هدف رئیس‌ جمهور چین از سفر به عربستان چیست؟

به گزارش جام جم آنلاین از «راهبرد معاصر»، شی جین پینگ برای سفری سه روزه با هدف تقویت روابط تجاری و دیپلماتیک چین با سعودی‌‌‌‌ها وارد عربستان سعودی شد.

بنا به گزارش ها،‏ عربستان و چین پای بیش از ۲۰ قرارداد اولیه با ارزش نزدیک به ۳۰ میلیارد دلار امضا خواهند کرد و بیش از پیش روابط تجاری خود را گسترش خواهند داد. این قراردادها بیشتر در زمینه تحقق برنامه چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان و جدایی اقتصاد سعودی از نفت و توسعه صنعت توریسم است.

رئیس جمهور چین قرار است در این سفر در قالب دو نشست جداگانه با سران 14 کشور عربی نیز دیدار کند. موضوعی که با یادآوری سفر کمرنگ و بی حاصل جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا به عربستان و غرب آسیا در نوع خود قابل تأمل است.

عربستان سعودی و چین در سال ۱۹۹۰ رابطه دیپلماتیک برقرار کردند و ۹ سال بعد جیانگ زمین، نخستین رهبر چین به ریاض سفر کرد. نقطه اوج این سفرها در سال ۱۹۹۹ و امضای توافق همکاری راهبردی نفتی بود. 

گدالیا پترمن، رئیس برنامه سیاست آسیا در مؤسسه دیپلماسی و روابط بین‌الملل این سفر را در راستای منافع اقتصادی مشترک دو طرف روشن خواند و گفت، چین بزرگترین شریک تجاری عربستان سعودی و عربستان یکی از بزرگترین تأمین کنندگان نفت چین است.

جواد منصوری، سفیر سابق ایران در چین درباره ابعاد سفر رئیس جمهور چین به عربستان و دیدار با سران کشورهای عربی به «راهبرد معاصر» گفت: رئیس جمهور چین با توجه به تحولاتی که در عرصه بین المللی به وجود آمده، تغییراتی را در سیاست خود نسبت به غرب آسیا و روابط با کشورهای منطقه در پیش گرفته است. در رابطه با ایران که از مدتها قبل شاهد این تحول چشمگیر بوده ایم و با بعضی کشورهای دیگر منطقه ازجمله افغانستان سطح روابط خود را گسترده کرده اند.

وی درباره اهداف سفر پینگ به عربستان عنوان کرد: چین برای استفاده از امکانات و ظرفیت های غرب آسیا به ویژه موضوع انرژی و بازارهای کالاهای چینی نیازمند حضور فعال و نفوذ و روابط حسنه با کشورهای منطقه است و لذا رئیس جمهور این کشور سفر خود را به چند کشور عربی آغاز کرد و در مرحله نخست به عربستان سعودی رفت. پینگ در عربستان قراردادهای زیاد و تصمیمات مهمی اتخاذ می کند که می تواند در آینده روابط دو کشور بسیار مهم و تأثیرگذار باشد.

سفیر سابق ایران در چین درباره پیام های نشست رئیس جمهور چین با سران 14 کشور عربی برای آمریکا تصریح کرد: این نشست ها در ادامه سیاست کلی چین است که به نوعی به مقابله با رفتارها و مواضع آمریکا نسبت به خود عمل می کند. به عبارت دیگر، آمریکا در اقیانوس آرام و شرق آسیا در حال تنش آفرینی برای چین و تعدادی از کشورهای شرق آسیا را علیه پکن بسیج کرده است.

وی افزود: چین برای مقابله با این سیاست اقداماتی انجام داده است و در حال حاضر به دلیل زمینه هایی ازجمله موضوع رژیم صهیونیستی که در غرب آسیا وجود دارد و به چالشی برای کشورهای عربی تبدیل است، به دنبال نفوذ در میان این کشورهاست. اختلافات میان کشورهای عربی و بعضی کشورهای منطقه و آمریکارا نیز باید مزید بر علت دانست که باعث می شود چین تمایل به حضور در منطقه داشته باشد.

منصوری گفت: به نظر می آید چین می خواهد در رابطه با کشورهای منطقه به نوعی موازنه برای مقابله با آمریکا برقرار و با گسترش سهم خود از بازارهای غرب آسیا تحریم های آمریکا را جبران کند. در حوزه انرژی همیشه این موضوع برای چین موضوعی راهبردی و بسیار مهم بوده است، زیرا علاوه بر اینکه کشوری بسیار بزرگ است و ظرفیت های بسیار بالایی دارد؛ به انرژی در اشکال مختلف خود نیازمند است.

وی با بیان اینکه چین به منابع نفتی غرب آسیا وابسته است و آمریکایی ها بسیار تلاش کردند چین و روسیه را از منطقه دور کنند تا خود در بخش انرژی های منطقه انحصارگر باشند، عنوان کرد: تحولات اخیر به شکلی پیش رفت که چین و روسیه هر دو تمایل دارند روابط خود را با کشورهای غرب آسیا متحول کنند و به طور خاص این روابط در بخش انرژی گسترش یابد.

منصوری تأکید کرد: نکته حائز اهمیت این است اگر چین بتواند روابط خود را با عربستان سعودی از لحاظ سیاسی و اقتصادی و حجم مبادلات تجاری بالا ببرد، بر دیگر کشورهای عربی نیز تأثیرگذار خواهد بود، لذا سفر رئیس جمهور چین از اهمیت بالایی برخوردار است و تصور می کنم ممکن است درباره تعدیل مواضع سعودی ها درباره کشورهای منطقه و نیز روابط میان ریاض و واشنگتن و نیز درقبال رژیم صهیونیستی تغییراتی بیش از گذشته به وجود بیاورد البته در این زمینه برای قضاوت قطعی زود است، زیرا سعودی ها موجودیت خود را در گرو آمریکا می بینند و مقداری زمان می برد تا این تغییر به صورت محسوس رخ دهد.