جمهوریخواهان به دنبال تکرار سناریوی هیلاری کلینتون در سال۲۰۱۶ هستند؛ زمانی که موفق شدند کمیته بنغازی را در کنگره تشکیل دهند تا در یک دوره دوساله در مورد دو حملهای که اماکن دیپلماتیک آمریکا را در بنغازی مورد هدف قرار داد تحقیق کنند. ۱۱سپتامبر۲۰۱۲ در حملهای در شرق لیبی که به کشتهشدن سفیر آمریکا، کریس استیونز و یک کارمند دیپلماتیک و دو مامور سازمان سیا در دوران تصدی کلینتون بهعنوان وزیر امور خارجه منجر شد، جمهوریخواهان بیشترین استفاده سیاسی را از این واقعه بردند. جمهوریخواهان در جریان بررسی این پرونده بهشدت از کلینتون انتقاد کردند و باعث شدند که از محبوبیت او کاسته شود. سناتور مککارتی در مصاحبه با کانال آمریکایی فاکسنیوز در سال۲۰۱۵ اعتراف کرد که اساسا کمیته تحقیق و تفحص بنغازی برای کاهش محبوبیت کلینتون ایجاد شده بود. درنهایت نیز یکی از عواملی که به شکست او در انتخابات ریاستجمهوری در برابر ترامپ در سال ۲۰۱۶ منجر شد همین کمیته و گزارشهای آن بود. از سوی دیگر دموکراتها با راهاندازی پروژه صداقت کنگره عملا در حال تدارک یک اتاق جنگ برای رویارویی با جمهوریخواهان هستند. هدف پروژه این است که نشان دهد جمهوریخواهان با انگیزههای سیاسی در پی انحراف افکارعمومی و توجه مردم به مسائل مهم هستند تا از این طریق با دموکراتها تسویهحساب کنند. درعینحال این پروژه تلاش میکند نشان دهد که جمهوریخواهان در حال اتلافمنابع مالی کنگره هستند. هدف اصلی این اتاق جنگ آن است که بر محبوبیت جمهوریخواهان در انتخابات ۲۰۲۴ تأثیر منفی بگذارد.
آسیب احتمالی به اقتصاد آمریکا
دومین چالش بزرگی که پیش روی بایدن است آسیب احتمالی است که پس از انتخابات میاندورهای کنگره به اقتصاد آمریکا وارد خواهد شد. برآوردهای اقتصادی نشان میدهد که بایدن نخواهد توانست سقف بدهی عمومی را که حدود ۳۱٫۴ تریلیون دلار تخمین زده میشود قبل از شروع سال جدید افزایش دهد. درواقع پیش از اینکه جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان اکثریت را به دست آورند بایدن موفقیتی دراینباره کسب نکرد. اینک با توجه به نتایج انتخابات عملا انتظار نمیرود که وی بتواند موفقیتی در اینخصوص کسب کند. البته جو مانچین، سناتور دموکرات این موضوع را رد کرده و گفته که دولت بایدن در نهایت موفق خواهد شد. چاک شومر، رهبر اکثریت دموکرات در سنا نیز تایید کرده که به دنبال اجماع دوحزبی برای افزایش سقف بدهی عمومی است. بااینحال بعید است که جمهوریخواهان این موضوع را بپذیرند. از این رو اقتصاد میتواند به موضوع تقابل بین بایدن و مجلس نمایندگان تحت کنترل جمهوریخواهان تبدیل شود که ممکن است قبل از موافقت با افزایش سقف بدهی عمومی، به دنبال گرفتن امتیاز از بایدن باشند. البته اخذ چنین امتیازی به این معنا خواهد بود که عملا سیاستهای داخلی بایدن تحت تاثیر جمهوریخواهان قرار خواهد گرفت. از سوی دیگر اگر توافقی میان دو حزب حاصل نشود، بایدن جمهوریخواهان را در این امر مقصر خواهد دانست.
در این بین آنچه اهمیت دارد عواقب اقتصادی این تقابل حزبی میان دموکراتها و جمهوریخواهان است. زیرا عدم افزایش سقف بدهی عمومی ممکن است به بروز چالشهای اقتصادی جدی در آمریکا منجر شود. چنین امری میتواند بازارها را بهشدت تکان دهد و به ورود آمریکا به یک رکود اقتصادی عمیق منجر شود. پیش از این چنین موضوعی در سال۲۰۱۱ در دوران باراک اوباما، رئیسجمهور سابق رخ داد. چنین امری میتواند به آشفتگی در بازارهای مالی در والاستریت منجر شود و چکهای تامین اجتماعی برای حدود ۵۰میلیون سالمند را تحت تأثیر قرار دهد یا حتی پرداخت حقوق کارکنان دولت را متوقف کند.
تقابل شدید ۲ حزب اصلی آمریکا
انتخابات میاندورهای آمریکا امکان موفقیت جمهوریخواهان را در اعمال فشار شدید بر جهتگیریهای داخلی و خارجی دولت بایدن افزایش دادهاست بهویژه تمایل آنها به آغاز تحقیقات علیه رئیسجمهور در پاسخ به اقدامات دموکراتها علیه ترامپ میتواند تقابلهای دو حزب را در آمریکا افزایش دهد. چنین تقابلی بین جمهوریخواهان و دموکراتها به آن معناست که درگیری احتمالی آنها موجب بروز آشفتگی بزرگی در واشنگتن در دو سال آینده خواهد شد. مشخص شده است که اختلافات بین جمهوریخواهان و دموکراتها دیگر محدود به ابعاد سیاست داخلی نیست بلکه به سیاست خارجی نیز کشیده شده است. این امر بهویژه با ظهور گرایشهای جدید از سوی جمهوریخواهان کاملا آشکار شده است. موضوع بررسی حمایت آمریکا از اوکراین که در بیانیههای مختلف جمهوریخواهان مورد تاکید قرار گرفته، در اینخصوص حائز اهمیت است. مگیور تیلور، نماینده جمهوریخواه نزدیک به ترامپ تایید کرده که درصورت رویکارآمدن جمهوریخواهان حتی یک پنی هم به اوکراین کمک نخواهند کرد. کوین مککارتی، رهبر جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان نیز تاکید کرده که کنگره، تحت رهبری حزب او، چکسفید به اوکراین ارائه نخواهد کرد.
روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد