پروژه آمریکایی در ایستگاه پرو

در تازه‌ترین مورد از این روش آمریکایی‌ها که معمولا با تحریکات و حمایت‌های پشت پرده انجام می‌شود، کشور پرو چند روزی است که درگیر آشوب شده و پس از آن‌که رئیس‌جمهور قانونی این کشور از سوی پارلمان، کنار گذاشته شد. حامیان رئیس‌جمهور در خیابان‌ها در حال اعتراض هستند؛ اعتراضاتی که تا کنون بیش از هفت کشته بر جا گذاشته است. حمایت دولت‌های آمریکا از کودتاگران به‌ویژه در آمریکای لاتین و خاورمیانه چیز جدیدی نیست. دموکراسی برای دولت آمریکا صرفا تا زمانی اعتبار دارد که منافع این کشور را تامین کند اما به محض این‌که واشنگتن فرصتی برای تسویه حساب با دولت‌های مخالف بیابد، بلافاصله تمام شعارهای خود را در زمینه دموکراسی و حقوق بشر فراموش می‌کند و به هر ابزاری متوسل می‌شود تا به اهداف خود برسد. دولت کاستیلو در پرو، اولین قربانی این سیاست آمریکا نیست و احتمالا آخرین هم نخواهد بود.

در پرو چه می‌گذرد

تابستان سال قبل بود که با اعلام نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری پرو، مشخص شد واشنگتن شکست سنگینی را در این کشور متحمل شده است، چراکه کمیسیون انتخابات ریاست‌جمهوری در پرو، پدرو کاستیلو، نامزد سوسیالیست‌ها را برنده اعلام کرد. کاستیلو ۵۲ساله که پیش از ریاست‌جمهوری در یک روستا معلم بود در یک خانواده کشاورز متولد شده است. او که سال۲۰۱۷ اعتصابات معلمان را رهبری کرده بود به‌عنوان نامزد حزب چپگرا و مارکسیست ــ لنینیست پروی آزاد (Per- Libre) در انتخابات شرکت کرد. از همان زمان پیروزی کاستیلو، تلاش‌هایی برای تشکیل پرونده علیه او با اتهامات مختلف آغاز شد و تاکنون دو بار استیضاح شده که البته هیچ‌یک از این استیضاح‌ها به کنار گذاشتن او منجر نشد. او همچنین به اتهام ارتکاب جرایم مرتبط با سازمان‌های جنایی تحت تحقیقات قرار دارد اما کاستیلو این اتهامات را رد کرده و گفته است گروه‌های مالی و اقتصادی به‌دنبال برکناری او هستند. در حال حاضر، شش پرونده فساد درباره خانواده و اطرافیان کاستیلو جریان دارد. همچنین روزنامه ال کامرسیو، چاپ پرو در گزارش جدید خود نوشت: «پدرو کاستیلو، رئیس‌جمهور مخلوع پرو به تحریک شورش متهم شده و ممکن است با ۲۰سال زندان روبه‌رو شود.» طرح این‌گونه اتهامات و همراهی نکردن پارلمان پرو با دولت کاستیلو باعث شد او به فکر انحلال پارلمان و انتخابات زودهنگام بیفتد اما نمایندگان پارلمان با تطمیع و تحریک آمریکا، همچنان برای برگزاری یک نشست و تصمیم‌گیری درباره استیضاح رئیس‌جمهور پرو، تشکیل جلسه دادند و پس از برکناری او، نیروهای پلیس، کاستیلو را به اتهام سوءاستفاده از قدرت بازداشت کردند و اعلام شد او از ریاست‌جمهوری استعفا کرده است. پس از این تحولات، کاستیلو با انتشار نامه‌ای دستنویس استعفای خود را محکوم کرد و از مردم خواست تا نتایج انتخابات برنامه‌ریزی شده را به رسمیت نشناسند. حامیان کاستیلو هم به خیابان ریختند و خواستار برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری و پایان کار پارلمان این کشور شدند که درگیری نیروهای پلیس با معترضان تا کنون هفت کشته بر جا گذاشته است. کلمبیا، بولیوی و مکزیک پس از امتناع کاستیلو از کناره‌گیری، نگرانی مشترک خود را در مورد حوادث پرو ابراز کردند و از مقامات این کشور خواستند به عقیده مردم احترام بگذارند.

محرومیت فرناندز از قدرت

چند روز قبل از تحولات پرو، دادگاهی در آرژانتین، کریستینا فرناندز کرشنر، سیاستمدار با نفوذ و معاون رئیس‌جمهور این کشور را به جرم کلاهبرداری و شیادی به شش سال حبس محکوم کرد. پیگرد قضایی علیه کریستینا فرناندز دِ کرشنر، معاون ریاست جمهوری آرژانتین و تشکیل پرونده فساد علیه او و گمانه‌زنی‌ها از مداخله آمریکا در این پرونده از دیگر موضوعاتی است که سروصدای زیادی در این کشور و منطقه آمریکای لاتین بر پا کرده است. فرناندز که از او به‌عنوان قدرتمندترین رهبر آرژانتین در قرن جاری یاد می‌شود به تخلف در واگذاری غیرقانونی قراردادهای ملی به یک غول بزرگ ساختمانی نزدیک به اعضای خانواده خود متهم شده اما او با رد این اتهامات تاکید کرد پیگرد قضایی وی با انگیزه‌های سیاسی صورت گرفته تا مانع شرکت وی در انتخابات ریاست‌جمهوری برای سال‌های آینده شود. به نوشته تارنمای شبکه تلویزیونی تله‌سور، تعقیب رسانه‌ای و قضایی با شواهد ساختگی و محکومیت‌های ناعادلانه علیه رهبران دولت‌های مردمی آمریکای لاتین به یک هنجار برای کاخ سفید تبدیل شده است.

کودتای ناکام در بولیوی

آمریکای لاتین، سرزمین کودتاهای آمریکایی است و کشورهای مختلف این قاره، طعم دخالت‌های آمریکا را چشیده‌اند. در ۱۰نوامبر ۲۰۱۹ بود که اوو مورالس ۱۳سال قدرت را در بولیوی در اختیار داشت پس از پیروزی مجدد در انتخابات ریاست‌جمهوری با کودتایی آمریکایی مجبور به استعفا شد و با خانواده‌اش ناچار به خروج از کشور و اقامت در مکزیک شد. اما مردم بولیوی چندی بعد توانستند قطار دموکراسی را بار دیگر روی ریل برگردانند و درانتخابات ریاست‌جمهوری در بولیوی که توسط دولت روی‌کارآمده بر اثر کودتا برگزار شد، لوئیس آرسه، نامزد حزب جنبش به‌سوی سوسیالیسم (MAS) و از افراد نزدیک به اوو مورالس، رئیس‌جمهور سابق این کشور با کسب اکثریت آرا و فاصله‌ای قابل‌توجه از نامزد ناکام مورد حمایت غربگرایان پیروز انتخابات شد. پیروزی سوسیالیست‌ها و بازگشت مورالس به کشورش، شکستی بزرگ برای واشنگتن بود. آمریکا پس از موفقیت کودتا در بولیوی در پیامی مداخله‌جویانه مدعی شده بود «نه جنبش سوسیالیسم به قدرت برخواهد گشت، نه اوو به بولیوی.»

نقش‌آفرینی سفارت آمریکا علیه دولت پاراگوئه

یکی از آخرین نمونه‌های مداخله آمریکا در سیاست داخلی یک کشور آمریکای لاتین در تابستان امسال در پاراگوئه رخ داد، زمانی که سفارت آمریکا در آسونسیون (پایتخت پاراگوئه) تحریم‌هایی را علیه هوگو ولاسکوئز، معاون رئیس‌جمهور این کشور به اتهام فساد اعمال کرد. واشنگتن اعلام کرد بر اساس این تحریم‌ها، محدودیت‌هایی برای صدور روادید برای هوگو ولاسکوئز، معاون رئیس‌جمهور پاراگوئه، همکاران و اعضای نزدیک خانواده وی اعمال می‌شود. واشنگتن دلیل این اقدامات خود را دست داشتن معاون رئیس جمهور پاراگوئه و خوان کارلوس دوارته، مشاور حقوقی وی در فساد گسترده نظیر رشوه دادن به یک مقام دولتی و مداخله در فرآیندهای عمومی اعلام کرد. این سناریوسازی آمریکا، تغییرات زیادی در سیستم سیاسی پاراگوئه ایجاد کرد تا جایی که ولاسکز مجبور شد از نامزدی ریاست جمهوری خود در سال ۲۰۲۳ صرف نظر کند.

پرونده‌سازی برای داسیلوا

لولا داسیلوا، رئیس‌جمهور برزیل که این روزها در حال بازگشت دوباره به قدرت است در سال ۲۰۱۸ به‌دنبال طرح اتهاماتی علیه او در دادگاه، برای ۵۸۰ روز زندانی شد. او برای نخستین بار در سال ۲۰۰۳، با رأی مردم به جایگاه ریاست جمهوری دست یافت. وی پس از دو دوره ریاست جمهوری موفق در سال ۲۰۱۷ به اتهام فساد مالی به ۱۲سال زندان محکوم شد اما با گذشت ۱۹ماه از دوره محکومیت، با حکم دستگاه قضایی تبرئه و آزادی او با استقبال انبوهی از رهبران و طرفدارانش همراه شد. او در انتخابات اخیر پس از رقابت با ژائیر بولسونارو، کاندیدای مورد حمایت آمریکا و پیروزی بر او توانست به کودتایی که چند سال قبل با حمایت واشنگتن صورت گرفته بود، پایان دهد هر چند هنوز با مشکلاتی روبه‌روست.

اجیر کردن تبهکاران علیه مادورو

پیش از بولیوی هم آمریکا تلاش‌هایی برای کودتا علیه دولت مادورو در ونزوئلا داشت به‌ویژه این‌که یک‌بار دیگر در سال ۲۰۰۲ نیز شانس خود را برای کودتا علیه دولت چاوز در ونزوئلا امتحان کرده بودند اما در آن مقطع فقط توانستند دو روز چاوز را از قدرت کنار بگذارند اما بلافاصله کودتا شکست خورد و او دوباره به قدرت برگشت. در سال ۲۰۱۸ نیز در پی انتخابات ریاست جمهوری که منجر به انتخاب مجدد نیکلاس مادورو شد، خوان گوایدو رهبر حزب مخالفان با ادعای تقلب در انتخابات خود را رئیس‌جمهور اعلام کرد که از آن پس شرایط بحران بر این کشور حاکم شد. مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا گفته بود آمریکا به‌دنبال راه‌اندازی کودتا علیه دولت اوست و گزارش وال‌استریت‌ژورنال مبنی بر این‌که مایک پنس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا در تماس تلفنی با خوان گوایدو، رئیس شورای ملی ونزوئلا او را به شورش علیه دولت تشویق کرده، درستی اظهارات مادورو را نشان داد. پس از شکست کودتا علیه مادورو، رئیس جمهور ونزوئلا از مجلس جدید کشورش و نیز از کنگره آمریکا خواست درباره منابع مالی عظیم اعطا شده از سوی دولت ترامپ به افراطیون راستگرای کاراکاس برای توطئه‌چینی و راه‌اندازی کودتا علیه این کشور آمریکای لاتین، تحقیقات جدی را آغاز کنند.

روزنامه جام جم